hoofdstuk 3 deel 1

• Economie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 3 Sparen en lenen

Lesdoelen:

... je weet wat rente is en waarom er rente is

... je weet waarom mensen sparen

... je kunt berekeningen maken met enkelvoudige rente 

... je kunt rekenen met procenten 

... je kunt de mediaan van een reeks getallen bepalen

... je weet wat ruilen over de tijd betekent

Spaardoelen:

• Je spaart voor een doel
• Je spaart uit voorzorg
• Je spaart voor de rente
• Je spaart voor onverwachte uitgaven

3 redenen waarom je rente krijgt (hoort te krijgen) 

1. Vergoeding voor ongemak: je kunt je geld nog niet uitgeven
2. Vergoeding voor ter beschikking stellen aan derden: de bank leent je spaargeld uit tegen een hogere rente dan jij ontvangt en kan dus dankzij jouw spaargeld winst maken
3. Compensatie voor inflatie. Inflatie wil zeggen dat de prijzen stijgen. Als de prijzen stijgen kun je met hetzelfde bedrag minder kopen. Met je spaargeld zou je dus zonder rente minder kunnen kopen. Als de rente net zoveel is als de inflatie blijft de koopkracht van je spaargeld gelijk.

spaarrente en leenrente

Als je spaart krijg je rente van de bank. 

Als je leent betaal je rente aan de bank.

De rente is altijd de rente per jaar, tenzij anders aangegeven.

Hoe maakt de bank winst?

De bank geeft een spaarder bijvoorbeeld 1% rente.

De bank krijgt van een lener bijvoorbeeld 4% rente.

Het verschil tussen de leenrente en de spaarrente is de winst voor de bank!

Kim heeft een jaar lang € 160 op een spaarrekening
staan. Aan het einde van het jaar ontvangt ze € 1,20 rente. Bereken het rentepercentage op de spaarrekening

Deel van het geheel 

dus € 1,20 x 100% =  0,75%

     

het  deel    x 100 % 

geheel

€ 160

Thomas heeft een jaar lang hetzelfde bedrag op een spaarrekening staan tegen een rente van 1,8%. Aan het
einde van het jaar ontvangt hij € 23,40 rente.
Bereken welk bedrag Thomas op zijn rekening had staan.

van deel naar geheel

procenten	1,8	1	100
euro's	€ 23,40

: 1,8

x 100

van deel naar geheel

procenten	1,8	1	100
euro's	€ 23,40	€ 13,00	€ 1.300

: 1,8

x 100

of gelijk: € 23,40/1,8 x 100 = 1.300

Larissa heeft op 1 januari van het jaar € 287,00 op haar rekening staan. Op 31 december is dit € 236,00.
Bereken met hoeveel procent haar saldo is gedaald.

Procentuele veranderingen

nieuw - oud

      oud

x 100%    dus  

€ 236 - € 287

        € 287

x 100% = - 17,8%

nieuw - oud = de verandering

Controleer jezelf: is je antwoord logisch?

Ruilen over de tijd: sparen 

• Geld is een ruilmiddel 
• Sparen is het niet uitgeven van een deel van je inkomsten. Je stelt je besteding uit

Ruilen over de tijd: lenen

• Bij lenen kun je nu meer besteden, maar in de toekomst minder

Mediaan

• Het middelste getal van een reeks getallen die gerangschikt zijn van klein naar groot
• Bij een even aantal getallen het gemiddelde van de twee  middelste getallen 

Waarom? 

• Een gemiddelde geeft soms een vertekend beeld, wanneer er een uitschieter in de reeks getallen is

Cijfers die heel groot of heel klein zijn hebben meer invloed op het gemiddelde dan op de mediaan.

1. Waar
2. Niet waar

welke is de mediaan
20,22,6,9,13

1. 6
2. 13
3. 9
4. 20

Leerdoelen check

Lesdoelen:

... je weet wat rente is

... je weet waarom mensen sparen

... je kunt berekeningen maken met enkelvoudige rente 

... je kunt rekenen met procenten 

... je kunt de mediaan van een reeks getallen bepalen

... je weet wat ruilen over de tijd betekent

Huiswerk

Maken 3.3, 3.5,3.6,3.7,3.8,3.9 en 3.10