1V - Verwijzen naar de- en het-woorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Verwijzen naar de- en het-woorden

H2: formuleren

Woordgeslacht

Een zelfstandig naamwoord is een de-woord of een het-woord. De-woorden zijn mannelijk (m) of vrouwelijk (v). Het-woorden zijn onzijdig (o). Dat noem je het woordgeslacht.
- radio, de (m) = mannelijk
- discotheek, de (v) = vrouwelijk
- gevoel, het (o) = onzijdig
Let op: verkleinwoorden zijn altijd onzijdig (het radiootje)

Verwijswoorden

Bij mannelijke en vrouwelijke woorden gebruik je deze en die:
- de radio, deze radio, die radio
- de discotheek, deze discotheek, die discotheek

Bij onzijdige woorden gebruik je dit en dat:
- het gevoel, dit gevoel, dat gevoel
- het radiootje, dit radiootje, dat radiootje

Bijvoeglijk naamwoord

Als het lidwoord een gebruikt wordt, kun je aan een bijvoeglijk naamwoord zien of je met een de-woord of een het-woord te maken hebt. Bijvoorbeeld:

- De sterke man, een sterke man; het mooie paard, een mooi paard

In een sterke man zie je aan het woord sterke (met -e) dat man een de- woord is. In een mooi paard heeft mooi geen -e, dus paard is een het-woord.

Verwijswoorden

Verwijswoorden wijzen meestal terug naar een woord dat eerder genoemd is. Na de-woorden verwijs je met deze en die, naar het-woorden met dit en dat.

- Zie je die wisselbeker? Die krijgen we als we winnen.
Ook kun je met een verwijswoord naar een hele zin verwijzen.
- Julia wint The Voice en dat vinden haar fans geweldig.

Opdracht

Straks krijg je bij elke vraag een zin te zien. 
vraag 1: naar welk woord wil je gaan verwijzen? (open)
vraag 2: welk verwijswoord moet er op de puntjes komen? (meerkeuze)

Naar welk woord wil je gaan verwijzen?
Karima verlangt naar de vakantie, want ... gaat ze in Marokko doorbrengen.

Welk verwijswoord moet er op de puntjes?

Karima verlangt naar de vakantie, want ... gaat ze in Marokko doorbrengen.

1. deze
2. die
3. dit
4. dat

Naar welk woord wil je gaan verwijzen?
In dit oude huis wil ik best wonen, maar ... moderne daar vind ik niet mooi.

Welk verwijswoord moet er op de puntjes?

In dit oude huis wil ik best wonen, maar ... moderne daar vind ik niet mooi.

1. deze
2. die
3. dit
4. dat

Naar welk woord wil je gaan verwijzen?
De coach ... onze club kampioen had gemaakt, ging bij ons op de schouders.

Welk verwijswoord moet er op de puntjes?

De coach ... onze club kampioen had gemaakt, ging bij ons op de schouders.

1. deze
2. die
3. dit
4. dat

Naar welk woord wil je gaan verwijzen?
Weet jij waarom dit tijdschrift, ... al jaren bestaat, niet meer zal verschijnen?

Welk verwijswoord moet er op de puntjes?

Weet jij waarom dit tijdschrift, ... al jaren bestaat, niet meer zal verschijnen?

1. deze
2. die
3. dit
4. dat

Naar welk woord wil je gaan verwijzen?
Bert Kuizinga speelde ooit in het bandje Blubbrr, ... vrij succesvol was.

Welk verwijswoord moet er op de puntjes?

Bert Kuizinga speelde ooit in het bandje Blubbrr, ... vrij succesvol was.

1. deze
2. die
3. dit
4. dat

Naar welk woord wil je gaan verwijzen?
Joshua kent al die oude modellen, maar .... nieuwe heeft hij nog nooit gezien.

Welk verwijswoord moet er op de puntjes?

Joshua kent al die oude modellen, maar .... nieuwe heeft hij nog nooit gezien.

1. deze
2. die
3. dit
4. dat

Naar welk woord wil je gaan verwijzen?
Voor de Spelen bouwde China een mooi stadion, ... prachtig verlicht was.

Welk verwijswoord moet er op de puntjes?

Voor de Spelen bouwde China een mooi stadion, ... prachtig verlicht was.

1. deze
2. die
3. dit
4. dat

Maak een zin waarin je het verwijswoord 'deze' gebruikt.

Maak een zin waarin je het verwijswoord 'die' gebruikt.

Maak een foto van een onzijdig woord. Zet in je beschrijving het juiste verwijswoord erbij.