HC 3: Politiek en kwaliteit van het bestuur

Globalisering
1 / 23
next
Slide 1: Slide
GlobaliseringHBOStudiejaar 1

This lesson contains 23 slides, with interactive quizzes, text slides and 2 videos.

time-iconLesson duration is: 180 min

Items in this lesson

Globalisering

Slide 1 - Slide

Slide 2 - Video

Terugblik HC 2
Samenvatting deel 2
Onderdeel van eerdere fasen:   
•Westerse expansie    
•Ontdekkingsreizen, slavernij en handelsposten   
•Koloniale exploitatie   
Samenvatting deel 1
•Oorspronkelijk jagers en verzamelaars (natuurvolken).    
•Agrarische revolutie:
  1. Nieuwe steentijd    
  2. Tribale samenleving    
  3. Boerensamenleving,    
  4. Handelskapitalisme  
•Industriële revolutie.   
•Postindustriële maatschappij en ICT revolutie   

Slide 3 - Slide

Lesdoelen H3
Centrale vraag
Hoe kan ontwikkeling plaatsvinden?
Bril
Economisch
3 hoofdpijlers tot ontwikkeling
  1. Beleid
  2. Handel & specialisatie
  3. Hulp

Slide 4 - Slide

Slide 5 - Slide

Pijler 1: ontwikkeling door beleid

Slide 6 - Slide

Drie opties via beleid
2. Belastingheffing (Brookfield/Nurske)
  • 'Balanced growth' → (overheids)investeringen over een groot aantal sectoren verspreid → koopkracht ↑
  • Nodig: besparingen ↑ (inkomens ↑ niet gelijk aan besparingen ↑(arme))
  • Oplossing: wetgeving (belastingheffing)
  • Op vermogende groepen → herverdeling inkomen (nivellering)
1. Formalisatie's sneller maken (informele sector) (De Soto)
  • Probleem: bezittingen niet in kapitaal om te zetten (= geen eigenaar)
  • Bureacratische procedures verminderen +
  • Juridische regels vereenvoudingen mbt eigendomsrecht
3. Sociaal
  1. Culturele modernisering ↔ westerse waarden?!  
  2. 'Pro-poor growth'/basisbehoeftenbenadering → empowerment armen(sociale- en politiek participatie) (ideeën World Bank) → sleutel? → alleen i.c.m. 'enabling environment' → multidimensionale aanpak (foto)
  3. Zelfbevestiging belangrijker dan prestaties (McClelland) Westen = individuele prestatiedrang →   toch prestatiedrang in niet-westerse landen (= voor het collectief) → navolging is niet perse de beste route (zie NIC's met 'self help'/community development) (actief inzetten voor de gemeenschap)
Verdieping 'belastingheffing' [EXTRA]

Slide 7 - Slide

Pro-poor growth (sleutel?) /(basisbehoeften  benadering)
Formalisatie's sneller maken (informele sector) (De Soto, 1986, 2000)
Rol WTO  Wel/niet bij 'infant industries'?
Belastingheffing (Brookfield, 1975)

Slide 8 - Drag question

Pijler 2: ontwikkeling door handel & specialisatie

Slide 9 - Slide

Drie economische perspectieven
Adam Smith
David Ricardo
  • Comperatieve kostenvoordeel
  • Elk land moet doen waar die het beste/goedkoopste in is
  • Specialisatie per land + vrijhandel = goed voor iedereen
John Maynard Keynes
  • Voorstander van overheidsingrijpen
  • Anti-cyclisch begrotingspolitiek
  • Investeren in een crisis en bezuinigen bij EC groei
  • Doel: werkgelegenheid creëren 

Slide 10 - Slide

Specialisatie
Overheids-ingrijpen
Comperatieve kosten voordeel

Slide 11 - Drag question

Pijler 3: ontwikkeling door hulp

Slide 12 - Slide

Twee hoofdvormen voor hulp
1. Ontwikkelingshulp
  • Economisch zelfstandig maken 
  • Verdieping in hoorcollege 6 (laatste college)
2. Kapitaalinjecties
  • Hoop op 'Trickle down' effect (= langzaam aan worden de armen bereikt) → Het principe van Hirschman
  • Dit werkt niet: ze worden niet bereikt
  • Wel binnenlandse EC groei, maar juist een stijging van sociale ongelijkheid
  • Gunnar Myrdall ziet een groeiende 'centrum' t.k.v. 'periferie'
Trickle down: theorie
Trickle down: praktijkproblemen
Trickle down: verdiepende artikel
3. Kapitaalinjecties: effecten
  1. Spread effects (= gebieden met grote winstverwachting worden opgezocht. De periferie profiteert van economische ontwikkeling in het centrum → meer vraag naar landbouwproducten + stedelingen sturen geld naar familie op het platteland )

  2. Backwash effects (= gebieden met een geringe winstverwachting worden gemeden → kapitaal, grondstoffen en werknemers komen in steden terecht)

Slide 13 - Slide

Spread Effects
Backwash effects
Trickle down

Slide 14 - Drag question

Samenvattende schema HC3

Slide 15 - Slide

Kern ontwikkelingsprobleem
  • Kapitaalgebrek
  • Dus.... impuls nodig:
- (buitenlandse) Investeringen
- Verbeteringen in de technologie

Slide 16 - Slide

Casus 1: fair trade?

Reactie:  Ellende in Chocoland (Volkskrant, 2019)

  • De bestanden staan ook in OnderwijsOnline
  • Kijk kritisch naar auteurs: wie vertegenwoordigen ze?
  • Welk beeld heb jij nu van 'fair trade'?

Slide 17 - Slide

EC groei d.m.v. industriële ontwikkeling
  • Rostow
  • 5 fases
  • Uitgangspunt = ontwikkelingslanden nemen min of meer ook de weg van het industrieel kapitalisme (fases overslaan in een optie)
  • Belangrijke kanttekening: zijn de condities voor ontwikkeling in de niet-westerse wereld vergelijkbaar met die van rijke landen vroeger? → Vaak niet, soms wel zoals de NIC's 
  • Infant industries

Slide 18 - Slide

Ontwikkeling vanuit de externe omgeving bekeken...
d                                            


















Centrum-periferie theorie
"Onderontwikkeling = gevolg van de ongelijkwaardige, asymmetrische, politieke en economische mutaties tussen centrum en periferie"
  • Friedman spreekt over een 'quasi-koloniale mutatie' als het binnen een land gebeurd.
  • Steden (= centrum) zuigen grondstoffen, arbeiders en kapitaal uit de omliggende gebieden (= periferie)
  • Dit systeem bestaat op alle wereldniveaus.
Dependencia-theorie
Onderscheid zich van de 'centrum-periferie' door:
  • Grote aandacht voor de historisch gegroeide relaties tussen arme & rijke landen.
  • Geënt op de situatie in Latijns-Amerika
Verklaart onderontwikkeling in L-A door:
  • Europese koloniale exploitatie (16e-18e eeuw)die, na de onafhankelijkheid (19e eeuw) werd gevolgd door overheersing door het Westers industrieel kapitalisme (eerst Britten, daarna N-A)
  • Gevolgen: 'surplus value' → surplus periferie (L-A) naar centrum (N-A)
  • surplus = kapitaalvlucht naar het buitenland, rentebetalingen op buitenlandse schulden en ongelijke ruil grondstoffen vs industriële producten
Het kapitalisme wordt afgewezen als middel tot ontwikkeling
Wat wel? revolutie vanuit de periferie in socialistische zin (kapitaal + productiebeslissingen in handen van de gemeenschap)


Self-reliance ( zelfvoorzienend) (Ralph Emerson)
  • Minder afhankelijk van het buitenland  → richten op binnenlandse markt
  • Controle houden over eigen hulpbronnen
  • Bevordering handel met buurlanden
  • Volgen van intuïtie en minder afgaan op externe partijen

Slide 19 - Slide

Slide 20 - Video

Casus 2: China als redder?!

Slide 21 - Slide

Verwerkingsvragen
  • Maak de verwerkingsvragen van casus 2

  • Zie OnderwijsOnline 'Casus China' voor het artikel + de vragen

Slide 22 - Slide

Huiswerk
  • Vragen verwerking HC 3 (+  China + Fair trade)

  • Zie leesplanner voor leeswerk

Slide 23 - Slide