10/3, beeldspraak

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Beeldspraak

leerdoelen:

- Ik kan beeldspraak herkennen

- Ik weet wat metonymie en synesthesie zijn.

planning:

1. HW

2. theorie taal paragraaf 4 (kort) en 5

3. opdrachten beeldspraak

4. stof VT3

basisvaardigheid:

- leesvaardigheid

- spreekvaardigheid

burgerschap:

- maatschappelijke vraagstukken

Zij is het derde wiel aan de wagen

herhalen

1. eufemisme

2. understatement

3. hyperbool

basisvaardigheid:

- leesvaardigheid

- spreekvaardigheid

spuugzat

1. overdrijving (hyperbool)
2. eufemisme

niet onaardig

1. overdrijving (hyperbool)
2. eufemisme

onaangenaam verrast

1. overdrijving (hyperbool)
2. eufemisme

bekenden van de politie

1. overdrijving (hyperbool)
2. eufemisme

lachten zich een breuk

1. overdrijving (hyperbool)
2. eufemisme

met de tong uit de mond

1. overdrijving (hyperbool)
2. eufemisme

Vergelijking met verbindingswoord 

 werkelijkheid/object --> vergeleken met een beeld.

* gekoppeld met het woord 'als'     (object en beeld)

voorbeeld:

Hij                                    is zo bleek als een lijk.

werkelijkheid                            beeld
object

basisvaardigheid:

- leesvaardigheid

- spreekvaardigheid

Dat meisje is zo onschuldig als een lammetje

werkelijkheid                                             beeld

Zuivere Metafoor  

* alleen het beeld wordt genoemd

Het is hier een zwijnenstal, ruim op!
                             beeld

De werkelijkheid/ het object is bijvoorbeeld een slaapkamer.

Zuivere Metafoor

Voorbeelden:

• Dat schaap is er alweer ingetrapt.

• De overheid gaat snoeien in de uitgaven.  (verminderen)

• Het regent klachten bij de zorginstelling.

Personificatie

Een levenloos ding wordt voorgesteld als een persoon.

'een persoon van iets maken'

Voorbeeld:
Het gevaar loerde op elke straathoek.  
De toekomst lacht je toe.

De huilende wind.

Synesthesie

*combineren van verschillende zintuigen (vb: gehoor en zicht)

Voorbeeld:

- Scherpe geur 

- Schreeuwende kleuren

Dit was deel 1 

- vergelijking 

- zuivere metafoor 

-personificatie 

- synesthesie

oefenen....

Papier is geduldig

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie

Pieter is als een sluwe vos te werk gegaan.

1. Vergelijking
2. Personificatie
3. Metafoor

Zo'n etterbak moet streng gestraft worden.

1. Personificatie
2. Metafoor
3. Vergelijking

Annie kwam aanrijden in haar koekblik is een ....?

1. Vergelijking
2. Personificatie
3. Metafoor

Metonymia

Beeldspraak:  een specifieke eigenschap van het object.

1. Deel in plaats van geheel 
    Je noemt een deel in plaats van het geheel 

     Even de neuzen tellen

2. Geheel in plaats van deel 
    Je noemt het geheel in plaats van een deel
     Nederland moet nu eindelijk weer eens naar een EK 

Metonymia

"Jij verdient een bloemetje"

Metonymia

"De politie heeft mij gisteren een bekeuring gegeven" 

 

3. Het abstracte i.p.v. het concrete 

Je noemt plaats/ruimte, maar je bedoelt de mensen die daar

      zijn. 

(hoeft niet altijd mensen te zijn)

• De zaal gaf een enorm applaus.
• De school gaat een dag sporten. 

 

4. Het concrete i.p.v. het abstracte 

Iets abstract wordt aangeduid met een tastbaar begrip.

• Hij heeft zijn hart op de goede plek. -> inlevingsvermogen
• Daar kan je een goede boterham mee verdienen. -> inkomen 

Metonymia 

"Dit jaar hoop ik op een witte kerst"

samenvattend:

metonymia; bijzondere vorm van beeldspraak.

1.  je noemt een deel, maar je bedoelt het geheel; 

2.  je noemt het geheel, maar je bedoelt een deel; 

3. je noemt iets abstracts, maar je bedoelt iets concreets; 

4. je noemt iets concreets, maar je bedoelt iets abstracts. 

aan de slag

cursus 4, taal

paragraaf 5

opdracht 2

basisvaardigheid:

- leesvaardigheid

leerdoelen:

- Ik kan beeldspraak herkennen

- Ik weet wat metonymie en synesthesie zijn.

huiswerk week 11:

dinsdag 11 maart:

- samenvatting kort verhaal I

planning week 12

maandag 17 maart: VT3

- cursus 4: 1 t/m 5

- cursus 7:  1 t/m 11

maandag 17 maart:

- fictie afronden: boek + korte verhalen

dinsdag 18 maart:

- fictie afronden: begrippen toepassen

basisvaardigheid:

- leesvaardigheid

- spreekvaardigheid

burgerschap:

- maatschappelijke vraagstukken