Les-2

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Pak je boek, je schrift, je rekenmachine en een pen/potlood

• je gaat  6 minuten in sti

Deze les?

• wat hebben we de vorige les geleerd? leerdoelen
• we kijken de gemaakte opdrachten na
• uitleg 1.2
• aan de slag met het huiswerk 1.6 t/m 1.10
• je mag zachtjes met elkaar overleggen
• we gaan een deel nakijken

Hoofdstuk 1

Consument en welvaart

VORIGE LES?

• Ik weet wat een behoefte is
• Ik weet wat primaire producten zijn, en ken 5 voorbeelden
• Ik weet wat secundaire producten zijn, en ken 5 voorbeelden
• Ik weet wat goederen zijn, en ken 5 voorbeelden
• Ik weet wat diensten zijn, en ken 5 voorbeelden
• Ik weet wat een gemiddelde is en hoe je dit uitrekent
• Ik weet hoe ik bedragen en getallen moet afronden
• Ik weet dat 1 jaar 4 kwartalen, 12 maanden, 52 weken en 365 dagen heeft 
• Ik kan bedragen van maand naar week omrekenen 
• Ik kan bedragen van week naar maand omrekenen 
• Ik kan bedragen van de ene periode naar een andere periode omrekenen 

LEER              EN

Opgave 1.1 a

1: juist (het gaat om jongeren: jongens+meisjes)   

2: onjuist (meisjes € 14,- jongens € 18,-)

3: juist (meisjes € 8,- jongens € 17,-)

4: juist (meisjes € 192,- jongens € 222,-)

5: juist (gemiddeld 16% zelf, dus ouders 84%)

Opgave 1.1 b

1: juist (het percentage neemt af)

2:juist (het bedrag neemt toe)

3: juist (het bedrag neemt toe)

4: onjuist (ze verdienen € 125,- per maand x 10 = € 1.250,- )

5: juist (100-61= 39%)

Opgave 1.2 a

Tandarts: dienst

                   primair product

Motor:      goed

                   secundair product

Vakantie: dienst

                   secundair product

Eten:         goed

                   primair (thuis) of secundair product (restaurant)

1.2 b

Behoeften baby en jezelf: kleding, drinken, liefde, rust

1.2 c

Baby geen behoefte aan: bioscoop, sportclub, schoolspullen

1.2 d

Rijke mensen hebben ook behoefte aan eten, kleding en onderdak. 

Rijke mensen hebben ook wensen, ze willen misschien wel een nieuwe auto of nieuwe kleren. En ook zij moeten morgen gewoon weer eten en naar de wc.

1.3 

a zakgeld € 26,- + kleedgeld € 55,- = totaal € 81,- x 12 = € 972,-

b Per kwartaal zakgeld: € 26,- x 3 = € 78,-

c Per week kleedgeld: 55 x 12 /52 = € 12,69

d Per uur: 201,50 x 12/ 52 x 6 = 2418/312 = € 7,75

e De maaltijd is wat ze krijgt omdat Adisa oppast, 

    zou ze niet oppassen dan krijgt ze geen eten.

1.4

a ouders geven kleedgeld zodat hun kinderen met geld leren

   omgaan, de waarde van geld leren kennen.

b ouders geven geen kleedgeld omdat ze het wellicht niet kunnen

   missen, of omdat ze het niet nodig vinden, bang zijn dat kinderen

   teveel gaan uitgeven.

c bijbaantje: je doet ervaring op, het is gezellig, je hebt iets te doen.

d Joke krijgt per jaar: 201,50x12+7,50x52 = € 2.808,-

   Joke geeft per jaar uit: 24,85x52 = € 1.292,20

   Ze spaart dus per maand: 1515,80/12 = € 126,32

e 631,60/126,32 = 5 maanden

1.5

a Hij verdient 5x19 = € 95,- daar gaat vanaf: 5x5,50 = € 27,50

   Zijn winst is dus € 67,50

b Zijn winst per gewerkt uur is 67,50/15 = € 4,50

c 1147,50/67,5 = 17 Milenco moet dus 17 weken werken

d Het risico dat hij loopt is dat de huisjes misschien op een dag niet

   meer verkocht worden. Hij heeft dan wel (materiaal)kosten

   gemaakt en maakt dan dus verlies. Of de kosten stijgen.

e 100-48 = 52%

f 63x12 /52= € 14,54  14,45/3 uur = € 4,85 

§1.2 Consumptie in Nederland   

KOPEN 

duurzaam (gaan meerdere keren mee)

= gebruiksgoed

niet duurzaam (kun je maar een keer gebruiken)

= verbruiksgoed

Tekst

consumeren is het kopen van goederen en diensten om in je behoefte te voor zien

CBS= Centraal Bureau voor de Statistiek

verzamelt allerlei gegeven over de economie

- inkomen

- prijzen

- consumptie van gezinnen

PROMILLAGES  0/00 

:100

:1000

PROCENTEN   %

REKENEN

berekenen

• met een verhoudingstabel
• met een formule
• met een perunage

Tekst

Verhoudingstabel

Eerst altijd 1% uitrekenen

delen door 100= 3

(of komma 2 naar links)

dan x 20

3x 20 = 60

Tekst

Tekst

20% van 300

Bereken: 18% x € 363

1. € 653,40
2. € 381,=
3. € 6534
4. € 65,34

Bereken: 67 o/oo x 96.000

1. 6.432
2. 64.320
3. 643.200
4. 6.432.000

Formules                      

verandering in procenten berekenen:

deel van het totaal berekenen:

deel/geheel x 100%

Trijntje haar inkomen was vorig jaar
€ 1000. Dit jaar is het inkomen €1200
Hoeveel % is het inkomen gestegen?

1. 200%
2. 10%
3. 20 %
4. 1%

In een klas zitten 24 leerlingen. 7 daarvan hebben een rood shirt aan.
Hoeveel % heeft een rood shirt?

1. 3,4 %
2. 30 %
3. 21 %
4. 29,2 %

AFRONDEN:

• procenten op 1 decimaal
• geld op 2 decimalen

Afronden bij winkels vaak op 5 cent 

(de munten van 1 en 2 cent worden hier vaak niet meer gebruikt)

Grote getallen

1 duizend

1 miljoen

1 miljard

1 biljoen

1 biljard

1.000

1.000.000

1.000.000.000

1.000.000.000.000

1.000.000.000.000.000

=

=

=

=

=

Maak in stilte

en

zelfstandig

de opdrachten 1.6 t/m 1.10 

pagina 17 t/m 21

 Ben je klaar: 

Neem alvast §1.3 door

ben je niet stil => strafwerk!

Opdrachten

Opgave 1.6a   1: gewoonte

2: klimaat

3: verkooptechnieken

4: inkomen

5: smaak

6: leeftijd

Opgave 1.6b   Je ziet een tafel, een stoel en een laptop (kleding en bril is ook oké)

Opgave 1.6c   Verbruiksgoederen: (gaan 1 keer mee) foto 5 het gaat om eten.

Opgave 1.7a

1: 7% x 487 = 34,09 = 34,1

2: 11% x 5.400 = 594

3: 5,6 x 2.500 = 140

4: 20‰ x 450 = 9

5: 14‰ x 6.200 = 86,8

6: 6‰ x 9.450 = 56,7

%	100	1	7
	487	4,87	31,99

​100​​487​​X7

Opgave 1.7b

gezinsconsumptie 1995: € 23.101,-

gezinsconsumptie 2015: € 38.367,-

De stijging is (38367-23101)/23101 x 100 = 15266/23101 x 100 = 66,083719319 = 66,1%

Opgave 1.7c

totale consumptieve uitgaven  2015: € 473 miljard 

consumptieve uitgave gezinnen 2015: € 302 miljard

302/473 x100 = 63,8477801 = 63,8%

​geheel​​deel​​x100

(geheel)

(deel)

Opgave 1.7d

overheid geeft aan consumptiegoederen uit: € 171 miljard

gezinnen geven aan consumptiegoederen € 302 miljard uit

Hoeveel geeft de overheid minder uit dan de gezinnen?

(171-302)/302 x100 = -131/302 x100 = -43,3774834437

                                                                            = -43,4%

(nieuw)

(oud)

Opgave 1.7e

1: 600 miljard/5 miljoen = 600.000.000.000/5.000.000

    = 120.000

2: 4.125x26 miljoen = 4.125x26.000.000 = 107.250.000.000

    = 107,3 miljard

3: 1,5 biljoen/3.000 = 1.500.000.000.000/3.000 =      

     500.000.000 = 500 miljoen

4: 525.000x6.135 = 3.220.875.000 = 3,2 miljard

///////////

///////////

/////

/////

Opgave 1.7f

Bevolkingsomvang 2015 16,9 miljoen

Totale gezinsconsumptie € 302 miljard

Gezinsconsumptie per persoon: 302 miljard/16,9 miljoen = 

302.000.000.000/16.900.000 = 3.020.000/169

= 17.869,8224852 = € 17.869,82

/////////

/////////

Opgave 1.8a + b

Soort uitgaven	%	Bedrag
Wonen	28	€ 408,80
Voeding en drank	15	€ 219,-
Kleding en schoenen	6	€ 87,60
Recreatie/horeca/cultuur	20	€ 292,-
Telefoon/iPad/computer	12	€ 175,20
Overige uitgaven	10	€ 146,-
Sparen	9	€ 131,40

1460/100x28

1460/100x15

1460/100x12

87,60/1460x100

292/1460x100

146/1460x100

100-28-15-6-29-12-10 EN

1460-408,8-219-87,6-292-175,2-146

1.8 c

Totale jaarinkomen: 12x95+52x10+620 = 1.140+520+620=

€ 2.280,-

Met de krant verdient ze 1.140

In procenten is dit 1140/2280x100 = 50% 

1.8 d

475/47,50 = 10 maanden

1.8 e

Als ze geen geduld heeft, moet ze meer sparen elke maand. En misschien ook het geld van haar oma gebruiken of bezuinigen.

1.9 a je gaat niet meer brood eten als je meer verdient

b dat is juist; 41,1% en dit neemt af naarmate er meer wordt verdient

c 29,9% van 43.195 = €12.915,31 Milene heeft dus gelijk.

d Laagste inkomen: 41,1% van 17.469 = € 7.179,76

   Hoogste inkomen: 29,9% van 43.195 = € 12.915,31

   Lester heeft dus geen gelijk.

e Hoogste inkomen: € 43.195

    Gemiddelde inkomen: € 28.214,-

     Verschil in procenten: (28214-43195)/43195x100 = -34,7%

     Yannick heeft dus gelijk.

1.10 a wasmachine, computer, vriezer, iPad, computer, dvd's, etc.

b Een aantrekkende economie wil zeggen: dat consumenten meer geld te besteden hebben. De consument durft dus weer extra geld uit te geven. Niet alleen meer aan boodschappen maar ook aan de wat duurdere uitgaven (duurzame gebruiksgoederen).

c Frits heeft gelijk, het was 31,5% en in 2015 is het 36,2%.

d 12,8% is € 33,8 miljard

   100% is dan 33,8/12,8x100 = 264.062.500.000

    of € 264, 1 miljard

e Dan wordt studeren wellicht te duur voor een aantal studenten.

LEER              EN

• Ik weet wat consumeren is
• Ik weet wat niet-duurzame consumptiegoederen zijn, en ken vijf voorbeelden
• Ik weet wat duurzame consumptiegoederen zijn, en ken vijf voorbeelden
• Ik weet het verschil tussen een gebruiksgoed en een verbruiksgoed
• Ik weet waar de afkorting CBS voor staat
• Ik kan iets uitdrukken in procenten
• Ik weet wat een perunage is en kan ermee rekenen 
• Ik weet wat een promille is en kan ermee rekenen 
• Ik kan een stijging of daling in procenten uitrekenen
• Ik weet wat koopgedrag is en weet 5 dingen waar dit van kan afhangen 
• Ik weet het verschil tussen gezinsconsumptie en overheidsconsumptie
• Ik kan rekenen met grote getallen

LEER              EN