Taalverzorging blok 7 + 9 les 7

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Taalverzorging

Grammatica

Woordsoorten

Werkwoord

Lidwoord

Zelfstandig naamwoord

Bijvoeglijk naamwoord

Voorzetsel

Persoonlijk voornaamwoord

Bezittelijk voornaamwoord

Wederkerend en wederkerig voornaamwoord

Vragend voornaamwoord

Mavo-xl:

zelfstandig-, hulp- en koppelwerkwoord

Zinsontleden

Persoonsvorm

Onderwerp

Werkwoordelijk gezegde

Zin in zinsdelen verdelen

Lijdend voorwerp

Meewerkend voorwerp

Bijwoordelijke bepaling

Mavo-xl:

naamwoordelijk gezegde

Zins- en alineaverbanden

Zinsverbanden

Zinsverband = een verband binnen een zin of tussen zinnen.

VB. Kleine kriebelbeestjes komen al eeuwen op aarde voor. 

Zo houdt de kakkerlak het al meer dan 200 miljoen jaar vol.

 

Verbanden

Zinsverband: Zinnen hebben met elkaar te maken.

Voorbeeld: In de eerste zin wordt iets gedaan. In de volgende zin lees je wat erna gebeurd .

Alineaverband:  In de eerste alinea wordt iets gezegd. In de volgende alinea lees je een voorbeeld.

Signaalwoorden (uitleg) 

Tekstverband:                                                  Signaalwoord:

voorbeeld                                                           zo, zoals, bijvoorbeeld

reden                                                                   want, omdat, daarom

conclusie                                                           dus, kortom

opsomming                                                       ook, verder, daarnaast

tegenstelling                                                    maar, echter, toch

Signaalwoorden

en tekstverbanden

 Signaalwoorden

Een tekst zonder signaalwoorden bestaat eigenlijk niet! 

Zelfs het simpelste woordje 'en' is een signaalwoord.

Ik pakte mijn fiets EN fietste naar school. --> Er wordt iets OPGESOMD!

Wanneer is er sprake van een zinsverband?

1. Als twee zinnen achter elkaar staan geschreven.
2. Als de woorden goed bij elkaar passen
3. Als twee zinnen een verband met elkaar hebben

Signaalwoorden geven zinsverbanden en alineaverbanden aan.

1. waar
2. niet waar

Welk signaalwoord hoort bij het zinsverband tegenstelling?

1. al met al
2. daar staat tegenover
3. zoals
4. waardoor

Welk signaalwoord hoort bij het zinsverband voorbeeld?

1. samenvattend
2. echter
3. ter toelichting
4. zo

Welk signaalwoord hoort bij het zinsverband opsomming?

1. en
2. alles bij elkaar
3. al met al
4. zoals

Welk signaalwoord hoort bij het zinsverband opsomming?

1. nu
2. aan de ene kant
3. bovendien
4. zoals

Signaalwoord

Geen signaalwoord

 

   ook

   aan

  word

   zo

  door

  slecht

Signaalwoord

Geen signaalwoord

maar

   aan

worden 

 want

Hoewel

  slecht

Spelling en formuleren

vaste voorzetsels: een voorzetsel dat altijd bij een bepaald werkwoord hoort. Bijvoorbeeld: waarschuwen voor, streven naar, overtuigen van, zorgen maken over

dubbele ontkenning: nooit niet, nooit geen, verbieden om iets niet te doen

als en dan: groter of kleiner? dan

net zo, even, twee keer zo veel... als

maak het langer!

voor- en achtervoegsels: voorzichtig, onvoorzichtig / eiwitrijk, eiwitarm

leestekens: hoofdletters, leestekens (apostrof)

cijfers en getallen: kleine getallen (tot twintig) en ronde getallen schrijf je voluit: achttien, negentig

maten, gewichten, jaartallen en afstanden als getal: 53 procent, 4 kilometer

samentrekkingen

Aan de slag!

Maak vanaf blz. 25 opdracht 23, 26, 28

mavo-xl: extra instructie grammatica woordsoorten!

opdracht 10 (extra, blz. 14)

Mavo-xl

drie soorten werkwoorden:

zelfstandig werkwoord OF koppelwerkwoord

hulpwerkwoord

Mavo-xl

Er is altijd één belangrijkste werkwoord in de zin. Dat is een zelfstandig werkwoord OF een koppelwerkwoord.

Alle andere werkwoorden zijn hulpwerkwoorden.

Het zelfstandig werkwoord geeft de handeling (wat er gebeurt) aan. 

Mavo-xl

Het zelfstandig werkwoord geeft de handeling (wat er gebeurt) aan. 

Als het belangrijkste werkwoord een koppelwerkwoord is, dan geeft het geen handeling aan, maar is het iets. 

zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, voorkomen

Zou mijn iPad al zijn bezorgd?

De taart wordt echt prachtig!

De voorjaarsvakantie was een groot succes.

Mavo-xl

Er is één zelfstandig OF koppelwerkwoord.

Alle overige werkwoorden zijn hulpwerkwoorden.

Zou mijn iPad al zijn bezorgd?

Marco is twee maanden afwezig geweest.

Zal hij nu niet meer zo veel afwezig zijn?