Participium Praesens Actief (PPA)

• Latijn
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Participium Praesens Actief (PPA)

Lesdoelen:

- Je kunt een PPA herkennen in een zin en hiervan het geslacht, getal en de naamval benoemen.

- Je kunt aangeven welk zelfstandig naamwoord in een zin congrueert met het PPA.

- Je kunt zelfstandig congruerende rijtjes bestaande uit een zelfstandig naamwoord en een PPA noteren.

Wat is een participium?

Puella ridens intrat.

Een participium (deelwoord) is een werkwoordsvorm die gebruikt wordt als bijwoord of bijvoeglijk naamwoord. Kijk maar eens naar de vertalingen van de bovenstaande zin:

1. Het meisje komt lachend binnen. (bijwoordelijk gebruik)

2. Het lachende meisje komt binnen. (bijvoeglijk gebruik)

In vertaling 1 zegt ridens iets over de manier waarop het meisje binnenkomt (het werkwoord).

In vertaling 2 zegt ridens  iets over het meisje (het zelfstandig naamwoord).

Bij het participium speelt congruentie een belangrijke rol. Wat is congruentie ook alweer?

PPA

PPA: Participium Praesens Actief.

Een PPA staat dus altijd in het praesens en is altijd actief.

Vorming (nom ev): praesensstam + (e)ns; daarna kenletters -nt-

A-stam: voca-ns

E-stam: terre-ns

Mk-stam: vinc-ens

I-stam: audi-ens

PPA rijtjes

Het PPA wordt verbogen volgens de rijtjes van ingens, ingent- (behalve abl. ev!):

De rijtjes van mannelijk/vrouwelijk zien er als volgt uit:

Enkelvoud:                          Meervoud:

nom: voca-ns                    voca-nt-es

gen: voca-nt-is               voca-nt-ium

dat: voca-nt-i                  voca-nt-ibus

acc: voca-nt-em                voca-nt-es

abl: voca-nt-e                  voca-nt-ibus

PPA rijtjes

Het PPA wordt verbogen volgens de rijtjes van ingens, ingent- (behalve abl. ev!):

De rijtjes van onzijdig zien er als volgt uit:

Enkelvoud:                         Meervoud:

nom: voca-ns                      voca-nt-ia

gen: voca-nt-is               voca-nt-ium

dat: voca-nt-i                  voca-nt-ibus

acc: voca-ns                         voca-nt-ia

abl: voca-nt-e                  voca-nt-ibus

Noteer het volledige rijtje van:
lumen ardens
Zorg ervoor dat het zelfstandige naamwoord congrueert met het PPA!

Noteer het volledige rijtje van:
turba nesciens
Zorg ervoor dat het zelfstandige naamwoord congrueert met het PPA!

Noteer het volledige rijtje van:
consul certans.
Zorg ervoor dat het zelfstandige naamwoord congrueert met het PPA!

arbor

atrio

dearum

servis

puellae

bibentibus

stante

movens

celebrantibus

canentis

legentium

retinens

audienti

ridentium

fugientibus

vulnerans

vocantes

Uitleg opdracht

In de volgende opdracht krijg je een aantal zinnen. Noteer van elke zin:

a. het PPA

b. met welk zelfstandig naamwoord het congrueert

c. het geslacht, getal en de naamval

VB: Puellam ridentem mater salutat.

Je noteert: ridentem - puellam - v ev acc

Je hoeft de zinnen dus nog niet te vertalen!!

Puer tacens ad verba matris animum intendit.

Per portam patentem oppidum intravimus.

Liberi ludentes nusquam periculum senserunt.

Uter fratrum sorori lacrimanti auxilium fert?

Aedificii ardentis tectum ruit.

Het vinden van het PPA en het congruerende zelfstandig naamwoord in een zin vind ik...

makkelijk! Ik hoef geen verdere oefening.

niet per se moeilijk of makkelijk, maar als de PPA in de teksten terugkomt, is dat voldoende oefening voor mij.

moeilijk, ik ga de volgende slides nog maken met extra oefenzinnen.

Heb je bij de vorige slide ingevuld dat je nog een aantal oefenzinnen wilt maken? Ga dan verder met de volgende slides.

Heb je ingevuld dat je niet verder wilt oefenen? Dan kan je verder gaan met het vertalen van het PPA in zinsverband (vanaf slide 24).

Cives fugientes urbem reliquerunt.

Laedentia verba dicere mihi non licet.

Unde venit strepitus saxorum cadentium?

Dormientem custodem centurio iratus excitavit.

Manibus trementibus puer timidus ianuam aperit.

Je krijgt dezelfde zinnen nu nog een keer te zien.

Vertaal de zinnen.

Puer tacens ad verba matris animum intendit.

Per portam patentem oppidum intravimus.

Liberi ludentes nusquam periculum senserunt.

Uter fratrum sorori lacrimanti auxilium fert?

Aedificii ardentis tectum ruit.
(tectum = dak)

Het PPA vind ik...

makkelijk! Ik hoef geen verdere oefening.

niet per se moeilijk of makkelijk, maar als de PPA in de teksten terugkomt, is dat voldoende oefening voor mij.

moeilijk, ik ga de volgende slides nog maken met extra oefenzinnen.

Heb je bij de vorige slide ingevuld dat je nog een aantal oefenzinnen wilt maken? Ga dan verder met de volgende slides.

Heb je ingevuld dat je niet verder wilt oefenen? Dan ben je nu klaar met deze LessonUp.

Cives fugientes urbem reliquerunt.

Laedentia verba dicere mihi non licet.

Unde venit strepitus saxorum cadentium?

Dormientem custodem centurio iratus excitavit.
(excitare = wakker maken)

Manibus trementibus puer timidus ianuam aperit.
(ianua = deur)