DO 2 - les 4: "Didactische werkvormen"

• Didactisch ontwerpen 2
• Hoger onderwijs

Les 4: didactische werkvormen

Didactiek 2

Deze les

• Overzicht werkvormen
• Uitdiepen

       - individuele opdracht

• Hoekenwerk

       - Leerspel

       - Simulatiespel <-> rollenspel

       - Parallel <-> complementair groepswerk

Instapoefening

• Instructie: Match de werkvorm en het bijhorende voorbeeld
• Groeperingsvorm: samen met buur
• Timing: 10 minuten

Instapoefening - verbetering

• Controleer met behulp van de afbeeldingen op de achterzijde v/d kaartjes

Overzicht werkvormen

Welke werkvorm kies ik?

Welke werkvorm kies ik?

• Vermijd 'grabbeltondidactiek'
• Houd rekening met:

       - Beoogde doelstellingen
       - Beginsituatie (kenmerken klasgroep, materiaal, ...)

       - Beschikbare tijd (praktisch uitvoerbaar? Efficiënt/effectief?)

       - Gericht op constructieve leerprocessen en realisatie didactische                          principes.

       - ...

In lesvoorbereiding?

In lesvoorbereiding?

Overzicht werkvormen

Didactiek 1:

• Doceren
• Vertellen
• Demonstreren
• Onderwijsleergesprek (OLG)

Overzicht werkvormen

Dit college:

• Individuele opdracht (opdrachtvorm)

• Leerspel (spelvorm)
• Simulatie- en rollenspel (spelvorm)
• Complementair en parallel groepswerk

       (samenwerkingsvorm)

Overzicht werkvormen

Zelfstudiepakket:

• Samenwerkingsvormen
• Opdrachtvormen
• Werkvormen gericht op levensecht, 

       authentiek leren

• Praktijklessen en praktische oefeningen 

       of practicum

Cursusmateriaal

• werkvormenfiches 
• Voorbeeldlesvoorbereidingen 

INDIVIDUELE OPDRACHT

Individuele opdracht

Deel 1: uitvoering

• 1 leerkracht - 2 leerlingen
• Opdracht + instructie geven
• Tijd om opdracht te maken
• Verbetering van opdracht

Groeperingsvorm: groepen van 3
Timing: 30 minuten

Individuele opdracht

Deel 1: bespreking

• Bespreek de individuele opdracht a.d.h.v het document
• Optimaliseer de instructie, opdracht, correctiemethode
• Extra: Nadenken over 'wat als' vragen

Groeperingsvorm: groepen van 3
Timing: 20 minuten

Individuele opdracht - bespreking

Wat?

• Opdracht zelfstandig uit te voeren door leerling
• Lkt biedt hulp indien nodig 
• Lkr geeft feedback op het product en/of werkproces

Individuele opdracht - bespreking

Instructie

• Wat moeten de leerlingen doen? (taakomschrijving)
• Hoe moeten de leerlingen dit aanpakken (stappenplan)
• Hoeveel tijd krijgen ze hiervoor?
• Wat zijn de verwachtingen van het eindresultaat? Hoe zal dit beoordeeld worden? Hoe zal de terugkoppeling gebeuren
• Welke materialen/hulpmiddelen mag de leerling gebruiken? Wanneer en bij wie kan de leerling terecht voor hulp.
• Evt Wat als leerlingen vroeger klaar zijn?

Individuele opdracht - bespreking

Uitvoering

• Rustig klasklimaat creëren
• Lkr loopt rond, stimuleert, observeert, verzamelt gegevens voor nabespreking
• Lkr ter beschikking voor hulp (indien nodig!

       - Controle van opgevolgde instructies
       - Feedback en gerichte vragen <-> inhoudelijk advies

Individuele opdracht - bespreking

De evaluatie kan op verschillende manieren gebeuren:

• Zelfevaluatie aan de hand van een correctiesleutel
  
• Feedback tijdens een klassikale bespreking → leergesprek
  
• Leerlingen kijken elkaars oplossingen na
• De leerkracht kijkt de opdrachten van leerlingen thuis na en geeft feedback
• De leerkracht verbetert de opdracht van enkele leerlingen en promoveert hen tot evaluator van een groepje,
• Elektronisch geautomatiseerde feedback
  
• Een combinatie van bovenstaande werkwijzen

Individuele opdracht - bespreking

Feedback is heel belangrijk bij de evaluatie van individuele opdrachten.

• De inhoud van de opdracht;
  
• De aanpak die de leerling gevolgd heeft;
  
• Het afgeleverde resultaat (nauwkeurigheid, zorg, taal, ...)

LEERSPEL

SIMULATIE- en ROLLENSPEL

PARALLEL en COMPLEMENTAIR GROEPSWERK

Hoekenwerk

• 3 hoeken
• Materiaal:

       - werkvormenfiches (pp. 101-114) 

       - invulbladen (pp. 138-143) 

       - materiaal in de hoek 

       - correctiesleutel bij docent 

• Groep: 2-3 studenten 
• Timing: 15' per hoek

Tijd over? 

Check de werkvormenfiche en/of het kruiswoordraadsel

Hoekenwerk: evaluatie

Quiz!

We spelen een korte quiz bestaande uit 7 vragen. Deze quiz evalueert je verworven kennis van het hoekenwerk omtrent didactische werkvormen. Bij iedere vraag hoort maximaal 1 minuut denktijd. Veel succes!

Dit hoekenwerk is een voorbeeld van een complementair groepswerk.

1. Juist
2. Fout

De leerkracht deelt aan alle duo’s in de klas twee kaartjes uit. Op deze kaartjes staat een situatieschets en een beschrijving van een personage, zijn opvattingen, zijn bedoelingen, … In deze les zijn het allemaal situaties die met drank- en drugsgebruik te maken hebben. Dit is een...

1. Rollenspel
2. Simulatiespel
3. Leerspel
4. Onderwijsleergesprek

Simulatiespel: in tegenstelling tot een rollenspel zijn de spelers niet altijd individuen die op hun eigen manier reageren, maar kunnen ze ook een partij, een belangengroep of een organisatie vertegenwoordigen waartussen zich bepaalde processen afspelen.

1. Juist
2. Fout

In welke fase van de les zal een leerspel meestal ingezet worden?

1. Sfeerschepping/Instap
2. Verwervingsfase
3. Verwerkingsfase
4. Evaluatie/Slot

Voorbereiding volgende les

• Cursustekst Canvas doornemen
• Bijhorende toets afleggen (24u vóór de start van de les)