TH 1.4 - deel 1

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

1.4

Celorganellen

Thema 1: inleiding in de biologie

Leerdoelen en planning

Uitleg

- Je kunt beschrijven hoe transport via celmembranen plaatsvind

- Je kunt de functie van celorganellen beschrijven

- Je kunt de stappen van eiwitsynthese beschrijven

Verwerking opdrachten

Binas

79

Celkern

• Iedere cel in je lichaam heeft een celkern.
• De celkern regelt wat in de cel gebeurt. 
• Cellen van schimmels, planten en dieren hebben een celkern.
• Bacteriën hebben geen celkern.

Celkern

De celkern bestaat uit kernplasma en kernmembraan met kernporiën.

In het kernplasma liggen chromosomen, die bestaan uit DNA

In een kernlichaampje worden ribosomen maakt.

Ribosomen

Erfelijke informatie wordt afgelezen in ribosomen
Hierbij worden eiwitten gevormd

Eiwitten

Genen bevatten informatie voor het aanmaken van veel verschillende eiwitten in het lichaam.

Eiwitten bepalen hoe je lichaam werkt en eruit ziet, bijv.:

- In spiercellen -> eiwit voor spiersterkte

- In huidcellen -> pigment

- In maagcellen -> enzymen

Opdracht 59 en 60

- Over 5 min bespreken

- Maken in tweetallen

Endoplasmatisch reticulum

Bestaat uit dubbele membranen

ruw endoplasmatisch reticulum: (RER) 

- produceert de eiwitten 

glad endoplasmatisch reticulum: (GER)

- rol bij stofwisseling van de cel

• Bijv. vetproductie, afbraak gifstoffen

* ruw vanwege de ribosomen

Golgi-systeem

Eiwitten uit het RER en GER gaan via blaasjes naar het golgi-systeem. Hier worden de eiwitten voltooid.

Eiwitten worden in het golgi-systeem tot hun functionele vorm gevormd.

Exocytose - secretie

Door exocytose worden blaasjes met stoffen de cel uit getransporteerd

Het afgeven van stoffen door cellen noem je secretie

Exocytose is dus een vorm van secretie

Lysosomen

In dierlijke cellen zitten lysosomen.

Lysosomen zijn blaasjes in het cytoplasma, gevuld met enzymen. Deze breken voedingsstoffen of afvalstoffen af. 

De afbraakproducten worden hergebruikt of veilig uitgescheiden.

Ribosomen helpen dus bij de opbouw van de cel en lysosomen breken de afvalstoffen af.

Aan de slag!

Wat?  Opdracht 58 t/m 62 van 1.4 

Hoe?  

- In het boek

- In tweetallen

Vragen?  Steek je hand op

Klaar? Leren 1.3 + De celkern en ER (1.4)