Grammatica en spelling Havo 2 hoofdstuk 1

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Herhaling en nieuwe  begrippen voor ontleden

Volgorde bij het ontleden van zinnen.

herhaling WW-spelling

• PV
• zinsdelen
• O
• WWG
• LW
• MV
• BWB

Doelen van deze les

voor grammatica

• Ik weet de begrippen en volgorde van zin ontleden
• Ik weet wat een bijvoeglijke bepaling is 
• Ik weet het verschil tussen tussen een bijvoeglijke en bijwoordelijke bepaling
• Ik weet nog wat woordsoortbenoeming is
• Ik weet het verschil tussen een bezittelijk vnw, wederkerend en wederkerig voornaamwoord

In welke volgorde ontleed je een zin?

BWB

PV

o

zinsdelen

WWG

Lv

MV

Ontleed de zin. Sleep de zinsdelen naar de juiste benamingen.

Tekst

wwg

ond

mv

lv

bwb

Aan wie

zal

de president

de medaille

straks

geven?

Ontleed de zin. Sleep de zinsdelen naar de juiste benamingen.

wwg

ond

mv

lv

bwb

Onderweg

heeft

zij

een high-five

haar zus

gegeven.

Die tentoonstelling

werd

door de minister

BWB

geopend

PV

Onderwerp

WWG

Ontleed de volgende zin.
De jarige had dat helemaal niet verwacht.

1. pv= de jarige o= had wwg= had verwacht
2. pv= had o= de jarige wwg= had verwacht
3. pv= de jarige o= dat wwg= had verwacht
4. pv= had o= de jarige wwg= verwacht

Bijvoeglijk bepaling (bvb)

Is geen zinsdeel, aar een deel van een ander zinsdeel.

De bijvoeglijke bepaling noemt een bijzonderheid, een kenmerk of een eigenschap van een zelfstandig naamwoord. Het kan er voor of erachter staan.

Voorbeeld bijvoeglijke bepaling

Welke ex-voetballer  |  is | de huidige trainer van Oranje?

In het zinsdeel de huidige trainer van Oranje is trainer het belangrijkste zelfstandig naamwoord. 

Huidige en van Oranje geven extra informatie over de trainer. 

Je noemt deze dele bijvoeglijke bepalingen bij trainer.

Sleep de kern en bijvoeglijke bepaling(en) naar het juiste vak.

Zin:

znw

bijvoeglijke 

bepaling

Hij

kocht

een

hele nieuwe

telefoon.

Sleep het znw en bijvoeglijke bepaling naar het juiste vak.

Zin:

znw

bijvoeglijke 

bepaling

Ze

heeft

een

rode,

mooie

jurk.

Sleep het znw en bijvoeglijke bepaling naar het juiste vak.

Zin:

znw

bijvoeglijke 

bepaling

Ze

heeft

een

mooie,

rode

auto.

Sleep het znw en bijvoeglijke bepaling(en) naar het juiste vak.

Zin:

znw

bijvoeglijke 

bepaling

Met

de

nieuwe

vriend

van mijn zus

kan  

ik

goed

opschieten. 

Verschil bijvoeglijke en bijwoordelijke bepaling

BWB Geeft antwoord op: 

Waar? Wanneer? Hoe laat? Hoe vaak? Waarom? Waardoor? Waarmee? Waaruit? Met wie? Door wie? Hoe? Hoeveel? De woordjes: wel, niet, nog, ook en toch zijn altijd BWB. Als je PV t/m MV goed hebt ontleed, zijn je overgebleven zinsdelen (meestal) BWB.

BVB is een deel van een ander zinsdeel: 

Noemt een bijzonderheid, een kenmerk of een eigenschap van een zelfstandig naamwoord in een zinsdeel.

Woordsoort benoeming

Herhaling

• Lidwoord
• zelfstandig naamwoord
• bijvoeglijk naamwoord
• hulpwerkwoord
• zelfstandig werkwoord
• voorzetsel
• persoonlijk voornaamwoord

bezittelijk voornaamwoord 

(bez. vnw)

Bez. vnw geeft bezit aan. 

Het kan bijvoeglijk of zelfstandig in de zin voorkomen. Bij zelfstandig gebruik staat er een lidwoord voor.

voorbeeld 

Heb je haar samenvatting gebruikt?

Je kunt beter de zijne gebruiken.

Wederkerend voornaamwoord

Wederkerend voornaamwoord komt alleen voor in combinatie met een wederkerend werkwoord.

voorbeeld

Mijn moeder schaamde zich voor mijn gedrag.

Ik vergiste me gisteren.

Hij wast zich in de badkamer

Wederkerig voornaamwoord

Het wederkerig voornaamwoord is elkaar.  

Het wederkerig voornaamwoord verwijst naar meer personen.

voorbeeld

De boksers wilden elkaar niet te veel bezeren.

Is het dikgedrukte woord persoonlijk, bezittelijk, wederkerende of wederkerige voornaamwoord?

Pas je je altijd aan elkaar of ook aan anderen aan?

1. 1ste je wederkerig 2de je persoonlijk elkaar wederkerende
2. 1ste je persoonlijk 2de je wederkerig elkaar wederkerig
3. 1ste je persoonlijk 2de je wederkerend elkaar wederkerig
4. 1ste je wederkerend 2 de je wederkerig elkaar persoonlijk

Is het dikgedrukte woord persoonlijk, bezittelijk, wederkerend, wederkerig?
Waarom passen wij ons niet gewoon aan jullie regels aan?

1. Wij = persoonlijk ons = wederkerend jullie = bezittelijk
2. Wij = persoonlijk ons - wederkerig jullie = persoonlijk
3. Wij = persoonlijk ons = bezittelijk Jullie = wederkerend
4. Wij = persoonlijk ons = persoonlijk jullie wederkerig

Spelling herhaling

• PV tegenwoordige tijd
• Persoonsvorm verledentijd
• Voltooid deelwoord
• Gebiedende wijs

Nu zelf oefenen 

Maak de volgende opdrachten in uit je boek

1.3 opdracht 1

1.4 opdracht 4 en 6

1.5 opdracht 9

1.6 opdracht 10

1.7 opdracht 13 en 16

1.9 opdracht 3

1.10 opdracht 4

1.11 opdracht 5

1.12 opdracht 6

Online kun je ook oefen met deze begrippen.

Ik heb de lesstof goed begrepen

Ja

Ja, maar ik oefen nog even verder online

een beetje, ik heb nog enkele vragen

nee, ik heb meer uitleg nodig

Waar kan ik meer uitleg vinden?

• In het boek hoofdstuk 1
• Op de website van CambiumNed, hier vind je filmpjes en extra oefeningen
• Bij de docent