ZVA GMK les 2 ademen

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 2

doel van de les

Aan het eind van de les kan je:

 

Uitleggen welke medicijnen bij astma gebruikt worden en waarom

Uitleggen welke medicijnen bij COPD gebruikt worden en waarom

(hoofdstuk 21 in het boek farmaceutische patiëntenzorg)

astma

• Prikkels wegnemen
  
• Bronchiën verwijden
  
•                     Bij weinig klachten zo nodig
  
• 
  
• Ontstekingen verminderen
  
•                   Bij vaker klachten onderhoudsdosering
  

Wat wil je bereiken met de behandeling van astma met medicatie, dus wat moeten de medicijnen doen?

Zorgen dat de bronchiën minder vernauwd zijn

Ontstekingen verminderen

Weinig klachten: luchtwegverwijdende middelen

Bij vaker optredende klachten: onderhoudsbehandeling met ontstekings remmende middelen

Waarom behandel je astma chronisch met een ICS en COPD niet?

ICS

Inhalatie corticosteroïden.

Door inhalatie kan er worden volstaan met een lagere dosis.

ICS wordt altijd als onderhoudsdosering gebruikt. Bij COPD preventief voordat er sprake is van een infectie met een bacterie of een schimmel ( verderop in ptt meer hierover)

Bij Astma neemt ICS een belangrijke plek in bij de behandeling, bij astma is sprake van ontstoken bronchiën. Dan wil je de ontsteking onderdrukken om beschadiging van het weefsel te voorkomen.

Bij COPD is er al sprake van beschadigd weefsel waardoor de benauwdheidsklachten ontstaan. Het is dus niet altijd zinvol om dan met een corticosteroïd te behandelen. Pas wanneer er ook sprake is van ontstekingen kan je een ICS gebruiken

Corticosteroïd is een nagemaakt hormoon:

Doel van een ontstekingsreactie is het lichaam beschermen tegen binnengedrongen ziekteverwekker of een andere schadelijke stof

Warmte pijn zwelling roodheid. Een ontstekingsreactie is een afweer reactie van het lichaam.

Dit is een hele belangrijke nuttige reactie:

Het geeft bloedvatverwijding zodat meer bloed met afweerstoffen op de plaats kan komen.

Corticosteroïden onderdrukken de afweer reactie: alle afweer reacties in het lichaam dus ook die nuttig zijn. Hierdoor hebben bijvoorbeeld virussen meer kans om te groeien en zijn dus gevaarlijker.

Bij COPD wordt het corticosteroïd als onderhoudsdosering oraal gegeven

Bij astma wordt het corticosteroïd als onderhoudsdosering via inhalatie gegeven

behandeling COPD

• Wegnemen prikkels
  
• 
  
• Bronchiën verwijden
  
•                 Langwerkende inhalatie
• 
  
• Beschermen en ondersteunen longen
  
•                 Griepprik / AB
  

De eerste stap bij behandeling van COPD is het wegnemen van prikkels.

Vooral stoppen met roken ( oorzaak nummer 1 bij het ontstaan van COPD) is heel belangrijk

stap 2 is behandeling met een bronchus verwijdend middel

De 1ste keus is een langwerkend sympaticommimetica. De COPD klachten ontstaan doordat de longblaasjes blijvend beschadigd zijn heeft een toevoeging van een ICS geen toegevoegde waarde. Een ICS wordt pas toegevoegd wanneer er sprake is van een ontstekings reactie

Ondersteunend in de behandelikng zijn bronchospasmolytica en AB ( zie verderop in ppt)

Stap 3 is het beschermen en ondersteunen van de longen. Dus bijvoorbeeld een griepprik halen en het geven van een AB

Bacteriële infectie komt vooral door verslechterde elasticiteit van het longweefsel (longemfyseem) waardoor ophoesten van slijm bemoeilijkt wordt

COPD patiënt gebruiken soms preventief (om de week of 10 dagen) een AB. Vaak samen met een corticosteroïd.

Sommige patiënten hebben de medicatie op voorraad

1ste keus: doxycycline en amoxicilline

Een sympathicomimetica verslapt de spieren rond de bronchiën

1. waar
2. niet waar
3. weet ik niet

Wat is ook al weer het effect van een Sympathicomimetica:?

de spieren om de bronchus verslappen, hierdoor wordt de bronchus verwijdt.

Parasympathicolytica: door onderdrukken van parasympatisch stelsel krijgt het sympathisch stelsel de overhand waardoor de spieren verslappen

Deze middelen hebben ook een gunstig effect op de aanmaak van slijm, er wordt minder slijm geproduceerd.

De middelen die gebruikt worden zijn vooral beta 2 selectieve sympaticomimetica.

Wat zou de bijwerking zijn wanneer er geen beta 2 selectieve sympaticomimetica worden gebuikt?

Verhoogde hartslag en bloeddruk

De behandeling van COPD is niet meer gericht op herstel, dit kan niet meer, er is weefsel onherstelbaar beschadigd. De behandeling richt zich op meer lucht krijgen

bronchus verwijdend middel

sympathicomimetica

• salbutamol
  
• 
  
• 
  

Parasympathicolytica

• ipratropium
  

Wat is ook al weer het effect van een sympathicomimetica op hart, bloeddruk en longen?

En een parasympathicolytica op hart bloeddruk en longen?

Wat doen de bronchus verwijdende middelen?

Ze ontspannen de spieren rondom de bronchiën waardoor deze wijder worden.

Bij het inademen ontspannen de spiertjes die om de bronchiën zitten. Er komt dan lucht in je longen. Dit wordt beïnvloed door het sympatisch stelsel. Adem je uit dan knijpen de spiertjes de bronchiën dicht om de lucht er weer uit te krijgen. Dit wordt veroorzaakt door het parasympatisch stelsel. Bij astma knijpen deze spiertjes nog harder dicht dan normaal.

Ook wordt er meer slijm aangemaakt dan normaal waardoor de bronchiën verstopt raken.

Je kan dus het sympatisch stelsel stimuleren of

Je kan het parasympatisch stelsel remmen

Beide hebben tot gevolg: het verwijden van de bronchiën.

theofylline heeft een smalle therapeutische breedte wat betekent dit?

Werkt op de spiercel waardoor het bronchusspierweefsel verslapt.

Wordt gegeven in retard tablet maar de bloedspiegel verschilt per persoon, dit moet dus bij het beging van de therapie gecontroleerd worden

Heeft een smalle therapeutische breedte: wat betekent dit ook al weer?

Door de smalle therapeutische breedte wordt het weinig meer gebruikt. Het heeft namelijk ook invloed op het centraal zenuwstelsel

 wat is ook al weer het centrale zenuwstelsel?

Hersenen ruggenmerg

leukotrieen

mestcel

• antihistamine
• leukotrieen
• montelukast

Antihistamine hebben bijna geen deel aan de behandeling van astma behalve als er sprake is van een allergie. Bij een overgevoeligheid wordt de ontstekingsreactie onderdrukt

Een mest cel geeft niet alleen histamine af maar ook leukotrieen. Deze werken hetzelfde als de histamine

Door de werking van leukotrieen te onderdrukken ga je een allergische reactie tegen

Het enige beschikbare middel tot nu toe is montelukast. Het wordt gebruikt als onderhoudsdosering en door het gebruik hoeft er minder ICS of sypamicomimetica worden gebruikt. 

Het middel kan oraal worden ingenomen

Welke vragen heb je?

Maak opdracht 2 ademen

Voor de volgende les:

Hoofdstuk 23