V3 Leesvaardigheid 2 betrouwbaarheid

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom v3t!

Programma

1. 10 minuten lezen
2. Huiswerkvragen nakijken
3. Leesvaardigheid 2: betrouwbaarheid
4. Afsluiting en vooruitblik

10 minuten lezen

‘The Blair Witch Project’ was nepnieuws avant la lettre

12 Drie filmstudenten verdwijnen terwijl ze in de bossen van Maryland op zoek zijn naar een heks.

13 De makers maakten gebruik van zogenaamde found footage. Dit zijn vage, schokkerige beelden die zeer realistisch overkwamen. Daarnaast zorgden zij voor een uitgebreide marketingcampagne. De website met geheim FBI-materiaal en de pamfletten met foto’s van de drie verdwenen studenten deden het lijken alsof het verhaal echt gebeurd is.

14 De film kan gezien worden als een soort ‘voorloper’ van nepnieuws. Door de montage van de beelden en de hele campagne eromheen, lieten de makers kijkers geloven in een vals verhaal. Dat is ook wat er bij nepnieuws gebeurt: kijkers en lezers dingen laten geloven die niet waar zijn.

‘The Blair Witch Project’ was nepnieuws avant la lettre

15 Wat op de kijker over wordt gebracht als ‘realistisch’, is altijd een gemanipuleerd beeld door bijvoorbeeld montage, weglating en filmische middelen.

16 Zowel TBWP als Star Wars willen een al dan niet bestaande wereld scheppen die meeslepend en geloofwaardig is voor de kijker.

Leesvaardigheid 2

Doel: Je leert hoe je de

  betrouwbaarheid van informatie

  kan beoordelen.

Vertrouwen en betrouwbaarheid

 Vindplaats

 Belang van de auteur

 Deskundigheid van de auteur

 Actualiteit

Vertrouwen en betrouwbaarheid

Vindplaats

Belang en deskundigheid van de auteur

Wat betekent het belang van de auteur?

1. of de auteur een relevante opleiding, werkervaring of andere ervaring hebt
2. of de informatie achterhaald is door de tijd
3. of de auteur relatief neutraal staat ten opzichte van het onderwerp waarover hij bericht
4. of de bron of afzender betrouwbaar is

Wat betekent de deskundigheid van de auteur?

1. of de auteur een relevante opleiding, werkervaring of andere ervaring heeft
2. of de informatie achterhaald is door de tijd
3. of de auteur relatief neutraal staat ten opzichte van het onderwerp waarover hij bericht
4. of de bron of afzender betrouwbaar is

Is de schrijver van deze tekst deskundig?

1. wel deskundig
2. niet deskundig

Actualiteit

Wanneer is een artikel of een boek actueel en wanneer niet meer?

In sommige advertenties of reclames prijzen mannen of vrouwen in doktersjassen bepaalde medicijnen/producten aan.

Welke indruk moeten de doktersjassen geven aan het publiek?

Zijn de uitspraken in reclames betrouwbaar? Leg je antwoord uit.

Naast advertenties maken bedrijven soms ook gebruik van advertorials. 

Dit zijn advertenties in de vorm van een 'informatief' artikel. 

Waarom zouden advertorials effectief zijn? Ga in je antwoord in op belang en deskundigheid.

Lesdoelcheck!
Bekijk de tekst.
Is deze tekst
betrouwbaar?
Leg je antwoord uit.

Lesdoelcheck!
Welke vier elementen zijn van belang bij het kijken naar de betrouwbaarheid van een tekst?

Afsluiting en vooruitblik

Volgende les: donderdag 7 september

• Huiswerk: -
• Meenemen: LAPTOP, leesboek, boek, schrift en pen
• Programma: leesvaardigheid 2

Hoe uniek is een zwart jurkje?

14 De rechter vond dat de gebruikte elementen stuk voor stuk clichés waren en daarom niet per se ‘intellectueel eigendom’ was van Saskia Noort.

15 Ten eerste gaat het Herschdorfer en Noort om een principiële kwestie. Zij wilden helderheid krijgen over de grens van het auteursrecht. Ook vinden Herschdorfer en Noort dat het meer moet gaan om het creatieve proces van een schrijver en de samenhang tussen de verschillende elementen in plaats van losse clichés. Het is volgens hen onwaarschijnlijk dat iemand toevalligerwijs een hele verzameling elementen op een vergelijkbare manier combineert als in een eerder boek is gedaan.

16 Met ‘een archetypisch model; bedoelt Noort te zeggen dat De eetclub een soort ‘oermodel’ geworden is dat ten grondslag ligt aan latere varianten. Verschillende elementen uit het boek zijn volgens haar dan ook gebruikt in andere werken.

Hoe uniek is een zwart jurkje?

17 a Plagiaat wordt hier vooral gezien als letterlijk overnemen.

b Nee, in het boek gaat het vooral om het gebruiken van informatie uit bronnen zonder de bron te noemen. Daarbij maakt het niet uit of het wel of niet letterlijk is overgenomen.

18 Bijvoorbeeld: Ja, want Stavorinus’ boek vertoont zoveel overeenkomsten, dat het bijna niet anders kan dan dat het gebaseerd is op De eetclub. Zoals Noort zegt: het is moeilijke te geloven dat zo veel creatieve keuzes toevallig hetzelfde uitpakken. Of: Nee, want er zijn geen letterlijke overeenkomsten en de creatieve keuzes zijn in beide gevallen gebaseerd op clichés. Er zijn zo veel boeken waarin je veel van diezelfde thema’s terugziet. Als je schrijvers gaat verbieden te schrijven over thema’s waar anderen al over geschreven hebben, blijft er niks over om over te schrijven.