6.2 Het verteringsstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H6 Voeding en energie

Deze lessonup:

• Herhaling 5.1 & 6.1 Alles over voedingsstoffen
• 6.2 Het verteringsstelsel

6.2 Leerdoelen

1. Je beschrijft het verschil tussen mechanisme verkleining en chemische vertering
2. Je legt uit voor welke typen voedingsstoffen vertering nodig is
3. Je licht de functies toe van de organen die betrokken zijn bij de vertering
4. Je beschrijft wat additieven zijn en berekent via hun ADI-waarde mogelijke gezondheidsrisicio's

Check Classroom voor een tabel met leerdoelen, begrippen en binastabellen!

H5 & 6 Voeding, vertering en energie

Vertering is afbreken van voedsel tot
voedingsstoffen die door het lichaam
kunnen worden opgenomen 

Vervolgens halen cellen dan energie
uit die voedingsstoffen

De bouw van koolhydraten

De bouw van eiwitten

Vertering

Bij mechanische vertering

wordt voedsel in kleine delen geknipt en vermalen 

Hierdoor kan de chemische vertering sneller verlopen!

Vertering

Verteringsenzymen zetten grote moleculen om in kleinere moleculen

Wat zijn enzymen? 

Aan de slag!

Maak een overzichtstabel/ schematische samenvatting van de vertering: 

• Welk orgaan/onderdeel? 
• Welke sappen/enzymen? 
• Welke voedingsstoffen? 

Gebruik hiervoor bladzijde 191

en binas tabel 82E/F/G

Check

Kijk of je tabel/ samenvatting klopt met de volgende dia's

De mond

Mechanische vertering:

Voedsel wordt in kleine delen geknipt en vermalen 

Chemische vertering:

Amylase breekt polysacchariden af tot amylase (disaccharide) 

De maag

Maagzuur doodt bacteriën 

Slijm beschermt de maagwand 

tegen het maagzuur 

Pepsinogeen (inactief) wordt omgezet in peptase dat eiwitten afbreekt tot polypeptide of dipeptiden

De twaalfvingerige darm

Alvleessap:

Tryptase breekt eiwitten af 

Lipase breekt vetten af 

Amylase breekt koolhydraten af 

Gal:

Emulgatie van vetten

Emulgatie van vetten

De dunne darm

Verschillende enzymen breken de laatste disachariden af tot monosachariden 

Peptidasen breken polypeptide en dipeptide af tot aminozuren

De verteringsproducten worden 

opgenomen uit de darminhoud 

en afgegeven aan het bloed

De blinde darm en de dikke darm

Hier leeft een grote darmflora!

Deze bacteriën hebben enzymen die stoffen kunnen afbreken die wij zelf niet kunnen verteren en maken daarnaast andere nuttige stoffen

De dikke darm haalt veel water uit de voedselbrij

ADI-waardes

Sommige stoffen kunnen giftig zijn als je er teveel van binnen krijgt! 

Wat 'teveel' is hangt af van het lichaamsgewicht

Rekenen aan ADI-waardes

Dit moet je kunnen!

Opdracht 39 en 40 in het boek

6.2 Leerdoelen

1. Je beschrijft het verschil tussen mechanisme verkleining en chemische vertering
2. Je legt uit voor welke typen voedingsstoffen vertering nodig is
3. Je licht de functies toe van de organen die betrokken zijn bij de vertering
4. Je beschrijft wat additieven zijn en berekent via hun ADI-waarde mogelijke gezondheidsrisicio's

Check Classroom voor een tabel met leerdoelen, begrippen en binastabellen!

Testvragen

Maak de volgende korte vragen als test bij je samenvatting/ Binas

Welk type vertering is vertering door middel van speeksel?

1. Mechanische vertering
2. Chemische vertering

Vertering met behulp van je tanden is

1. mechanische vertering
2. chemische vertering

De vertering begint in je maag

1. Waar
2. Niet waar

In de cellen van welk orgaan worden verteringsenzymen gemaakt?

1. Maag
2. Twaalfvingerige darm
3. Dikke darm
4. Alle antwoorden zijn goed

Waar wordt vet verteerd?

1. Mondholte
2. Maag
3. Twaalfvingerige darm
4. Dikke darm

Bacteriën in je darm helpen bij de vertering

1. Waar
2. Niet waar

Sommige bacteriën in je dikke darm maken stoffen die we nodig hebben

1. Waar
2. Niet waar

ADI staat voor

1. Algemene dagelijkse inname
2. Aanvaardbare dagelijkse inname
3. Algemene daadwerkelijke inname
4. Aanvaardbare daadwerkelijke inname

Kleur-, geur- en smaakstoffen zijn niet slecht voor je

1. Waar
2. Niet waar

Oefenen

Maak opdracht leerroute B van 6.2 of kies voor route A (incl ()vragen als je het moeilijk vindt.

Welke vraag/ onderwerp wil je nog bespreken?