V4 7.4 + 7.5 + fossielenvragen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Sleep de juiste begrippen (geel) op de juiste definities (rood)

Organisme zonder celkern

Organisme met celkern

Organisme die zijn eigen organische materiaal (=voedingsstoffen) produceert 

Organisme die organisch materiaal (=voedingsstoffen) van andere organismen gebruikt door ze te eten

Evolutionaire stamboom die verwantschappen aangeeft 

Indeling van verschillende soorten organismen op basis van gemeenschappelijke kenmerken

Indeling van verschillende soorten organismen op basis van gemeenschappelijke voorouders

Theorie over het onstaan van de eerste eukaryote cellen

Prokaryoot

Heterotroof

Eukaryoot

autotroof

Taxonomisch

cladogram

clade

Endosymbiose-theorie

Het experiment van Fransisco Redi is een voorbeeld van

1. Experimenteel onderzoek
2. Beschrijvend onderzoek

Welke pot dient
in dit experiment
als controlegroep?

1. Pot A
2. Pot B
3. Pot C
4. Géén van de potten

Waar is het celmembraan ontstaan?

1. Plaats A
2. Plaats B
3. Plaats C
4. Plaats D

Waar is de celkern ontstaan?

1. Plaats A
2. Plaats B
3. Plaats C
4. Plaats D

Waar zijn chloroplasten ontstaan?

1. Plaats A
2. Plaats B
3. Plaats C
4. Plaats D

Welke vorm van symbiose hadden de eerste cyanobacteriën (die later chloroplasten werden) en eukaryote cellen?

1. Parasitisme
2. Mutualisme
3. Commensalisme
4. Geen van bovenstaande

Als de endosymbiosetheorie klopt dan zijn prokaryoten opgenomen in een eukaryote cel via blaasjes (=via endocytose). Hoeveel laagjes fosfolipiden zitten er dan tussen de binnenkant van een chloroplast en het cytoplasma van de eukaryote cel?

1. 1 laag
2. 2 lagen
3. 3 lagen
4. 4 lagen

Waardoor kunnen we autotroof niet gebruiken voor de indeling van alle soorten op aarde?

Sleep de gele kaders in de juiste volgorde in de rode kaders. 

Meercelligheid

Ontstaan celkern

Ontstaan celmembraan

Ontstaan mitochondriën

Ontstaan chloroplasten

Ouderdomsbepaling en verwantschap van fossielen 

Ammonieten zijn een andere uitgestorven groep die ook enkele overeenkomsten laat zien in bouw van de trilobiet. Ammonieten zijn ongeveer 409 miljoen jaar geleden ontstaan. De schelp van de ammonieten kan teruggevonden worden als fossiel.

Zeewier staat op de bodem van de krijt zee en is de producent in dit ecosysteem, via de wortels in de bodem neemt de plant opgeloste mineralen op.

Belemnieten zijn een uitgestorven groep organismen die lijken op de huidige pijlintkvissen, zoals de zeekat (sepia). Ze zijn ontstaan 419 mjg en uitgestorven 65 mjg. Het rostrum (de kop) van de belemnieten kan terug gevonden worden als fossiel.

Een trilobiet is een organisme die leeft op de bodem van de krijt zee en is ongeveer 409 miljoen jaar geleden.

De afbeelding die je nu voor je hebt is een interpretatie van hoe het beeld onderwater eruit heeft gezien tijdens het Krijt. Deze afbeelding ongeveer op de locatie waar nu het huidige Maastricht ligt, in Zuid-Limburg.

Een krijtzee? In Nederland? In het krijt zagen de continenten er heel anders uit. In welk land verwacht je GEEN belemniet fossielen te vinden?

1. Polen
2. Duitsland
3. Finland
4. Zwitserland

Wat zou de meest aannemelijke cladogram zijn op basis van het eerder beschreven verhaal (tip: gebruik BINAS 94A).

1. 
2. 
3. 
4. 

Waarom vinden we juist deze delen (schelp, rostrum) van de dieren terug als fossiel?

Je vindt een fossiel, waarvan je vermoed dat die uit het Cambrium komt, welke van de onderstaande fossielen is dan geschikt om als gidsfossiel te gebruiken?

1. Trilobiet
2. Belemniet
3. Ammoniet
4. Geen van deze is geschikt

Zeewier dat nu leeft in een vergelijkbaar ecosysteem bevat 10 picogram (pg) van het radioactief isotoop Ca-49 per gram lichaamsgewicht. Ca-49 heeft een halveringstijd van 1,75*10^7. In een versteend fossiel worden dezelfde isotopen gemeten, maar dan 0,625 pg Ca-49 per gram lichaamsgewicht. Bereken hoe oud dit betreffende fossiel is. Geef je antwoord weer in miljoen jaar geleden (mjg).

Geef 2 redenen waarom juist het isotoop Ca-49 in plaats van C-14 gebruikt wordt voor de ouderdomsbepaling van belemnieten ?
(Tip: Gebruik binas T25A)

Sleep de juiste begrippen (geel) op de juiste definities (rood)

Het totaal aan genen die een populatie onderling uitwisselt

Hoe vaak een allel voorkomt binnen een populatie

Het gericht veranderen van genen in een bepaalde richting

Het willekeurig veranderen van genen zonder een bepaalde richting

Formule waarmee de allelfrequenties bepaald kunnen worden

Wanneer de genetische variatie in een populatie relatief laag is als gevolg van het sterven van veel individuen in een lastige fase. 

Wanneer de genetische variatie in een populatie relatief laag is als gevolg van een heel klein groepje individuen die zich in een nieuw ecosysteem vestigen. 

Genenpoel

Genetic drift

Flessenhals-effect 

Allelfrequentie

Founder effect 

Formule van Hardy-Weinberg

Natuurlijke selectie