GO landbouwhuisdieren - les 6 Houden pluimvee

• Landbouwhuisdieren
• MBO
• Studiejaar 1

Les 2 GO gezelschapsdieren gedrag en het ontstaan van gedrag

Les 6. Huisvesting Landbouwhuisdieren

Orpington:

Zwaar (3 tot 4 kilo);

Zachte, donzige bevedering die de poten van de kip bijna bedekt;

Ronde vormen met een U-vormig onderlijf;

Een kleine kop, met een enkele kam.

Ze zijn er in verschillende kleurslagen, waarvan ‘Buff’ de populairste is.

Oorspronkelijk dubbeldoel ras, maar nu meer tentoonstellingsdier. 

Hun lieve karakter maakt ze het ideale ras voor beginners of voor kippenhouders met kinderen.

Worden gemakkelijk broeds. 

Zo'n 250 lichtbruine eieren per jaar. 

Marans

Staan vooral bekend om hun donkerbruine eieren. 

Groot, intelligent en rustig. Hen 2,5- 3 kg, haan 3,5 - 4 kg. 

Vrij lange vleugels en staart vrij lang en staat rechtop. Stevige poten met korte tenen. Relatief grote kam met oorlellen die naar voren staan. 

Ze zijn rustig en vriendelijk maar worden niet graag opgepakt. Kunnen wel makkelijk trucjes leren.  

Kunnen goed tegel lage temperaturen. 

Lesplanning

wk 47	les 1	- Introductie huisvesting & Runderen
wk 48	les 2	- Staltypen & Paarden & ezels
wk 49	les 3	- Klimaat & Varken
wk 50	les 4	- Hygiëne & Schaap
wk 51	les 5	- Erfinrichting & Geit
wk 52		kerstvakantie
wk 1		kerstvakantie
wk 2	les 6	- Huisvesting Pluimvee
wk 3	les 7	- Kahoot! en werkles taakaart en animalis
wk 4	les 8	- Nabespreken Praktijkdag en herhalingsles
wk 5		oriëntatie-week
wk 6		oriëntatie-week

Herhaling vorige week:

Wat weten jullie nog van vorige week?

Wat is het verschil tussen een 'vuile' en een 'schone' weg?

Voorbeeld van goed antwoord; 

De vuile weg is de weg die leidt naar het bedrijfsgedeelte van het bedrijf. Hier komt de boer met mijn tractoren.

De schone weg is de weg die leidt naar de bedrijfswoning,  en waar de melkrijder, voerleverancier en dierenarts komt. 

Deze mogen dus niet over het bedrijf, door stallen etc rijden. 

Beschrijf wat een hygiene sluis is en hoe je deze toepast.

Welke maatregelen kun je nemen om ongedierte te voorkomen?

- erf schoon en opgeruimd houden

- voerresten direct opruimen

- dichten van gaten en gaatroosters gebruiken

- goed sluitende deuren

- bewaar voer droog en afgesloten. 

- houdt een kat en/of maak voorzieningen voor roofvogels (uilen)

- houd buitenmuren schoon en maak ze glad

- stapel geen spullen op elkaar tegen de muren (schuilplaatsen)

Leerdoelen

Aan het einde van de les weet je:

• Ken je de wetten en regels mbt huisvesting voor kippen
  
• Hoe duurzaamheid een rol speelt in de bedrijfsmatige kippenhouderij
• Hoe je een hok inricht voor het hobbymatig houden van kippen

5 vrijheden:
Welke behoefte heeft een kip

Oorsprong

• Bankivahoen (of rode kamhoen) voorouder van gedomesticeerde hoen
• Zuidoost-Azië
  
• Bosrijke gebieden: hoe slaapt een kip?
  
• Domesticatie voor vlees, eieren en veren
  
• Groepsdieren: 1 haan, meerdere hennen en kuikens 
  
• Gedrag: scharrelen, Alleseter, Prooidieren, Stofbad 

Waar worden kippen voor gehouden in Nederland?

Op te delen in een twee groepen: leghennen (eieren) en vleeskuikens 

(Vlees/roofdierenvoer) 

Andere groepen

Veren

Bijproducten

Hobby

Keuringen

Kinderboerderijen

Educatie

Pluimvee in Nederland

Het aantal pluimveebedrijven in Nederland neemt af.
Waar in 2000 nog 1.614 vleeskuikenbedrijven waren (inclusief ouderdieren), zijn er in 2024 nog 800 van deze bedrijven. Ook het aantal kippen is de afgelopen jaren gedaald. Dit komt  nieuwe marktconcepten voor kippenvlees, met minder dieren per m2 in de stal zitten en deze hier ook langer blijven. 

Een groter bedrijf kan veranderingen in opbrengsten vaak beter opvangen. Ook is het voor grotere bedrijven makkelijker om te investeren in technieken die beter zijn voor het milieu of het dierenwelzijn.

 Kleinere bedrijven stoppen soms vanwege de concurrentie, maar ook omdat ze geen opvolger hebben. Op die bedrijven werden over het gehele jaar 380 miljoen vleeskuikens gehouden. Deze zitten uiteraard niet allemaal gelijktijdig in een stal, maar zijn over het hele jaar verspreidt. Ook zitten ze niet gezamelijk in één stal, bedrijven hebben meerdere stallen. Omdat nagenoeg alle supermarkten hebben aangegeven om in 2023 alleen nog maar kippenvlees van Beter Leven Ster 1 in het schap te hebben liggen, zal de trend naar minder kuikens per bedrijf de komende jaren doorzetten.

legkippen

0 = biologisch 

1 = vrije uitloop 

2 = scharrel 

3 = kooiei (koloniehuisvesting)

Koloniehuisvesting:

Koloniekooien bieden ten minste 800-900 cm² ruimte per dier en een minimale totale oppervlakte van 25.000 cm2. De dieren hebben enige mogelijkheid tot het nemen van een stofbad en er is beperkt strooisel ter beschikking. Ze kunnen niet naar buiten en zien geen daglicht, ook hebben ze geen mogelijkheid de vleugels te strekken. Het legnest is afgeschermd met een plastic flap. Elke kip heeft aan scharrel- en legruimte 90 vierkante centimeter, er is daardoor maar weinig gelegenheid tot natuurlijk gedrag.

opdracht

• in 2-tallen: tijd 10 minuten
• Er zijn 4 vormen van houden van leghennen; koloniehuisvesting, scharrel, vrije uitloop en biologisch.
• Zoek voor de scharrel legkippenhouderij uit wat de eisen zijn mbt huisvesting van deze groep dieren. 
• schrijf je bevindingen op, deze bespreken we zo. 

Hulp: Besluit houders van dieren; artikel 2.70

Bespreken uitkomsten. 

evt. samen kijken naar Besluit houders van dieren. 

Momenteel hangt er een bordje bij de eieren: geen vrije-uitloop eieren te koop. Waarom? Geen uitloop door vogelgriep, dus geen vrije uitloop eieren.

Opdracht: Duurzaamheid

1. (individueel) Zoek 3 duurzame maatregelen welke in de pluimveesector nu en in de toekomst kunnen worden toegepast en noteer deze in jouw vak op de A3. (5 min)

2. (samen) Bespreek deze met je groepje, welke maatregelen hebben het meest effect? Hoe zie jij de toekomst van de pluimveehouderij?

Noteer jullie uitkomst in de cirkel. (5 min)
3. Klassikaal nabespreken. (5 min)

Voorbereiden: A3 met een circel en verdeling erop zodat je 1 midden en 4 vakken krijgt. Iedere student noteert wat hij/zij vindt in hens vak. 

Vervolgens noteren ze de samenvatting van hun bevinding in het midden. 

De uitkomsten bespreek je met de klas. 

Stal van de toekomst?

Rondeel is een kippenstal die tegemoet komt aan de toenemende vraag naar milieuvriendelijkheid en duurzaamheid. De stallen zijn diervriendelijk en de consument wordt uitgenodigd om een kijkje te komen nemen.

Keten van vleeskuikens

Huisvestingeisen vleeskuikens bedrijfsmatig  

Meer dan 500 vleeskuikens? -> besluit houders van dieren. Regels mbt:

Opleiding

Voeding

Drinkvoorziening

Strooisel

Ventilatie

Luchttemperstuur

Verlichting

Administratie

Hoe meer kuikens per m2, hoe meer regels

categorie 1: minder of gelijk aan 33 kg/m²

categorie 2: meer dan 33 tot en met en 39 kg/m²

categorie 3: meer dan 39 tot en met 42 kg/m²

Deze eisen gelden niet voor scharrel-, vrije uitloop- en biologische bedrijven en bedrijven met minder dan 500 vleeskuikens maar wel altijd houden aan de algemene regels van huisvesting en verzorging van dieren. 

De bezettingsdichtheid wordt uitgedrukt in levend gewicht in kilogrammen vleeskuikens per vierkante meter (kg/m²) per stal.

Huisvestingeisen vleeskuikens bedrijfsmatig  

Wat valt je op mbt de co2 uitstoot?

Hoe komt het dat de uitstoot hoger is bij vrije uitloop?

all in - all out

Als de kippen doorschuiven of een groep naar de slachterij gaat ->

Ontsmetten: met warmte, stoom, straling, maar… Meestal met chemische middelen.

Doden van micro- organisme en parasieten op een oppervlakte of materiaal.

Stoom:

de hoge temperatuur en vochtigheid werken desinfecterend. Je kunt ontsmettingsmiddel toevoegen (formaline) of ongediertebestrijdingsmiddel

Stoom wordt meestal ingezet zodra alle vogels weg zijn en er een nieuwe lading vogels in komt.

Opdracht: Kippen als hobbydieren

In groep van 4 pers:

Ontwerp een verblijf voor 20 leghennen. Uitwerking met afbeeldingen (presentatie, poster)

Houdt hierbij rekening met:

Ik vraag straks 1 groep om hun verblijf te presenteren. 

binnenhok	licht	mestplanken
buitenhok	verwarming	drinken
legnest	zitstokken	voer

Wat is je het meest bijgebleven van deze les?

Waar wil je nog meer over leren?