1.3 Machtige rijken in het Midden-Oosten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Codex van Hammurabi opdrachten bespreken

Leerdoelen

• Kenmerken noemen van de vroegste staten, zoals die in Egypte en Mesopotamië op religieus, politiek, sociaal en economisch gebied
• Een aantal kenmerken noemen van de godsdienst in Egypte en Mesopotamië.

Kenmerkende aspecten

Egypte eerste staat ooit! 

Kenmerken van een staat:

• afgebakend gebied met een centraal bestuur
• rechtssysteem dat voor het hele gebied geldt
• In een staat mag alleen de overheid geweld gebruiken (geweldsmonopolie)

Kenmerken van een staat in het oude Egypte

• Centraal bestuur: De dorpen en steden in Egypte moesten het beleid van de farao volgen
• Rechtssysteem: regels gebaseerd op uitspraken Farao (God). In steden waren er eigen rechtbanken. Bij ernstige misdrijven voorleggen aan farao of hoge ambtenaren.
• Geweldsmonopolie: farao verantwoordelijk voor de verdediging van de grenzen van de staat

Natuurgodsdienst

• De Egyptenaren waren erg afhankelijk van de natuur, denk maar aan de Nijl

• Ze zagen veel in de natuur gebeuren.

• Goden moesten al deze onverklaarbare dingen veroorzaken

• Veel goden zagen eruit als dieren

Macht en religie in Egypte

• Polytheïsme (meerdere goden)
• God Re zorgde voor zon en licht
• God Osiris bepaalde of je in het hiernamaals (dodenrijk) terecht kwam
• Vanuit de piramides zouden farao's makkelijk kunnen opstijgen naar het dodenrijk.

Macht en religie

• Belangrijkste taak van de farao was het handhaven van de Maät (kosmische orde)
  
  
• Maät was verantwoordelijk voor de seizoenen, overstromen van de Nijl, en gerechtigheid en waarheid

Macht en religie

• Farao was dus zo machtig omdat hij zo'n belangrijke taak had!

Leven na de dood was erg belangrijk voor de Egyptenaren..

Leven na de dood

Begraven

Eerst in piramiden, maar dat kostte veel tijd om te maken.

Filmpje ´bouw piramide´ New Scientist 

00:55

Waarom worden alle organen verwijderd?

Rol van ambtenaren

• Organisatie van de landbouw
• Belastingen innen
• Door hun onmisbare rol kregen ze vaak hoge beloningen
• Sommige ambtenaren gingen zich als vorsten gedragen (zwakke farao's konden hierdoor hun macht verliezen)

Handel en steden in Egypte

• op gebied van handel weinig ruimte voor eigen initiatief (organisaties in handen van de staat)
• daarom geen beroepsgroep van handelaren en geen handelssteden
• Steden ontstonden rondom administratieve centra of tempels die een  belangrijke plaats innamen.
  

Staten in Mesopotamie

• De koning van Babylon veroverde 2000 v.C. omliggende steden (Babylonische Rijk). Dit Rijk besloeg bijna geheel Mesopotamie.
• Het gebied was moeilijker te verdedigen dan Egypte (minder abrupte overgang landbouw en woestijn dan in Egypte)
  

Religie en bestuur in Mesopotamie

• Mesopotamië was wel polytheïstisch, maar van het hiernamaals verwachtte de mensen niet veel. Iedereen kwam in een grijze onderwereld terecht (je kon maar beter genieten van het 'aardse leven'.)
• Er werden minder monumentale gebouwen gebouwd dan in Egypte (geen hard gesteente en/of bestuur minder sterk gecentraliseerd)
  

Huiswerk

Lezen par. 1, 2 en 3 (volgende week dinsdag SO)

Maken par. 3 opdr. 5 t/m 12