Grammatica 5.4 + 5.5 bk

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 1

Wat gaan we deze les doen?

- Doelen van deze les

- Theorie

- Huiswerk

Terugblik spelling blok 3 + 4

We zijn aan de slag geweest met:

-pv in de tegenwoordige tijd

-voltooid deelwoord 

-i of ie woorden en au of ou woorden

-Vorige week afgesloten met toets in L.U.

Doelen van deze les

Aan het einde van deze les:

-Weet je wat zinsdelen zijn;

-Kun je zinsdelen benoemen;

-Kun je zinsdelen op de goede plek invullen.

Zinsdelen; hoe zit het ook alweer?

Werkwoorden zijn doe-woorden. Ze vertellen je wat iemand of iets doet, of wat er gebeurt. 

Maar alleen met het werkwoord leert of ligt heb je geen zin. In een zin schrijf je meer woorden dan alleen het werkwoord. Woorden die samen iets vertellen. Een zin bestaat in elk geval uit twee basisdelen...

een deel dat ‘zegt’ wat er gebeurt (= werkwoordelijk gezegde).

een deel dat ‘zegt’ wie dit doet (= onderwerp).

Zinsdelen (2)

-een deel dat ‘zegt’ wat er gebeurt (= werkwoordelijk gezegde > ALLE WERKWOORDEN IN DE ZIN!!)

-een deel dat ‘zegt’ wie of wat dit doet (= onderwerp).

voorbeeld:

Ruben leert.                            De hond ligt.

Je weet nu wie leert: Ruben.       Je weet nu wat ligt: de hond.

B De hond ligt

Je weet wat ligt: de hond.

Zinsdelen (3)

voorbeeld:

Ruben leert.                            De hond ligt.

Je weet nu wie leert: Ruben.       Je weet nu wat ligt: de hond.

Ruben en de hond zijn het onderwerp.

De wiskundedocent tekent een driehoek. Wat is het onderwerp?
(Wie of wat doet iets?)

1. De wiskundedocent
2. tekent
3. een driehoek

De wiskundedocent tekent een driehoek. Wat is de pv?

1. De wiskundedocent
2. tekent
3. een driehoek

De wiskundedocent heeft een driehoek getekend.
Wat is het werkwoordelijk gezegde?

1. De wiskundedocent
2. heeft
3. een driehoek
4. heeft getekend

Zinsdelen (3)

Je kunt een zin nog langer maken door er stukjes aan toe te voegen.

Ruben leert.      Wordt bijvoorbeeld  >  Ruben leert zijn Engelse woordjes.

Je bouwt met stukjes informatie een zin. De zin wordt steeds langer. 

Je noemt deze stukjes zinsdelen.

Een zinsdeel kan uit één woord bestaan. 

Vaak telt een zinsdeel meer woorden.

Zinsdelen (4)

Bijvoorbeeld:         Ezra praat na schooltijd in de kantine.

Wie doet het?         Ezra

Wat gebeurt er?      praat

Wanneer?              na schooltijd

Waar?                   in de kantine

Dit zijn allemaal verschillende zinsdelen. 

Zinsdelen (5)

Ezra / praat / na schooltijd / in de kantine.

Je ziet nu wie iets doet, wat er gebeurt, waar het gebeurt 

en wanneer het gebeurt.

Dit zijn allemaal verschillende zinsdelen. 

Hier gaan we nu mee oefenen.

Evelien fietst met haar vriendin na schooltijd naar huis.
Wat is het werkwoord in de zin?

Evelien fietst met haar vriendin na schooltijd naar huis.
Wie doet dit?

Evelien fietst met haar vriendin na schooltijd naar huis.
Met wie doet ze dit?

Evelien fietst met haar vriendin na schooltijd naar huis.
Wanneer doet ze dit?

Evelien fietst met haar vriendin na schooltijd naar huis.
Waar gaat ze heen?

Oefenen met zinsdelen

Blok 5: grammatica

Maken:

5.4 opdr. 7 en 8

5.5 opdr. 9 t/m 11 (12 mag, hoeft niet)

KLAAR?         -10 minuten lezen              

Hopelijk is het gelukt!

aantal

240

aantal

Doelen van deze les

Aan het einde van deze les:

-Weet je wat zinsdelen zijn;

-Kun je zinsdelen benoemen;

-Kun je zinsdelen op de goede plek invullen.