Les xx H1 - Taalverzorging- Persoonsvorm en zinsdelen

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1

Een verslag schrijven

- Je schrijft over iets wat je hebt gezien, meegemaakt of hebt onderzocht

- Je vertelt de lezer alles wat hij/zij moet weten

- Hiervoor kun je de 5 w + h-vragen beantwoorden

5w+h-vragen

wie

wat

waar

wanneer

waarom

hoe

Zakelijk verslag

-Hierin schrijf je alleen over dingen die gebeurd zijn (feiten)

Voorbeeld:

Je schrijft over een stagedag

Persoonlijk verslag

- Hierin schrijf je feiten, persoonlijke ervaringen en gevoelens

Voorbeeld:

Voetbalwedstrijd waarin je team kampioen werd

Hoe verdeel je een zin in zinsdelen?

1. Je zoekt eerst de persoonsvorm (pv). Maak de zin vragend, dan komt dit werkwoord
    vooraan in de zin te staan. Of zet de zin in een andere tijd. De persoonsvorm verandert.

2. Zet er een streep vóór en achter.

3. Je kijkt of er andere werkwoorden in de zin staan. Als die er zijn, zet je er ook een
    streep vóór en achter.

    Belangrijk: Alle werkwoorden samen vormen het werkwoordelijk gezegde (WG)

4. Alle woorden die al vóór de pv staan, vormen één zinsdeel.

5. Je gaat de overgebleven woorden vóór de pv proberen te zetten. Dat doe je met zoveel
    mogelijk woorden en de zin moet blijven kloppen.

Wat is de PV?

Sturen jullie ook altijd Kerstkaarten?

1. jullie
2. Kerstkaarten
3. Sturen
4. ook

Uitleg zinsopbouw

Een zin bestaat standaard uit twee basisdelen.

- een deel dat zegt wat de handeling is (= werkwoordelijk gezegde)

- een deel dat zegt wie de handeling uitvoert (= onderwerp)

   vb: Fieke tekent. 

Deze zin kun je uitbreiden door er zinsdelen aan toe te voegen. Die geven extra informatie over bijvoorbeeld: wat, wie aan wie , met wie, wanneer, waar, waarmee, waardoor?

* Fieke / tekent / graag / paarden.

* Fieke / tekent / een paard / met een potlood.

* Fieke / heeft / gisteren / voor haar oma / een paard / getekend / met een potlood.

Is de zin juist verdeeld in zinsdelen?

Ons team | won | gisteren | een belangrijke sportprijs.

1. juist
2. onjuist

De persoonsvorm

De persoonsvorm is altijd een werkwoord en vertelt vaak wat iemand aan het doen is.

Bovendien kun je aan dit woord zien in welke tijd de zin staat.

      vb: De sportieve jongens | fietsen | ’s middags | graag | in het bos.

Je kunt de persoonsvorm vinden door:
•    de zin vragend te maken. De persoonsvorm komt dan vooraan in de zin te staan.
     vb: Fietsen | de sportieve jongens | ’s middags | graag | in het bos?

•    De tijd in de zin te veranderen. De persoonsvorm verandert dan van vorm.
     vb: De sportieve jongens | fietsten | ’s middags | graag | in het bos.

Vooraf

1. Een zin bestaat uit meerdere woorden die verschillende zinsdelen vormen.

    vb: De kat / speelt / graag / met een balletje / in de tuin.

2. In elke zin staan één of meerdere werkwoorden (DOEN of ZIJN)

    vb: Graag eet Kevin een ijsje.

          Femke zou ook wel een ijsje willen gaan eten.

          De film is erg spannend.

3. Elke zin heeft een onderwerp  (antwoord op de vraag: Wie/Wat + WG?)

    vb: De jongens gamen elke weekend.

Is de zin juist verdeeld in zinsdelen?

De jonge held | kreeg | een onderscheiding.

1. juist
2. onjuist

Wat is de PV?

Koperen draden kunnen goed elektriciteit begeleiden.

1. goed
2. begeleiden
3. draden
4. kunnen

Wat is de PV?

De trein stopte gisteren op het station.

1. stopte
2. gisteren
3. de trein
4. op het station

Wat is de pv?
Dit jaar zal niemand uit deze klas blijven zitten

1. Dit jaar
2. zal
3. niemand uit deze klas
4. zitten

Wat is de PV?

Elke vrijdagavond hang ik lekker op de bank

1. ik
2. hang
3. op de bank
4. elke vrijdagavond

Wat is de PV?

Mijn oudste broer heeft jaren gevaren.

1. gevaren
2. mijn oudste broer
3. jaren
4. heeft

Opdracht zinsopbouw

Breid de volgende zin uit zoals de zin hierboven: 

 Arvid speelt ...

Oefenen 

Opdracht 1 en 2 

Aan de slag

Maak opdracht 1 t/m 3

Klaar? 

maak de extra opdrachten 

woordenschat 

overhoren 

Je leert over de persoonsvorm en zinsdelen

Start opdracht 

theorie persoonsvorm en zinsdelen

oefenen opdracht 1 en 2

Nederlands

Maak opdracht 1 t/m 3 

Klaar? maak de extra opdrachten 

Hoe ging het? 

Weet je nu hoe je persoonsvorm kan vinden?

Volgende keer

Maak opdracht 1 t/m 3 verder af