Burgerschap Les 1 Succesklas Omgangsvormen en ethiek

• Maatschappijleer
• MBO
• Studiejaar 1

Burgerschap

Sociaal-maatschappelijke dimensie

Inhoud van deze les

Omgangsvormen

Leerdoel van deze les

Welke vormen van omgangsnormen zijn er?

Welke omgangsvormen vind ik belangrijk?

Wat is ethiek?

Je kan een ethische keuze onderbouwen.

Wat weet je al over omgangsvormen?

Omgangsvormen

Vaak ongeschreven afspraken, regels en gewoonten

Formele omgangsvormen

Informele omgangsvormen

‘BURP!’ Oh jee, een grote boer laten na het eten kan in Nederland echt niet. Maar als je in China had gezeten dan was dit een groot compliment geweest. Vaak weten we allemaal wat ‘netjes’ is om te doen in ons eigen land. Het zijn ongeschreven regels waar iedereen zich zo veel mogelijk aan houdt. Dit noemen we omgangsvormen. Omgangsvormen zijn afspraken, regels en gewoonten die we in Nederland gebruiken om op een respectvolle manier met elkaar om te gaan. Andere voorbeelden van omgangsvormen zijn dat we in Nederland ouderen altijd met ‘u’ aanspreken of dat je op tijd hoort te zijn voor een afspraak.

Er zijn formele en informele omgangsvormen. Formele omgangsvormen zeggen iets over hoe je met elkaar omgaat in een formele situatie zoals op je werk of op school. Je gaat bijvoorbeeld niet appen onder werktijd en komt vóór de bel de les in. Ook zijn er informele omgangsvormen. Dit gaat over hoe je met elkaar omgaat in een niet-officiële situatie. Bijvoorbeeld hoe je omgaat met je eigen vrienden en familie.

Formeel of informeel?
Ik kom op tijd op mijn werkafspraak.

1. Formeel
2. Informeel

Formeel of informeel?
Ik ruim altijd de vaatwasser uit.

1. Formeel
2. Informeel

Formeel of informeel?
Ik geef mijn moeder altijd een knuffel voor ik wegga.

1. Formeel
2. Informeel

Formeel of informeel?
Ik behandel de politie met respect.

1. Formeel
2. Informeel

Formeel of informeel?
Ik trek mijn werkkleding aan voordat ik naar mijn werk ga.

1. Formeel
2. Informeel

Formeel of informeel?
Ik ga via de achterdeur naar binnen als ik naar de buren ga.

1. Formeel
2. Informeel

Formeel of informeel?
Als ik naar een verjaardag ga, neem ik een cadeau mee.

1. Formeel
2. Informeel

Formeel of informeel?
Voor een sollicitatiegesprek kleed ik mij netjes.

1. Formeel
2. Informeel

Zelfstandige opdracht

Welke omgangsnormen zijn voor jou belangrijk? Schrijf voor de volgende situaties jouw belangrijkste omgangsvormen op in een Word-document: School, thuis, vrienden, werk.

Denk na over een situatie waar iemand anders met je omging dan je had verwacht of gehoopt. Dit mag een informele of formele situatie zijn. Beschrijf dit in hetzelfde Word-document.

Ethiek

Wat weet je al over ethiek?

Wat is ethiek?

Ethiek gaat over het goede doen

Kritisch zijn op wat goed of fout is in een bepaalde situatie

Stappen

Je bedenkt bij een dilemma op welke manieren je kunt reageren. Wat zijn de opties?

Wat is het gevolg als ik het ene doe? En wat is het gevolg als ik het andere doe?

Als je weet wat de gevolgen zijn, kan je kiezen. Wat vind je belangrijker om te doen?

Voorbeeld 1

Je bent een arme student en je komt in de supermarkt om kipfilet te kopen. Je hebt de keuze voor dure biologische kipfilet waarvan je weet dat de kip een goed leven heeft gehad of goedkope plofkip waarvan je weet dat de kip een slecht leven heeft gehad. Het dilemma is nu of je kiest voor de biologische kip of de plofkip. Wat is belangrijker: geld of dierenleed?

Voorbeeld 2

Je beste vriendin heeft een nieuwe jurk gekocht waar ze ontzettend trots op is. Ze vraagt aan jou hoe je de jurk bij haar vindt staan. Je vindt de jurk haar eigenlijk helemaal niet mooi staan. Het dilemma is nu of je haar de waarheid vertelt of dat je liegt over je eigen mening. Wat is belangrijker: eerlijk zijn of je vriendin haar gevoelens niet kwetsen?

Voorbeeld 3

Je ziet dat iemand kleding steelt bij een kledingwinkel. De persoon ziet eruit alsof hij weinig geld heeft en de kleding die hij draagt is stuk. Het dilemma is nu of je zegt tegen de winkeleigenaar dat er iemand aan het stelen is, of dat jij je mond dichthoudt. Wat is belangrijker: iemand mogelijk helpen door de regels te breken of eerlijkheid?

Leerdoelen behaald?

Welke vormen van omgangsnormen zijn er?

Welke omgangsvormen vind ik belangrijk?

Wat is ethiek?

Je kan een ethische keuze onderbouwen.