hoofdstuk 1 stoffen en mengsels

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

hoofdstuk 1 stoffen en mengsels

Leerdoelen

• Herhaling stofeigenschappen en dichtheid
• Ik kan drie soorten mengsels benoemen
  
•  Ik kan het uiterlijk van de mengsels suspensie, oplossing en emulsie omschrijven
•  Ik kan benoemen wat een emulgator is en kan twee voorbeelden van emulgators benoemen
  
• Ik kan benoemen wat een oplosmiddel is en kan minimaal 4 verschillende soorten oplosmiddelen benoemen
• Verschil benoemen tussen reactieschema en reactievergelijking

Stoffen ordenen

Stoffen kun je herkennen aan stofeigenschappen.

Deze kun je gebruiken om stoffen te onderscheiden.

Stoffen ordenen

• Stoffen kun je herkennen aan stofeigenschappen.
• De stofeigenschappen bepalen waarvoor je de stof gebruikt. 
  
• Dit zijn geen stofeigenschappen:
  - temperatuur
  - volume
  - massa
• Waarom niet?

Dichtheid

Omdat die stofeigenschap belangrijk is heeft het een eigen naam gekregen: de dichtheid.

De dichtheid van een stof is de massa van 1 cm3 stof.

Dichtheid is massa in gram van 1 cm3

Grootheid is dichtheid

Eenheid is g/cm3

dichtheid

Dichtheid:
geeft aan wat de stof per volume weegt. (g/cm³)

                 

fase overgangen

Als stoffen naar verschillende fases gaan noem je dit faseovergangen.

Elke faseovergang kost energie of er komt energie bij vrij.

Faseovergangen

Celcius VS Kelvin

• bestaat uit 1 soort deeltjes (moleculen)
• dus smeltpunt (=stolpunt) + kookpunt 
• temperatuur constant bij faseovergang

• bestaan uit meerdere stoffen/moleculen door elkaar 
• dus een smelt- en kooktraject
• temperatuur niet constant bij faseovergang

            Zuivere stoffen       en        Mengsels               

Je kunt aan de hand van een smeltdiagram uitleggen wat het kooktraject van een mengsel is.

Mengsel

bij een mengsel heb je een: smelttraject, stoltraject of kooktraject

Oja, mengsels..

Wat is een mengsel?

Wat voor mengsels ken je?

Sleep de juiste letter, naar de juiste fase.

Tip: denk aan de Engelse woorden!

vast

vloeibaar

gas

s

l

g

Waar of niet waar?
Een zuivere stof bestaat uit meerdere stoffen.

1. waar
2. niet waar

Sleep de juiste woorden bij elkaar.

Mengsel

zuivere

stof

smelttraject

kooktraject

kookpunt

smeltpunt

Oplossing

• Een stof in een vloeistof 
• helder (kan kleur hebben)
• kunt er doorheen kijken
• Als je het mengsel laat staan, zal die zo blijven.

Suspensie

• Vaste stof in een vloeistof.
• troebel
• Kunt er niet door heen kijken.
• Lost niet op.
• Vaste stof zakt vaak naar beneden.

Emulsie en emulgator

• Vloeistof in een vloeistof.
• troebel (wanneer proberen te mengen)
• gaat snel weer terug in 2 lagen.
• tweelagensysteem

• Emulgator laat een emulsie mengen.
• zeep, eigeel

Oplosmiddel

• Stof waarin je iets oplost.
• Siroop (ranja) los je op in water
• Water is het oplosmiddel.

• Andere voorbeelden: Wasbenzine, alcohol, aceton, olie

Verschillende soorten mengsels

• Oplossing: Is altijd helder. 
• Suspensie: Is troebel. Mengsel van vaste stof in vloeistof.
• Emulsie: Mengsel van twee vloeistoffen. Kan ontmengen.
• Legering: Mengsel van twee of meer metalen.
• Nevel: Mengsel van vloeistofdruppels in gas.
• Rook: Mengsel van vaste stof in gas.
• Schuim: Mengsel van gas is vaste stof of gas in vloeistof.

Sleep de juiste naam bij het juiste mengsel.

Oplossing

Suspensie

Emulsie

Wat doet een emulgator?

Wat is een oplosmiddel?
Noem ook 3 voorbeelden.

Chemische reactie:

Leervragen

• Welke drie mengsels zijn er?
• Hoe kun je deze mengsels uit elkaar houden? 
• Wat zijn voorbeelden van deze drie mengsels?
• Wat is een emulgator? 
• Wat zijn twee voorbeelden?
• Wat is een oplosmiddel?

Als je deze vragen correct kunt beantwoorden. Ken je de paragraaf.

Chemische reactie

Bij een chemische reactie verdwijnen stoffen én er ontstaan nieuwe stoffen.

• beginstoffen:  De stoffen die bij de chemische reactie verdwijnen
• reactieproducten:  de stoffen die ontstaan bij een chemische reactie

Reactieschema

Een reactieschema is in woorden. 

Reactievergelijking

Een reactievergelijking is in formules. 

Reactieschema vs vergelijking

Reactieschema:

Water -> Waterstof + Zuurstof

Reactievergelijking:

2 H2O -> 2 H2 + O2