§7.1 vorming, verandering en institutionalisering

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Hoofdstuk 7: samenlevingsvormen

• Je kent het kernconcept institutionalisering.
• Je kunt de samenlevingsvorm van de jaren 20-60 met daarbij behorende kenmerken omschrijven.
•  Je kunt de begrippen verzuiling en ontzuiling uitleggen.
• Je oefent met onderzoeksvaardigheden.

Deze periode 

• Terug in de tijd om de kernconcepten institutionalisering, democratisering, individualisering en rationalisering beter te begrijpen.

Institutionalisering

Het proces waarbij een complex van waarden en min of meer geformaliseerde regels vastgelegd wordt in standaard gedragspatronen, die het gedrag van mensen en hun onderlinge relaties reguleren. 

Stappen die je moet zetten bij het toepassen van het kernconcept institutionalisering.

• Omschrijf welke regels of waarden 

er zijn te herkennen in de bron. 

• Omschrijf dat die regels invloed 

hebben op het gedrag van mensen.

• Omschrijf op welke manier die

 regels invloed hebben op
 het gedrag van mensen.

Toepassen

• In twee-drietallen.
• Leg uit dat je toetsweken bij ons op school kunt zien als een voorbeeld van institutionalisering.
• Schrijf jullie antwoord duidelijk op.

Verzuiling

De samenleving was opgedeeld in drie (of vier) levensbeschouwelijke en sociaaleconomische groepen: 

Katholiek

Protestants

Socialistisch

(Liberaal)

Mensen bleven voornamelijk binnen ‘de eigen zuil’ en de cultuur was sterk collectivistisch.

Gezinsleven ('20-'60)

Kostwinnersgezin en bevelshuishouding: er was sprake van een duidelijke rolverdeling tussen man en vrouw en een grote machtsafstand.

Het gezin kun je zien als een sociale institutie, omdat er regels zijn waardoor iedereen weet wat er van hem of haar verwacht wordt.

Veranderingen in instituties (Na WOII)

In de wet veranderde onder andere het volgende:

1. De opbouw en de uitbreiding van de verzorgingsstaat

2. Wetswijziging in 1956: vrouwen werden niet langer als handelingsonbekwaam gezien.

Voordelen

Gedrag wordt gereguleerd

Er wordt steeds meer geredeneerd vanuit regels en procedures

Leidt tot zingeving (bijvoorbeeld statieflessen)

Nadelen

Gedrag wordt voorspelbaar, wat leidt tot meer vrijheid

Voor de volgende les!

1. Schrijf 5 kenmerken op van een kostwinnergezin (paragraaf 7.1).
2. Bedenk 3 indicatoren waarmee je meetbaar kan maken of iemand uit een kostwinnergezin komt (hoofdstuk 5).
3. Je gaat een onderzoek uitvoeren naar de verschillen in generatie en soorten huishoudens, stel de hypothese op. 
4. Vraag je ouders naar jouw indicatoren -> schrijf een korte conclusie en neem evt. een foto mee van het gezin van je ouders.
5. Klaar met stap 3? Aan de slag met de tekstverkenners (blz. 35 werkboek).

Het gezin voor de jaren 60

Er is sprake van ongelijke verdeling van macht. de machts- afstand is groot. 

1. Iedereen wist wat er van hem verwacht werd.

2. Vader zorgt voor het inkomen.

3. Moeder zorgt voor de kinderen en het huishouden.

4. Kinderen hielpen moeder mee.

5. Gehuwde vrouwen waren handelingsonbekwaam.

Hoofdstuk 7: samenlevingsvormen

• Je kent het kernconcept institutionalisering.
• Je kunt de samenlevingsvorm van de jaren 20-60 met daarbij behorende kenmerken omschrijven.
•  Je kunt de begrippen verzuiling en ontzuiling uitleggen.
• Je oefent met onderzoeksvaardigheden.

Conclusies van onderzoeken

• In welke sector werkte moeder?
• In hoeverre waren de kinderen

verantwoordelijk voor het huishouden?

• In hoeverre deed je wat 

vader vroeg?

Vul aan..

In de jaren 20 was er sprake van 1)... waarbij er weinig contact was tussen bijvoorbeeld de katholieken en de 2)... 

Vrouwen hadden in een gezin weinig te zeggen. Dat wordt ook wel het 3)... of het 4)... gezin genoemd. Dankzij de institutionalisering, wat het proces is waarbij een complex van 5)... en min of meer 6)... ... vastgelegd worden in 7)... ... kregen vrouwen meer vrijheid bijvoorbeeld door de invoering van het 8) ... kiesrecht. Wat inhoudt dat zij mochten gaan stemmen.

Aan de slag 

7.1 zelfstandig lezen

Examen vorig jaar inkijken

Huiswerk maken: nakijken

Let op! Je schrijft je huiswerk uit op papier!!

KLAAR? 7.2 lezen en tekstverkenners maken