M4 1.4 2425

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

De LessonUp  klascode:    jwoqi Klascode eindexamensite:  NNACU 

Wat gaan we doen? 

• Herhalen 
• Examenvragen oefenen met vragen uit het examen van 2022
• Uitleg 1.4
• Aan de slag > 1.4  Invul- open en gesloten vragen maken en nakijken.

Log alvast even in op deze les! 

De Luxemburgse kwestie leidde tot een politieke crisis in Nederland. De begroting van Buitenlandse Zaken werd afgekeurd.

▻Wie keurden de begroting af? 

▻En bij welke taak hoort het afkeuren van de begroting?

1. ministers controlerende taak
2. ministers uitvoerende taak
3. parlementsleden controlerende taak
4. parlementsleden uitvoerende taak

Koning Willem II was lange tijd tegen een nieuwe grondwet die ervoor zou zorgen dat burgers meer politieke invloed kregen. Tóch gaf de koning in 1848 aan Thorbecke de opdracht om een nieuwe grondwet te schrijven.

▻Waardoor veranderde koning Willem II van gedachten?

1. Er vonden revoluties plaats in de koloniën van Nederland.
2. Er vonden revoluties plaats in een meerdere Europese landen.
3. Lenin leidde een revolutie in Rusland.
4. Troelstra leidde een revolutie in Nederland.

Als gemeenteraadslid in Amsterdam stelde Wibaut voor om huursubsidie te geven aan arme mensen én om goede en betaalbare huizen te bouwen.

Zeven jaar later werd hij wethouder in Amsterdam. Een wethouder is te vergelijken met een minister. Een gemeenteraadslid is te vergelijken met een Tweede Kamerlid. Een invulopdracht over Wibaut:

1 Als gemeenteraadslid behoorde Wibaut tot de                                                     macht.

  

kies uit:

2 Als gemeenteraadslid deed Wibaut het voorstel om arme mensen huursubsidie te geven. Zijn voorstel is te

 vergelijken met het recht van                              .

kies uit: 

3 Als wethouder had hij                                                      macht.

kies uit:

???

???

???

rechterlijke

uitvoerende

amendement

initiatief

rechterlijke

uitvoerende

wetgevende

initiatief

Thorbecke was al vóór 1848 lid van de Tweede Kamer. Hij had
verschillende ideeën. Zo wilde hij de grondwet wijzigen, waardoor rijke
burgers meer invloed kregen op het bestuur van het land. Ook wilde hij dat er meer spoorlijnen kwamen om de infrastructuur te verbeteren.

▻Welke begrippen passen bij de ideeën van Thorbecke?

1. liberalisme + industrialisatie
2. liberalisme + pacificatie
3. socialisme + industrialisatie
4. socialisme + pacificatie

In 1896 diende de regering een wetsvoorstel in om meer mensen kiesrecht te geven. Er waren Kamerleden die dit wetsvoorstel niet ver genoeg vonden gaan. Daarom wilden zij het voorstel op enkele onderdelen wijzigen.

▻Van welk recht maken de Kamerleden gebruik als zij het voorstel willen wijzigen?

1. van het recht van amendement
2. van het recht van budget
3. van het recht van initiatief
4. van het recht van interpellatie

Tussen 1848 en 1919 werden de eisen waaraan kiezers moesten voldoen steeds aangepast. 

Welke eis was beslissend of iemand kiesrecht kreeg? En in welk jaar werd deze eis ingevoerd? 

Let op! Eén eis en één jaar zijn al ingevuld. Er blijven één eis en één jaar over.

algemeen kiesrecht

caoutchouc-artikel

censuskiesrecht

eis

jaar

1919

als je een bepaalde leeftijd had

als je bijvoorbeeld bepaalde examens had behaald

1917

1887

1848

als je de Nederlandse taal kon spreken

als je een bepaald bedrag aan belastingen betaalde

Gebruik de bron

In de grafiek is de ontwikkeling te zien van de uitbreiding van het kiesrecht.

▻Welke verandering van het kiesrecht is te zien tussen 1880 en 1890?

1. de invoering van actief kiesrecht
2. de invoering van algemeen kiesrecht
3. de invoering van caoutchouc-artikel
4. de invoering van passief kiesrecht

Eerste feministische golf

In Nederland: 1870-1920: 

• Doel 1: Kiesrecht voor vrouwen
• Doel 2: Toelating tot universiteiten

Pacificatie van 1917

Pacificatie (= vrede) 

In 1917 worden drie grote problemen opgelost in de Nederlandse staatsinrichting  > hiervoor werd de grondwet gewijzigd > wat veranderde er?

1. Einde schoolstrijd: bijzonder onderwijs krijgt nu ook geld
2. Kiesrechtkwestie: algemeen kiesrecht wordt ingevoerd
3. Invoering evenredige vertegenwoordiging

Kiesrecht: actief en passief

Actief = je mag stemmen

Passief = je kunt gekozen worden

Aan de slag

• Maak 1.4, de invulsamenvatting + open- en gesloten vragen en kijk deze na! 
• Meld je aan bij LessonUp en op de Eindexamensite 

De LessonUp  klascode:    jwoqi Klascode eindexamensite:  NNACU 

De LessonUp  klascode:    jwoqi Klascode eindexamensite:  NNACU 

Wat gaan we doen deze les? 

Herhalen 1.1 t/m 1.4 met oude examenvragen

Afmaken: H1.1 t/m 1.4 afmaken en nakijken en aftekenen

Maken: 1.5 Examenopdrachten   

Oefenen: Examenvragen op eindexamensite.nl 

 

 

In 1848 braken op veel plaatsen in Europa opstanden uit. Dit had ook gevolgen voor de politieke situatie in Nederland.

Welk gevolg hadden deze opstanden voor de politieke situatie in Nederland vanaf 1848?

1. De ministeriële verantwoordelijkheid werd ingevoerd.
2. Er brak in Nederland een revolutie uit.
3. Het algemeen kiesrecht werd ingevoerd.
4. Nederland werd een republiek.

In de Nederlandse Grondwet van 1848 werd het volgende artikel opgenomen: De Koning is onschendbaar.

Wat betekent ‘de Koning is onschendbaar’ in de praktijk?

1. De koning heeft de bevoegdheid om zelfstandig politieke beslissingen te nemen.
2. De koning moet aftreden als hij het vertrouwen van het parlement verliest.
3. De ministers zijn politiek verantwoordelijk voor de uitspraken en het gedrag van de koning.
4. Het kabinet bepaalt welk personeel de koning voor zijn huishouden mag aannemen.

Hieronder staan drie uitspraken van politiek leiders rond 1900:

Geef per uitspraak aan welke politiek leider deze uitspraak heeft gedaan. 

Let op! Er blijft één politiek leider over.

Vier politiek leiders:

De vrouw zal niet vrij worden, als zij zichzelf niet bevrijdt.

Een politiek leider moet het christelijk geloof het allerbelangrijkste

vinden.

Nu is het afgelopen met de macht van de huidige regering en zal de

arbeidersklasse de macht gaan overnemen.

P.J. Troelstra

J.R. Thorbecke

A. Kuyper

W. Drucker

Een grondwetswijziging kent verschillende fases. De uitspraken uit de bron passen bij die fases.

Zet de uitspraken in de juiste volgorde, van de eerste fase naar de

laatste fase.

De wetsontwerpen voor de nieuwe grondwet worden u nu aangeboden. 

Ik hoop en vertrouw erop dat u als parlement vóór deze belangrijke vernieuwing stemt.

De grote opkomst bij de verkiezingen bewijst dat de nieuwe grondwet op prijs wordt gesteld.

Wij vinden dat meer mensen stemrecht moeten krijgen. Wij gaan daarom een voorstel maken voor de herziening van de grondwet

Hieronder staan drie gebeurtenissen die te maken hebben met rechten van de Tweede Kamer:

Geef per gebeurtenis aan om welk recht van de Tweede Kamer het gaat. 

Let op! Er blijft één recht van de Tweede Kamer over.

Vier rechten van de Tweede Kamer:

In 1887 deed de Tweede Kamer een groot onderzoek naar de werking van de wet op de kinderarbeid van 1874.

In 1903 werd door enkele leden van de Tweede Kamer een

wetsvoorstel ingediend voor de invoering van het algemeen kiesrecht

In 1919 werd de begroting van het ministerie van Marine door de

Tweede Kamer afgekeurd.

het recht van interpellatie

het recht van initiatief

het recht van enquête

het budgetrecht

Het onderzoek van 1886-1887 naar arbeidsomstandigheden maakte duidelijk welk groot maatschappelijk probleem er bestond. Dit probleem moest worden opgelost. Eén politieke groep vond dat de overheid zich in het algemeen zo weinig mogelijk met de samenleving moest bemoeien. Maar na de uitslag van dit onderzoek vonden veel aanhangers van deze groep dat de overheid nu wél moest ingrijpen.

Welk maatschappelijk probleem moest worden opgelost? 

En van welke politieke groep veranderde veel aanhangers van mening?

1. probleem: kiesrecht groep: liberalen
2. probleem: kiesrecht groep: socialisten
3. probleem: sociale kwestie groep: socialisten
4. probleem: sociale kwestie groep: liberalen

Op de prentbriefkaart is een economische ontwikkeling uit de negentiende eeuw te herkennen.

Welke economische ontwikkeling is op de prentbriefkaart te herkennen?

1. industrialisatie
2. invoering van een werkverschaffingsproject
3. invoering van het distributiesysteem
4. wederopbouw

Sleep de personen en de organisaties op de juiste plaats. 

confessionelen

feministen

socialisten

persoon

politieke organisatie

H. Schaepman

P.J. Troelstra

W. Drucker

RKSP

SDAP

Vrije Vrouwen Vereniging

Aan de slag

• Maak 1.4, de invulsamenvatting + open- en gesloten vragen en kijk deze na! 
• Maak 1.5 en kijk deze na.
• Meld je aan bij WWW.EINDEXAMENSITE.NL  en oefen alle onderdelen van staatsinrichting! 

De LessonUp  klascode:    jwoqi Klascode eindexamensite:  NNACU