V4.3 - scheikunde - H5.4 reactiesnelheden beïnvloeden

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H5 Reacties in beweging

H5.4 Beïnvloeding reactiesnelheid

Huiswerk 20, 22 en 23

Zijn er vragen over het huiswerk?

Tot nu toe heb ik in dit hoofdstuk geleerd dat...

Vind je dit een moeilijk hoofdstuk?

😒🙁😐🙂😃

Ik heb H5.4 gelezen en de opdrachten 20, 22 en 23 gemaakt

Ja!

Alleen gelezen.

Alleen gemaakt.

Nee.

Deze les

Aan het eind van de les kan je met behulp van  

- 5 factoren die de reactiesnelheid bepalen

- botsende deeltjes model

uitleggen hoe je de reactiesnelheid van een reactie kan beïnvloeden.

Wat weet je al?
Hoe kan je de reactiesnelheid verhogen?

Beïnvloeden van de reactiesnelheid

Vijf factoren zijn van invloed op de reactiesnelheid: 

1. concentratie
2. verdelingsgraad
3. temperatuur
4. katalysator
5. soort stof

Botsende deeltjes model - microniveau

Een chemische reactie vindt alleen plaats als er een effectieve botsing is tussen de moleculen of deeltjes.

Een botsing is effectief 
als de botsing plaatsvindt met:

• juiste energie
• juiste oriëntatie
  
  
  

Effectieve botsing

Concentratie

Wanneer de concentratie omhoog gaat:

• meer botsingen tussen deeltjes per tijdseenheid
• meer effectieve botsingen

Verdelingsgraad

Wanneer de stof fijner is verdeeld:

--> het contactoppervlak is groter

• meer botsingen tussen deeltjes per tijdseenheid
• meer effectieve botsingen

Temperatuur

Wanneer de temperatuur omhoog gaat:

--> de moleculen bewegen met grote snelheid

• meer botsingen tussen deeltjes per tijdseenheid
• meer effectieve botsingen

--> de moleculen hebben een hogere energie-inhoud

• het percentage effectieve botsingen gaat omhoog

Als de temperatuur 10 K verhoogd dan neemt de reactiesnelheid toe met een factor ...

Vuistregel:

De reactiesnelheid wordt twee keer zo hoog bij elke temperatuurstijging van 10 K. 

1. 1,2
2. 2
3. 5
4. 10

Katalysator

Een katalysator is een hulpstof die de reactie sneller laat verlopen zonder zelf verbruikt te worden tijdens de reactie.

Een katalysator verlaagd de activatie-energie.

In welk diagram is de invloed van een katalysator juist weergegeven.

1. 
2. 
3. 
4. 

Katalysator

Een katalysator is een hulpstof die de reactie sneller laat verlopen zonder zelf verbruikt te worden tijdens de reactie.

Een katalysator verlaagd de activatie-energie.

Soort stof

Sommige stoffen reageren makkelijker met zuurstof dan andere stoffen.

• IJzer roest makkelijk
• Goud niet

Bij welke van de 5 factoren kan je het effect
op de reactiesnelheid verklaren
met het botsende deeltjes model?

Botsende deeltjes model - microniveau

Vijf factoren zijn van invloed op de reactiesnelheid: 

1. concentratie
2. verdelingsgraad
3. temperatuur
4. katalysator
5. soort stof

Effectieve botsing

Reactie snelheid vergroten

Meer effectieve botsingen per seconde nodig:

• Concentratie verhogen: meer deeltjes om te botsen
• Temperatuur verhogen: snellere én hardere botsingen
• Verdelingsgraad (van vaste stof) verhogen: meer oppervlak
• Katalysator toevoegen: maakt meer botsingen effectief
• Meer reactieve stof: elke botsing effectiever

Reactiesnelheid - macroniveau

Verhogen van de temperatuur

Wanneer je de temperatuur verhoogt, verandert de reactiesnelheid.

Wanneer je de temperatuur verhoogt, verandert de reactiesnelheid.
Leg met behulp van het botsende deeltjes model op microniveau uit hoe dit komt.

Reactiesnelheid:

Verhogen van de temperatuur

Wanneer je de temperatuur verhoogt, verandert de reactiesnelheid (macroniveau).
Op microniveau:

• Door verhoging van de temperatuur gaan de deeltjes sneller bewegen en vinden er meer botsingen per tijdseenheid plaats.
• Door de verhoogde temperatuur bevatten de deeltjes meer energie en neemt het percentage effectieve botsingen toe.

Reactiesnelheid: 
Verhogen van de concentratie

Wanneer je de concentratie verhoogt, verandert de reactiesnelheid.

• De afname van de beginstof verloopt in het begin van de reactie sneller.

• Op microniveau:
  meer botsingen tussen deeltjes per tijdseenheid
• meer effectieve botsingen

Opdracht - wat zijn de juiste antwoorden?

Vraag 26.
Twee reacties hebben dezelfde activeringsenergie. Toch verloopt bij deze temperatuur de ene reactie 10x sneller dan de andere.
Leg uit welke factoren hier een rol kunnen spelen.

Huiswerk

Maken 23, 24 en 27.

Wil je meer weten?
Bekijk ook de filmpjes!