Probleemoplossend gesprek

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Probleemoplossend gesprek

Een probleemoplossend avontuur

Leerdoel

Je oefent probleemoplossende gesprekken en kritisch denken

Voorkennis activeren

Wat is het belangrijkste doel van een vergadering?

1. Je eigen mening doordrukken
2. Een gezamenlijk besluit nemen
3. De ander overtuigen dat jij gelijk hebt
4. Zoveel mogelijk praten

Welke regel hoort bij een goede vergadering?

1. Iedereen praat door elkaar heen
2. Alleen de slimste persoon mag spreken
3. Iedereen krijgt de kans om zijn mening te geven
4. Wie het hardst roept, krijgt gelijk

Wat betekent ‘een mening vormen’?

1. Kijken welke mening de meerderheid heeft en die overnemen
2. Je gedachten ordenen en bepalen wat jij ergens van vindt
3. Een mening kiezen en daar nooit meer van afwijken
4. De mening van je beste vriend(in) overnemen

Wat helpt je om een goede mening te vormen?

1. Alleen afgaan op je eerste gevoel
2. Feiten en argumenten verzamelen
3. Alles geloven wat anderen zeggen
4. Alleen kijken naar wat voor jou het beste uitkomt

Wat is een compromis?

1. Een oplossing waarbij iedereen precies krijgt wat hij wil
2. Een oplossing waarbij niemand echt zijn zin krijgt, maar iedereen een beetje toegeeft
3. Een beslissing die wordt genomen door de leider van de groep
4. Een discussie zonder uitkomst

Waarom is een compromis soms nodig?

1. Omdat mensen niet altijd precies hetzelfde willen
2. Omdat de luidste stem altijd wint
3. Omdat discussies anders verboden zouden worden
4. Omdat het leuk is om iets te verliezen

Situatie

• "Jullie zijn de Raad der Wijzen in een middeleeuws koninkrijk. De koning is ziek en heeft jullie opdracht gegeven om een moeilijke beslissing te nemen: hoe moet het koninkrijk omgaan met een groot voedseltekort? Jullie hebben drie opties..."

De opties

• Belasting verhogen (maar burgers worden boos)
• Een deal sluiten met een naburig rijk (maar dat rijk wil iets terug)
• De koninklijke voorraad delen (maar dan heeft het paleis minder voedsel)

De rollen

1. 🕊️ De Diplomaat
2. ♟️ De Strategische Denker
3. ⚖️ De Onderhandelaar
4. 🔍 De Kritische Denker
5. 📜 De Historicus

1.🕊️ De Diplomaat

• Probeert conflicten te voorkomen en bruggen te bouwen tussen verschillende meningen;
• Stelt vragen als: "Hoe kunnen we een middenweg vinden?;
• Zorgt voor een respectvolle sfeer en helpt bij compromissen.

2.♟️ De Strategische Denker

• Bekijkt het probleem vanuit een groter perspectief en denkt na over lange-termijngevolgen;
• Analyseert de sterke en zwakke punten van elke oplossing;
• Stelt vragen als: "Welke optie heeft de meeste voordelen op lange termijn?

3. ⚖️ De Onderhandelaar

• Zorgt ervoor dat iedereen gehoord wordt en zoekt naar een eerlijke deal;
• Luistert naar alle partijen en stelt: "Wat als we jouw idee combineren met dat van iemand anders?;
• Probeert win-win situaties te creëren.

4. 🔍 De Kritische Denker

• Vraagt door en bekijkt elk argument vanuit meerdere perspectieven;
• Speelt de ‘advocaat van de duivel’ en zegt: "Wat als dit plan misgaat?;
• Zorgt ervoor dat beslissingen goed doordacht worden.

5. 📜 De Historicus

• Kijkt naar eerdere ervaringen en lessen uit het verleden;
• Denkt na over wat in vergelijkbare situaties werkte en vraagt: "Wat kunnen we leren van het verleden?;
• Waarschuwt voor fouten die eerder zijn gemaakt.

Luister goed naar elkaar 👂

Laat de spreker uitpraten en onderbreek niet.

Toon interesse in wat de ander zegt.

Laat elkaar uitspreken 🗣️

Wacht op je beurt om te praten.

Reageer pas als de ander is uitgesproken.

Reageer op wat de ander heeft gezegd 🔄

Sluit aan bij het gesprek en negeer argumenten niet.

Zeg bijvoorbeeld: "Ik begrijp je punt, maar ik zie het anders omdat..."

Neem elkaar serieus als gelijkwaardige gesprekspartner 🤝

Iedereen heeft een waardevolle mening, ook als je het niet met elkaar eens bent.

Respecteer verschillende standpunten.

Gebruik heldere en goed onderbouwde argumenten 💡

Gespreksregels

Probeer niet koste wat het kost gelijk te krijgen.

Sta open voor nieuwe inzichten en wees bereid je mening aan te passen.

Blijf rustig en respectvol ✨

Vermijd schelden, schreeuwen of denigrerende opmerkingen.

Gebruik een vriendelijke en neutrale toon.

Werk samen aan een oplossing 🤝

Het doel is niet winnen, maar samen tot de beste oplossing komen.

Zoek naar overeenkomsten en compromissen.

Gebruik de ik-boodschap bij kritiek 💬

Zeg "Ik denk dat..." in plaats van "Jij hebt ongelijk!"

Bijvoorbeeld: "Ik vind dit een lastige oplossing, omdat..." in plaats van "Dit slaat nergens op."

Als het niet lukt om eruit te komen, overweeg een stemming ✅

Gespreksregels

• Discussiëren en punten verdienen;
• De teams bespreken de opties en volgen de regels van een probleemoplossend gesprek;

• Elke groep presenteert kort hun gekozen oplossing en hoe ze tot een besluit kwamen;
• De klas stemt op de meest overtuigende oplossing;
• Reflectievragen: Wat ging goed? Wat was lastig? Hoe voelt het om een compromis te sluiten?

Probleemoplossend gesprek