Het Zenuwstelsel

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Het Zenuwstelsel

Programma

• Opdracht zenuwstelsel bespreken
• Lesdoelen
• Lesstof  
• e-learning

Lesdoelen 'het zenuwstelsel'

• Je kunt de indeling van het zenuwstelsel naar bouw en functie benoemen.
  
• Je kunt de onderdelen van het centrale zenuwstelsel en perifere zenuwstelsel beschrijven.
  
• Je kunt de twee hoofdfuncties van het zenuwstelsel benoemen en aangeven welke onderdelen van het zenuwstelsel die functies uitvoeren.

Het zenuwstelsel

Anatomische indeling

• Centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg)
• Perifere zenuwstelsel (zenuwen vanuit de hersenen en ruggenmerg)
  

Laatste is te verdelen in:

• Sensorische zenuwen
• Motorische zenuwen

autonome zenuwstelsel. 

Dit stelsel regelt processen waarvan je je niet bewust bent. Je hoeft hier dus niet bij na te denken. Denk bijvoorbeeld aan ademhalen of het kloppen van je hart;

animale zenuwstelsel. 

Dit stelsel regelt alle processen waar je je wel bewust van bent. Denk bijvoorbeeld aan het bewegen van je arm.

Functionele indeling

• sensorisch input vanuit zintuigen en intern milieu
• motorisch output via ruggenmerg

1. willekeurig (bewust aangestuurd)
2. onwillekeurig (onbewust aangestuurd, hartslag, temperatuur)

• Sympathisch--> actie--> fight or flight
• Parasympathisch--> rust-->rest and digest

Komt binnen vanuit sensorisch cel in het ruggenmerg, seintje gaat naar de hersenen en wordt hier verwerkt, vervolgens gaat het seintje weer via de ruggenmerg naar de motorisch output. 

Zenuwstelsel zorgt dat je:

• voelt
• beweegt
• bewust bent van je omgeving
• gedachten kan vormen
• emoties voelt

voelt.
Je voelt bijvoorbeeld pijn als je op een spijker gaat staan doordat gevoelsprikkels vanuit je voet naar je hersenen worden geleid;

beweegt. 

Als je bijvoorbeeld een stap wil lopen, wordt de aanzet voor deze beweging gevormd in je hersenen en vervolgens via zenuwen naar je ruggenmerg en je benen gestuurd, waardoor je in staat bent een stap te lopen;

bewust bent van je omgeving. 

Je merkt bijvoorbeeld dat je in een lawaaierige omgeving staat doordat geluidsprikkels naar je hersenen worden geleid;

gedachten kan vormen;

emoties voelt.

Functies zenuwstelsel

• informatie opnemen (zintuiglijke waarneming) 
• verwerking van binnengekomen informatie (sensorische informatie)
• coördinatie van bewegingen (motorische beweging)

informatie opnemen. Je lichaam ontvangt informatie over de wereld om je heen. Je ogen zien bijvoorbeeld dat je een bord pasta voor je hebt staan en met je neus ruik je de geur van dit bord pasta. Speciale cellen in je ogen en je neus vangen deze informatie op;

verwerking van binnengekomen informatie. Zodra je ogen het bord pasta hebben gezien en je neus het heeft geroken, moet deze sensorische informatie naar je hersenen worden gebracht. Je zenuwen brengen de sensorische informatie via je ruggenmerg naar je hersenen. In je hersenen wordt geregistreerd dat je het bord pasta hebt gezien en geroken. Op deze manier word je je bewust van het feit dat een bord pasta voor je staat;

coördinatie van bewegingen. Nadat je hersenen de binnengekomen sensorische informatie hebben verwerkt, sturen ze een signaal naar je spieren. Je spieren worden dan bijvoorbeeld aangestuurd om een vork te pakken en de pasta te gaan eten.

Normaal werken je centrale en perifere zenuwstelsel goed samen. Bij sommige zorgvragers werkt het zenuwstelsel niet zo goed. Zij hebben bijvoorbeeld een ziekte waardoor het zenuwstelsel kapotgaat. Hierdoor komen signalen vanuit het lichaam niet goed bij de hersenen, of juist niet goed vanuit de hersenen bij de spieren.

Hersenen

• Grote hersenen 
• Kleine hersenen
• Tussenhersenen
• Hersenstam 

De twee hersenhelften besturen elk de andere kant van je lichaam. Dit betekent dat de rechterkant van je hersenen de linkerkant van je lichaam bestuurt en dat de linkerkant van je hersenen de rechterkant van je lichaam bestuurt. Dit komt doordat de zenuwen die vanuit je hersenen naar de rest van je lichaam lopen, op een punt in je ruggenmerg kruisen.

Het autonome zenuwstelsel

Verantwoordelijk voor het behouden van de balans

Bestaat uit 2 delen:

• Het parasympathische zenuwstelsel
• Het sympathische zenuwstelsel

Het autonome zenuwstelsel regelt processen waarvan je je niet bewust bent. Voorbeelden hiervan zijn:

plassen;

zweten;

slikken;

ademhalen;

het kloppen van je hart.

Dit zijn processen waarvan je je niet bewust bent omdat je hier niet over nadenkt. Je denkt bijvoorbeeld niet bij elke inademing dat je deze gaat nemen. Daarnaast kan je ook niet bewust aansturenwanneer je zweet en wanneer niet. Door deze onbewuste processen blijft je lichaam in balans. Alsde balans verstoord is, gaat je hart bijvoorbeeldheel snel kloppen en stijgt je lichaamstemperatuur. Het autonome zenuwstelsel is verantwoordelijk voor het behouden van de balans.

Concentratiemoment

• Verwerking informatie en leerdoelen
• Opdracht stellingen
• Samenvatten
• e-learning 9.1.1 t/m 9.1.6