Les 1: Introductie machtsdilemma

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Isara

1

10

15

9

3

4

17

11

2

19

18

7

20

5

14

16

8

6

12

Stop je telefoon in de telefoontas en pak meteen je spullen

Welkom!

Waarde democratie

Waarde democratie

Introductie machtsdilemma

H5: Machtsdilemma

Wat gaan we vandaag doen?

Opening (planning module; lesdoelen)

Lezen

Voorkennis

Uitleg met opdrachten (dilemma-waarden-referendum)

Zelfstandig werken & bespreken

Afsluiting

Vooruitblik module

Module 3: machtsdilemma

• In totaal 7 weken
• H5 + H7

(Parlementaire democratie & Europese Unie)

• Afsluiting = Praktische Opdracht (PTA 4.SE3)

lesuur opdrachten

• Aantekeningen maken

Wat leer ik deze les?

Ik leer...

• wat het machtsdilemma inhoudt.
• welke waarden er in het machtsdilemma tegenover elkaar staan.
• wat het machtsdilemma inhoudt in de praktijk van een land.

Zelfstandig lezen

5.1 Machtsdilemma

Bladzijde 121 & 123 

'Ik vind dat wij op onze leeftijd al zouden mogen stemmen tijdens de verkiezingen.' Leg uit waarom je het hier wel/niet mee eens bent.

Voorkennis

'Alleen mensen met een HBO-diploma of hoger mogen stemmen.' Leg uit waarom je het hier wel/niet mee eens bent.

Voorkennis

Samenlevings-dilemma's

Samenlevingen hebben dezelfde dilemma's bij het inrichten

Machtsdilemma

Hoeveel mensen krijgen macht in een samenleving en op welke manier ? 

Links

Midden

Rechts

Inspraak

Iedereen mag meebeslissen

Kiesrecht

Mensen kiezen het bestuur van een samenleving

Daadkracht

Het snel en efficiënt nemen van besluiten

Verplaats de afbeelding met de dame met een idee over de balk en bespreek wat zij van iedere positie (inspraak, kiesrecht, daadkracht) zou vinden. Stel haar voor als een persoon die graag mee wil praten en veel ideeën heeft. 

In welke positie zouden leerlingen zelf het meest tevreden zijn en waarom? 

ASWB-schema

Links

Rechts

• S:
• W: Inspraak
• B: - 

• S: 
• W: Daadkracht
• B: - 

NU

Lezen blz. 124

Maken opdracht 1.2 op blz. 129

Alleen-samen-klassikale beurten

Rechtse visie

Steekwoorden

Linkse visie

Steekwoorden

Machtsdilemma links 

• Inspraak
• Zeggenschap
• Mensen mogen meepraten

Machtsdilemma rechts

• Daadkracht
• Doortastendheid

• In extreme geval besluiten nemen zonder dat burgers er iets over te zeggen hebben

Inspraak: Als iedereen mag meebeslissen.

'Ik heb het gevoel dat ik op school genoeg kan meebeslissen.' Leg uit waarom je het hier wel/niet mee eens bent.

Kijkopdracht

Kijk naar de filmpjes en beantwoord de vraag: gaat het om inspraak of daadkracht?

En leg uit waarom je dat denkt.

Daadkracht

Inspraak

Daadkracht

0

Inspraak

Bespreken kijkopdracht

Inspraak 

of

Daadkracht (risico?)

Waarom? (1, 2, 3)

1. Daadkracht

2. Inspraak 

3. Daadkracht

4. Inspraak

Daadkracht

Het snel en efficiënt nemen van besluiten

Extreem-rechts ideaal: dictatuur. 

Inspraak

Iedereen mag meebeslissen

Extreem-links ideaal: basisdemocratie

In filmpje over BR. Wat is dat?

Referendum

Een verkiezing over 1 maatschappelijk probleem waarbij burgers kunnen aangeven of ze voor of tegen iets zijn.

Referenda

Raadgevend referendum

Bindend referendum

De uitslag van het referendum is een advies

De uitslag van het referendum moet uitgevoerd worden

In Nederland moet meer gebruik gemaakt moeten worden van bindende referenda.

Machtsdilemma

Machtsdilemma

'Een samenleving inrichten'

'Een samenleving inrichten'

'Een samenleving inrichten'

In Nederland moet meer gebruik gemaakt worden van bindende referenda

1. VOOR
2. TEGEN

Machtsdilemma

Hoeveel mensen krijgen macht? 

Zwart-wit:

iedereen krijgt macht
of
één iemand krijgt macht.

Welke foto past het beste op welk plekje?

Inspraak

Kiesrecht

Daadkracht

Aan de slag

Aan de slag

Wat	Lz. p. 124 (bedenk vb) Opdr. 1.7 en 1.8
Hoe	Zelfstandig of rustig overleggen.
Uitkomst	Bespreken
Klaar	Lz. p. 125 t/m 127

Aankomende vrijdag bespr.

1.7 Voorbeeld machtsdilemma bedenken (hoeveel mensen krijgen macht & op welke manier)

1.8 Meest wenselijke oplossing --> Links/rechts?

Bespreken

Machtsdilemma & oplossing

Aan de slag: PO

Wat	- Lees opdrachtenbeschrijving goed - Stel vragen - Ga verder met uitwerken
Hoe	Samen
Uitkomst	Uitgewerkt PO

Check

Wat leerde ik deze les?

Ik leerde...

• wat het machtsdilemma inhoudt.
• welke waarden er in het machtsdilemma tegenover elkaar staan.
• wat het machtsdilemma inhoudt in de praktijk van een land.

Wat is er kenmerkend aan Nazi-Duitsland gezien het machtsdilemma?

Wat is er kenmerkend aan Rusland gezien het machtsdilemma?

1. Hier is sprake van een basisdemocratie en dat is een extreme vorm van inspraak
2. Hier is sprake van een dictatuur en dat is een extreme vorm van daadkracht
3. Hier is sprake van een dictatuur en dat is een extreme vorm van inspraak
4. Hier is sprake van een basisdemocratie en dat is een extreme vorm van daadkracht

Waar passen de volgende uitspraken bij?

Inspraak

Daadkracht

Bij het maken van besluiten moeten zo veel mogelijk burgers betrokken worden.

Referenda passen niet in een stelsel van gekozen volksvertegenwoordigers. Bovendien zorgen ze voor meer verwarring dan helderheid. 

Wij hebben een zeer efficiënte besluitvorming. Waar andere landen lang aan het vergaderen zijn kunnen wij veel sneller reageren.

Burgers moeten meer te zeggen krijgen over de inrichting van onze samenleving.

Havo

A = GroenLinks

B = SGP

C = CDA

D = SP

Volgende les

Geschiedenis van de democratie 

Huiswerk:

X