6.1 De Verlichting

6.1 De Verlichting
1 / 23
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

This lesson contains 23 slides, with interactive quizzes, text slides and 5 videos.

Items in this lesson

6.1 De Verlichting

Slide 1 - Slide

Lesdoel
Aan het einde van de les kun je de kenmerken van de Verlichting noemen en ken je een aantal belangrijke verlichte denkers. 

Slide 2 - Slide


De Verlichting

  • kritisch op de samenleving en de rol van de kerk
  • opvoeding en scholing: om de samenleving te verbeteren

Slide 3 - Slide

1755
De ramp van Lissabon
Je ziet een computeranimatie van de ramp van Lissabon.
Daarna komt een vraag.

Slide 4 - Slide

0

Slide 5 - Video

Ramp van Lissabon (1755): a. Probeer te bedenken waarom deze ramp op veel verlichte denkers zoveel indruk maakte. b. welke verklaringen werden er gegeven denken jullie? Leg uit!

Slide 6 - Open question


De Verlichting

  • Periode (vanaf ongeveer 1700) waarin mensen hun kennis (willen) vergroten, door steeds meer uit te gaan van het verstand.
  • Ze waren daarbij kritisch: niet zomaar alles aannemen omdat een koning of de kerk dat zegt.

  • Ze vinden dat iedereen vrij en gelijkwaardig moet zijn: arm of rijk, slim of dom

Slide 7 - Slide

Nadenken over: God
  • twijfel over de rol van God
  • twijfel over de Bijbel 
  • afwijkende meningen niet verbieden of vervolgen 

  • let op: meeste verlichte denkers wel gelovig

Slide 8 - Slide

Voltaire

  • God heeft de wereld, de mens en de natuurwetten geschapen, maar bemoeit zich niet meer actief met de wereld 
  • De kerk is niet goed. Geloofstolerantie
  • Hekel aan bijgeloof
  • mechanistisch wereldbeeld

Slide 9 - Slide

Spinoza
  • God is geen persoon (op de achtergrond), maar 
  • God is in alles in de natuur

  • Maar: zelfs in de Republiek mochten zijn ideeën niet gepubliceerd worden.
  • Ongodisme


Slide 10 - Slide

Slide 11 - Video

Nadenken over: Politiek en staat
3 belangrijke nieuwe ideeën:

  • John Locke: natuurlijke rechten
  • Rousseau: volkssouvereiniteit
  • Montesquieu: trias politica

Slide 12 - Slide

John Locke
  • natuurlijke rechten: recht op leven, bezit en vrijheid
('mensenrechten')

  • regering regeert op basis van vertrouwen




Slide 13 - Slide

Slide 14 - Video

maakt de wetten
voert de wetten uit
controleert of burgers zich aan de wetten houden

Slide 15 - Slide

Jean-Jacques Rousseau 

  • Volkssoevereiniteit (macht ligt bij het volk)

  • Regering is alleen uitvoerder van de wil van de burgers

Slide 16 - Slide

Slide 17 - Video

Nadenken over: rechtspraak
  • bewijs vaak onbetrouwbaar: bekennen na marteling

  • lijfstraffen: irrationeel

Slide 18 - Slide

Nadenken over: ontwikkeling van volkeren
  • geschiedenis is lang proces van vooruitgang
  •  samenleving verbetert steeds

  • kijk op 'primitieve' volkeren
  • Europees superioriteitsgevoel

Slide 19 - Slide

Verlichting
Rationeel denken en vrijheid leiden tot een betere wereld

Slide 20 - Slide

Leg uit dat deze bron een voorbeeld is van verlicht denken.

Slide 21 - Open question

0

Slide 22 - Video

Leg uit dat Belle van Zuylen aan de ene kant wel een product van de verlichting was, en aan de andere kant niet
timer
1:00

Slide 23 - Open question