10.1 en 10.2

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

10.1 Sociale veranderingen in het verhoudingsvraagstuk

• Je kunt uitleggen welke gevolgen de industriële 

revolutie heeft gehad voor de samenleving 

• Je kent de definitie van sociale ongelijkheid

www.npostart.nl

Wat was jouw middelbare schooladvies?

vmbo-t

havo

havo/vwo

vwo

Hoe groot is de invloed van omstandigheden op je schoolniveau?

Heel groot

Groot

Neutraal

Klein

Niet van invloed

Ongelijkheid sinds de 18e eeuw

• Democratische revoluties: méér politieke gelijkheid
• Industriële revolutie: sociale ongelijkheid  

• Arbeid VS kapitaal 

Industriele revolutie

In de 19e eeuw volgden technologische ontwikkelingen  zich heel snel op:

            -> Stijging productiviteit landbouw (door innovatie)
            -> Meer voedsel waardoor bevolking toenam
            -> Minder werknemers nodig -> werkloze arbeiders
            -> Landarbeiders vonden een baan in de industriële sector
            -> Productie en welvaart namen toe.

= toegenomen ongelijkheid  

Sociale ongelijkheid 

•  Een situatie waarin verschillen tussen mensen in al dan niet aangeboren kenmerken, consequenties hebben voor hun maatschappelijke positie en leiden tot een ongelijke verdeling van schaarse en hooggewaardeerde zaken, van waardering en behandeling

Aan de slag! 

Lees 10.1 door 

Maak van 10.1 opdracht 1

Klaar? Lees alvast 10.2 door 

10.2 analyse: sociale ongelijkheid

• Je kunt uitleggen welke soorten ongelijkheid er zijn.
  
• Je kunt uitleggen dat de samenleving is opgedeeld in verschillende lagen en hoe je je kunt bewegen tussen
  

     die lagen.

Zet de volgende personen op volgorde van maatschappelijk positie.

1. Noem 3 redenen die een rol spelen bij de volgorde van maatschappelijke positie die jij hebt gemaakt.

2. Welke belangrijke kenmerken van deze personen zijn aangeboren en welke niet? 

Sociale ongelijkheid 

•  Een situatie waarin verschillen tussen mensen in al dan niet aangeboren kenmerken, consequenties hebben voor hun maatschappelijke positie en leiden tot een ongelijke verdeling van schaarse en hooggewaardeerde zaken, van waardering en behandeling

Sociale ongelijkheid

Door de IR ontstond er een klassensamenleving.

De sociale mobiliteit steeg, maar de sociale ongelijkheid ook.

Soorten sociale ongelijkheid

- Ongelijke verdeling van macht

- Ongelijke verdeling van bezit 

(schaarse en hoog gewaardeerde zaken)

- Ongelijke verdeling van status 

(waardering of ongelijke behandeling)

Sociale stratificatie en de maatschappelijke ladder

Sociale stratificatie

• Het indelen van (groepen) mensen in ‘lagen’ waartussen sociale ongelijkheid bestaat.
• Sociale laag wordt bepaald door verschillende factoren.
• Deze lagen worden verschillende gewaardeerd op de maatschappelijke ladder .

 

Bewegen op maatschappelijke ladder -> sociale mobiliteit 

Positietoewijzing: maatschappelijke oorzaken.

Positieverwerving: wat individu zelf kan doen.

kunnen stijgen en dalen op maatschappelijke ladder= open samenleving. 

Aan de slag 

Lees: 10.1 en 10.2

Maak: Opdracht 1 van 10.1

Opdrachten 2 en 4 van 10.2