Grammatica, spelling en formuleren les 3

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Nevenschikking en onderschikking

Deze les

- Terugblik

- Lesdoel

- Uitleg

- In-oefening

- Aan de slag

- Reflectie

- Ik weet wat nevenschikking en onderschikking is en ik kan dit benoemen bij een zin.

Lesdoel

Is de zin enkelvoudig of samengesteld?

'Ik weet dat jij gespijbeld hebt.'

1. Enkelvoudige zin
2. Samengestelde zin

Is de zin enkelvoudig of samengesteld?

'Alle pennen in het paarse etui zijn leeg.'

1. Enkelvoudige zin
2. Samengestelde zin

Mijn moeder zei dat ik als baby altijd aan het lachen was.

1. Hoofdzin-hoofdzin
2. Hoofdzin-bijzin
3. Bijzin-bijzin
4. Bijzin-hoofdzin

Omdat ik goed leer, haal ik hoge cijfers.

1. Hoofdzin-hoofdzin
2. Hoofdzin-bijzin
3. Bijzin-bijzin
4. Bijzin-hoofdzin

Nevenschikking en onderschikking zijn begrippen die gebruikt worden om de relatie tussen delen van samengestelde zinnen te beschrijven.

Nevenschikking: de zin bestaat uit twee hoofdzinnen, ze zijn dus gelijkwaardig.

Onderschikking: De zin bestaat uit een hoofd en een bijzin, de zinnen zijn niet gelijkwaardig.

Nevenschikking en onderschikking

Bij een nevenschikking (ns) bestaat de samengestelde zin uit (minstens) twee hoofdzinnen -> zin 1 {hz} + {hz} 

1. {Ik koop geen cd's}, want {ik gebruik altijd mijn iPod}. 

Voegwoorden die een nevenschikking aangeven zijn: en, maar, want, of & dus.

Nevenschikking 

Bij een onderschikking (os) bestaat de samengestelde zin uit een hoofdzin met een bijzin erin. Bijzin kan vooraan staan (zin 1: {(bz) + hz} en achteraan in de zin -> zin 2 {hz + (bz)}. 

1. {(Omdat ik altijd mijn iPod gebruik), koop ik geen cd's}.
2. {ik koop geen cd's, (omdat ik altijd mijn iPod gebruik)}. 

Nevenschikking en onderschikking

Hoe is de zin opgebouwd?
'Ik moest kloppen, want de bel doet het niet'

1. Hoofdzin - hoofdzin
2. Hoofdzin - bijzin
3. Bijzin - hoofdzin
4. Bijzin - bijzin

Hoe is de zin opgebouwd?
'Ik wil niet dat de vakantie naar Spanje niet doorgaat'

1. Hoofdzin - hoofdzin
2. Hoofdzin - bijzin
3. Bijzin - hoofdzin
4. Bijzin - bijzin

De businessclass is duur, maar je hebt er wel goede plaatsen.

1. nevenschikkend
2. onderschikkend

Wilt u de contactpersoon bellen, zodra u in Italië geland bent?

1. nevenschikkend
2. onderschikkend

Is er sprake van nevenschikking of onderschikking?
'Ik moest kloppen, want de bel doet het niet'

1. Nevenschikking
2. Onderschikking

Is er sprake van nevenschikking of onderschikking?
'Ik wil niet dat de vakantie naar Spanje niet doorgaat'

1. Nevenschikking
2. Onderschikking

Wat ga je doen?

Maak opdracht 4, 5, 6 en 7 op bladzijde 130-132.

Antwoorden in je schrift (niet in het boek)

10 minuten in stilte, daarna overleggen in tweetallen.

Noem twee dingen die je geleerd hebt vandaag.

Benoem één vraag die je de volgende les beantwoord wilt hebben.