Bijeenkomst 7 'Welvaart verklaard'

• Mens en wereld
• HBO
• Studiejaar 2

PV2VMW Vakoverzicht Mens en wereld

'Een koffer vol Nederland'

Pabo Hogeschool Leiden, 2024-2025

Vakatelier 7 'Welvaart verklaard'

Hoe is Nederland zo welvarend geworden?

Leerdoelen

Je kunt aan het einde van deze bijeenkomst ….

• aan de hand van concept mapping het antwoord formuleren op de vraag: 'Hoe is Nederland zo welvarend geworden?';
•  de eerste drie lessen en lessenserie afronden.

Wat gaan we doen?

Conceptmapping De welvaart verklaard

Puntjes op de i qua vakdidactiek

Zelf werken

Inspiratie van elkaar

Planning en afsluiting

Lessenserie voor jullie: 

Hoe zijn wij zo welvarend geworden

• Via hoofdvraag in les 1 (Hoe zijn wij zo welvarend geworden)
  
• naar kennis en vaardigheden via leerpaden en colleges met redeneerwerkvormen
• Naar aanvulling vanuit jullie eigen onderwerp

Verbanden leggen

• het begin… van OERknal naar de huidige positie van NL op de wereldbol
  
• delfstoffen: een rijke schat!?
• homo sapiens: de cognitieve en agrarische revolutie
  
• “huidige” klimaat in NL qua neerslag, zon en wind (grofweg sinds eerste mens in NL)
  
• de wetenschappelijke en industriële revolutie
• Nederlandse bodem en landschap van de op één na laatste ijstijd tot nu
  
• migratie door de eeuwen heen
  
• bevolking & bestaansmiddelen: hoe verdienden mensen van toen tot nu hun brood en geld
  
• tv en computers: welvaartsmetaforen voor …
  

Antwoorden met studenten bespreken

Verklaar de welvaart historisch en geografisch

Maak een pijldiagram met de begrippen:

klimaat - VOC - industrie - welvaart - diensten - handel - landbouw - bodem - reliëf - wetenschappelijke revolutie - migratie - delfstoffen - rijksinkomsten - BNP (bruto nationaal product) - industriële revolutie - onderwijs - beleg van Antwerpen

Vul aan op lege kaartjes vanuit eigen thema en onderwerp

De opdracht (knipblad en instructie) krijgen jullie op papier uitgereikt. Het is belangrijk dat jullie eerst alle eerdere “leerpaden” actief hebben “gemaakt/gevolgd”.

Aan de slag ...

Hoe is Nederland zo welvarend geworden?

Didactische tips

Algemeen didactisch model

                                                  Probleemgestuurd                                                        OOL

                           OLG

                           concept mapping

                           film-tekst

Motiverende opening:

1 Verras: film meeuw met vraag

2 Activeer voorkennis: binnen-buitenkring: topo en gebruik

3 Lesdoel

Interactieve instructie 

Uitleg, denkvragen met ondersteunende beeldvormers

Inoefening

Uitwisselen adhv kaartjes

Verwerking

Posteropdracht

Afsluiting

Oogst: Waarom hebben we zoveel gras in Nederland

Didactisch model altijd 2 bij de zaakvakken:

Algemeen: ADI, gemengd of zelfontdekkend leren

Didactisch: Vierslag (geografisch en historisch)

Zet de kopjes in je handleidingtekst  (of lvf)

Tip:

Maak je lessen gelijk in handleidingvorm ipv lvf

Gebruik wel dezelfde kopjes

vakdidactisch model

 De (geografische) vierslag

Stap 1 Wat en waar? Motiverende opening en eerste deel instructie

1 Onderwerp

2 Goede voorbeeldlocatie

   met hoofdbeeldvormers

3 Waarneemvragen

Stap 2 Waarom daar en toen ? Instructie en verwerking

Verklaren via denkvragen adhv 

ondersteunende beeldvormers

Stap 3 Waar nog meer/juist niet

Stap 4 Hoe gaat het verder

Opbouw les

Beginsituatie: inhoud, relevante topo en kaartvaardigheid

Lesdoel op LK

Algemeen en vakdidactisch model

Motiverende opening 4- stappen

Kern: Kennisconstructie en verwerking( herhaling)

Afsluiting

Lesopzet: 

Opening: verras adhv prikkelende vraag en hoofdbeeldvormer wat enwaar

Kern 1 :Kennisconstructie:  waarom daar-toen

Kern 1a Inoefening Samen

Kern 2: Verwerking: Herhaling van wat bij 1 ontdekt is met eventueel verdieping-verbreding (waar nog meer)

Kern 3: Verwerking: idem

verder werken aan rode draadopdracht

Formulering lesdoelen

• lesdoelen op leerkrachtniveau -> nauwkeurige formulering van de gehele leeropbrengst: benoemen wat je precies wenst dat kinderen mbt kennis en vaardigheden aan einde van de les beheersen: Vermijd hier woordjes als: wat, waar, wanneer, hoe, waarom, e.d.  Gebruik woorden als : dat, daardoor en daarom
• kortom: specifiek (alle inhoud en vaardigheden uitschrijven) en realistisch(haalbaar binnen een les) formuleren!!

lesdoelen op leerlingniveau -> kort en krachtig zodat kinderen het de hele les in hun hoofd kunnen hebben

                    Verwerking

                    Herhaling

*Poster                   *Schematische tekening

*Striptekening    *Maken- beeldend

*Kaart                      *Dans

*Werkboek/blad *Onderzoek

*  Conceptmapping (kaartjes-woorden)

Rode draad

Groot product waar iedere les aan gewerkt wordt

Herhaald, motiveert, geeft beeld

Tentoonstelling, tijdbalk, reisgids, website, google maps

Veel beeldvormers

Variantie

Haal jullie voorbeeldlocatie echt de klas in

aardrijkskunde 

• waarom daar?
• beeldvormers

• kaarten!
• multiperspectiviteit
  
• geografisch redeneren: 1) waarnemen /beschrijven 2) verklaren 3) herkennen/ generaliseren 4) waarderen

geschiedenis

• waarom toen?
• beeldvormers

• tijdbalk!
• multiperspectiviteit
• historisch redeneren: 1) hist. vragen stellen 2) contextualiseren 3) argumenteren 4) hist. begrippen hanteren

werkelijkheid/omgeving - afbeeldingen/schema's - 

tekst/geschreven woord - gesproken woord - doen

brillen:

- economisch

- sociaal

- politiek

- cultureel

- natuurlijk

- historisch

Welke didactische concepten kennen de schoolvakken aardrijkskunde en geschiedenis? 

Hier zie je ze op een rijtje. Bedoeling is dat jullie de concepten bewust in jullie lessen verwerken/inzetten. Gaat dat lukken?

De "koffer" als beeldvormer (binnen-buitenkant)

Bij de start en in de volgende lessen

Hoe staat het met de lessenserie? Vorderingen? Waar gaat het naar wens? Waar nog moeite mee? 

NB Basis van de vakdidactiek is kinderen motiveren en leren denken en verklaren middels interactieve activiteiten. Dat gaat veel verder dan een praatje bij een plaatje als leerkracht en “feitjes” kunnen reproduceren door de kinderen. Het gaat om inzicht en kunnen redeneren. Heel belangrijk voor de wereld van nu en straks, waar kennis snel verouderd kan zijn.

Voor de vakken geschiedenis en aardrijkskunde, maar ook voor identiteitsvorming is het begrijpen van je eigen omgeving heel belangrijk. Het maakt die “eigen” wereld logisch en tegelijkertijd inspirerend. Vervolgens biedt het houvast om andere zaken, die steeds verder weg zijn/waren in tijd of afstand te begrijpen.

Daarom de opdracht een koffer vol Nederland te ontwerpen: over een zelfgekozen onderwerp dat thematisch en qua locatie is afgebakend. Het verklaren van een stukje Nederland.

Lesopzet: (Vak-)Didactische werkvormen:

Opening: verras adhv prikkelende vraag en hoofdbeeldvormer

Kern 1 :Kennisconstructie: interactieve instructie (ook verhaal, teacher in role), OLG, Mysterie, escape

Kern 2: Verwerking: Strip, poster, verboden woord, tijdbalk, concept mapping, escape, mysterie, gestuurde poster, rollenspel, debat, maquette...

Kern 3: verwerking: verder werken aan rode draadopdracht(kan ook delen van kern 2 zijn)

Werkvormen verdelen o ver de lessen

Gebruik de kaartjes

Kies eerst didactisch model

dan passende werkvorm bij fase

Denk aan de opdracht: variatie OLG-mysterie-conceptmaping- redenatie-circuit

Planning

• Tussenproduct 2: 3 lessen en lessenserieopzet (verdelen lesdoelen over lessen) 
• 14-15-16 april uitvoering eerste lessen in stage
• 8 mei inleveren beroepsproduct

Optie: hele beroepsproduct afronden en inleveren op 8 mei. Voorlopige beoordeling- inleveren bewijzen van uitvoer(foto's van oogst, feedback mentor en eigen reflectie) later in mei/kans 2

Didactiek is de kunst van het onderwijzen: het onderwijsleerproces zodanig vorm geven dat kinderen nieuwe kennis en vaardigheden zich eigen maken.

Veel  plezier en succes bij het maken en uitvoeren!

Als ik nog iets kan betekenen:

mail

afspraak fysiek of via teams...

Marlies Klijn