Blok 2 Grammatica

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Welkom bij Nederlands!

Pak je boek, schrift & pen.

Vandaag

• Info
• Uitleg grammatica vmbo-t
  
• Aan de slag!
  
• Vragen over bloktoetsen havo & vwo
• Vragen?
• Afsluiting
  

Lesdoelen 

• Je kunt uitleggen wat het verschil is tussen bijvoeglijke en bijwoordelijke bepalingen.
• Je kunt bezittelijke, wederkerende en wederkerige voornaamwoorden herkennen en benoemen.
• Je kunt uitleggen wat het verschil is tussen zinnen in bedrijvend en lijdende vorm.

Even herhalen --> Zinsdelen benoemen

1. Persoonsvorm      (verander de tijd )
2. Onderwerp           (wie + pv?  of wat + pv?)
   
3. Werkwoordelijk gezegde   (alle werkwoorden in de zin)
4. Lijdend voorwerp  (wie + alle benoemde zinsdelen? of wat + alle benoemde zinsdelen?)
5. Meewerkend voorwerp      (aan wie + alle benoemde zinsdelen? of voor wie + alle benoemde zinsdelen?)
6. Bijwoordelijke bepaling  (alle overgebleven zinsdelen)
   

Bijvoeglijk naamwoord

Een bijvoeglijk naamwoord (bn)  bestaat uit 1 woord en geeft informatie over een zn.

de grappige hond, een lange wandeling

Bijvoeglijke bepaling

Bijvoeglijke bep. is woordgroepje dat iets zegt over een zn.

bv. de lerares uit Joure,

Ik koop deze cd van Lange Frans.

Bij welke optie is de zin goed verdeeld in zinsdelen?

Hij gaf de lastige klus aan zijn slimme collega.

1. Hij | gaf | de lastige klus | aan | zijn | slimme collega.
2. Hij gaf | de lastige klus | aan | zijn slimme collega.
3. Hij | gaf | de lastige klus | aan zijn slimme collega.
4. Hij | gaf | de lastige klus | aan | zijn slimme collega.

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

onderwerp

lijdend vvw

ww gezegde

meewerkend vw

bijwoordelijke bepaling

Zin:

De buurman 

wilde

gisteren

het vogelhuisje

in de boom

hangen.

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

onderwerp

lijdend vvw

ww gezegde

meewerkend vw

bijwoordelijke bepaling

Zin:

Hangjongeren

hebben

de burgemeester

veel problemen

bezorgd

afgelopen zomer.

Bijvoeglijke bepaling

≠ bijwoordelijke bepaling

Wat is het verschil tussen zin 1, 2 en 3?

1. In die zaal | heeft | dat meisje | een schilderij | bekeken.

   

2. In die nieuwe zaal | heeft | dat leuke meisje | een prachtig schilderij | bekeken.

3. In die nieuwe zaal van het museum | heeft | dat leuke meisje uit mijn klas | een prachtig schilderij van Frans Hals | bekeken.

Een bijvoeglijke bepaling 

= GEEN APART ZINSDEEL, maar een deel van een 

                                                 ander zinsdeel

= staat VOOR of ACHTER een ZNW in een zinsdeel

= geeft eigenschap, kenmerk of bijzonderheid van

   het ZNW aan

Sleep het znw en bijvoeglijke bepaling naar het juiste vak.

Zin:

znw

bijvoeglijke 

bepaling

Ze

heeft

een

mooie,

rode

auto.

Sleep de kern en bijvoeglijke bepaling(en) naar het juiste vak.

Zin:

znw

bijvoeglijke 

bepaling

Hij

kocht

een

hele nieuwe

telefoon.

Sleep de kern en bijvoeglijke bepaling(en) naar het juiste vak.

Zin:

znw

bijvoeglijke 

bepaling

De

dikgedrukte

woorden

noemen

we

bijvoeglijke  

bepalingen.

Sleep de kern en bijvoeglijke bepaling(en) naar het juiste vak.

Zin:

znw

bijvoeglijke 

bepaling

Met

de

nieuwe

vriend

van mijn zus

kan  

ik

goed

opschieten. 

Maak zinsdelen, onderstreep de kernen en omcirkel de bvb 

Mijn kleine broertje van drie jaar mocht afgelopen zaterdag meedoen aan een belangrijke voetbalwedstrijd. 

Onderscheid 

bijwoordelijke bepaling - bijvoeglijke bepaling

Maak zinsdelen, onderstreep de kernen en omcirkel de bvb 

Mijn kleine broertje van drie jaar mocht afgelopen zaterdag meedoen aan een belangrijke voetbalwedstrijd. 

bvb: De notitieblaadjes in mijn agenda / zijn / allemaal / vol.

bwb: In mijn agenda / staan / te veel afspraken.

Bezittelijk voornaamwoord

Geeft aan van wie iets is. Staat altijd voor het zelfstandig naamwoord en neemt de plaats van het lidwoord in.

Mijn kamer, ons huis, zijn nieuwe kleren

Kan ook zelfstandig voorkomen, bv. Dat is het mijne.

Bezittelijk voornaamwoord

Bezittelijk of persoonlijk vnw?

Dat is mijn boek! 

Mijn = bezittelijk voornaamwoord
Tip: kun je niet vervangen door
een naam! (bv. Dat is Piet boek -
kan niet!)

Dat boek is van mij.

Mij = persoonlijk voornaamwoord
Tip: kun je vervangen door een naam! (bv. Dat boek is van Piet)

Wederkerend voornaamwoord

Wederkerend betekent dat iets terugkeert --> Het onderwerp keert terug (maar dan in een ander woord)

Een wederkerend voornaamwoord past zich aan aan het onderwerp.

Ik vergis ik me

jij vergist jij je

hij vergist hij zich

wij vergissen wij ons

etc.

Wederkerend voornaamwoord

Wederkerig voornaamwoord

elkaar, elkander

(gewoon uit je hoofd leren!)

Is 'ons' in onderstaande zin persoonlijk of bezittelijk?
Die schoenen zijn van ons.

1. Persoonlijk
2. Bezittelijk

Is 'mijn' persoonlijk of bezittelijk:
Dat is mijn boek.

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord

Is 'mij' persoonlijk of bezittelijk:
Dat boek is van mij.

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord

1. persoonlijk vnw
2. bezittelijk vnw
3. wederkerend vnw
4. wederkerig vnw

1. persoonlijk vnw
2. bezittelijk vnw
3. wederkerend vnw
4. wederkerig vnw

1. persoonlijk vnw
2. bezittelijk vnw
3. wederkerend vnw
4. wederkerig vnw

Ze zagen elkaar al van veraf lopen.

1. persoonlijk vnw
2. bezittelijk vnw
3. wederkerend vnw
4. wederkerig vnw