Reageren Les 6: Hormonen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Reageren door hormonen

Hoofdstuk 14

§5 Hormonen

Deze les

Verschil: impulsen (zenuwstelsel) met hormonen (hormoonstelsel)

Verschillende regeling met hormonen:

• Groei (thyroxine)
• Melkproductie (oxytocine)
• Bloedsuiker (insuline en glucagon)
• Waterbalans (ADH)

Regelkring

• Normwaarde
• Sensor (zintuig)
• Controlecentrum (CZS)
• Effector (spier-hormoonklier)
• Terugkoppeling

Regelkring BINAS: 85D/87B

Regeling

Reageren via:

Hormoonstelsel:

• langzame
• geleidelijke processen
  
• via bloed(stelsel)

Zenuwstelsel:

• snelle
• korte
  
• specifieke processen
  
• via zenuw(stelsel)

Hormonen

Hormonen zijn:

• Signaalmoleculen
• Endocriene klieren
• Hormoonreceptoren op doelwitorganen
• Hormoonconcentratie / hormoonspiegel

Hormonen

Hormonen worden gemaakt in hormoonklieren.

Alle hormonen met hormoonklier staan in BINAS 89A/C.

Hormonen

Hormonen regelen langdurige processen zoals:

• groei (bijv. thyroxine)
• ontwikkeling (oestrogeen)
• stofwisseling (insuline)

Regelkring insuline/glucagon

Regelkring insuline/glucagon

1. Stijgende bloedsuiker

2. productie insuline

3. reactie door doelwitorganen

4. terugkoppeling

4a. Nog meer insuline

4b. Stop productie insuline

Regelkring - Thyroxine

Regelkring - Thyroxine

Regeling groei/stofwisseling:

alle lichaamsdelen moeten meedoen

Schildkier kan Thyroxine maken.

Hypothalamus geeft opdracht.

Hypofyse is een tussenstap.

Regelkring - Thyroxine

1. hypothalamus (regelcentrum)

2. productie TRH

3. TRH stimuleert hypofyse

4. productie TSH

5a. TSH stimuleert schildklier

6. schildklier maakt Thyroxine

7a. Thyroxine veroorzaakt reactie bij doelwitorganen.

(negatieve) Terugkoppeling:

5b en 7b. hormonen remmen opdrachtgever

Oefenen

Algemeen: vraag 76, 77, 78, 87

Schildklier (thyroxine): vraag 80

Groeihormoon: vraag 85

Bloedsuiker
(glucagon/insuline): vraag 89, 92, 93, 94, 96