Machtsdilemma

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

'Een samenleving inrichten'

Samenlevingsdilemma's

Samenlevings-dilemma's

Samenlevingen hebben dezelfde dilemma's bij het inrichten

Extreem-rechts ideaal: dictatuur. 

Machtsdilemma

Hoeveel mensen krijgen macht? 

Links

Midden

Rechts

Inspraak

Iedereen mag meebeslissen

Kiesrecht

Mensen kiezen het bestuur van een samenleving

Daadkracht

Het snel en efficiënt nemen van besluiten

Verplaats de afbeelding met de dame met een idee over de balk en bespreek wat zij van iedere positie (inspraak, kiesrecht, daadkracht) zou vinden. Stel haar voor als een persoon die graag mee wil praten en veel ideeën heeft. 

In welke positie zouden leerlingen zelf het meest tevreden zijn en waarom? 

In Nederland moet meer gebruik gemaakt moeten worden van bindende referenda.

Machtsdilemma

Machtsdilemma

'Een samenleving inrichten'

'Een samenleving inrichten'

'Een samenleving inrichten'

In Nederland moet meer gebruik gemaakt worden van bindende referenda

1. VOOR
2. TEGEN

Wat leer ik deze les?

Ik leer...

• wat het machtsdilemma inhoudt.
• welke waarden er in het machtsdilemma tegenover elkaar staan.
• wat het machtsdilemma inhoudt in de praktijk van een land.

Machtsdilemma

Hoeveel mensen krijgen macht? 

Zwart-wit:
iedereen krijgt macht
of
één iemand krijgt macht.

Inspraak

Iedereen mag meebeslissen

Extreem-links ideaal: basisdemocratie

Daadkracht

Het snel en efficiënt nemen van besluiten

Extreem-rechts ideaal: dictatuur. 

0

In Nederland moet meer gebruik gemaakt moeten worden van bindende referenda.

Machtsdilemma

Machtsdilemma

'Een samenleving inrichten'

'Een samenleving inrichten'

'Een samenleving inrichten'

Wat zie je terug in het filmpje?

1. Inspraak
2. Daadkracht

Kiesrecht

Mensen kiezen het bestuur van een samenleving

00:37

Geef een voorbeeld van een groep waarin iedereen over alles iets te zeggen heeft.

Bijvoorbeeld, vriendengroep

01:14

Macht door kiesrecht is er niet alleen op het niveau van het besturen van een land. Geef een voorbeeld waarin je deze manier van macht nog meer terugziet.

Bijv. in bedrijven, in een sportvereniging, in de kerk, in de gemeente

Orden de foto's van inspraak (links) naar daadkracht (rechts)

Wat is er kenmerkend aan Nazi-Duitsland gezien het machtsdilemma?

Wat is er kenmerkend aan Nazi-Duitsland gezien het machtsdilemma?

1. Het past bij een basisdemocratie
2. Het past bij daadkracht zoals in een dictatuur

Waar passen de volgende uitspraken bij?

Inspraak

Daadkracht

Burgers moeten maximale ruimte krijgen van de overheid voor het ontplooien van eigen initiatieven.

Referenda passen niet in een stelsel van gekozen volksvertegenwoordigers. Bovendien scheppen ze meer verwarring dan helderheid. 

Een referendum vergroot en verscherpt de tegenstellingen in de samenleving in plaats van dat het draagvlak voor een voorstel wordt vergroot.

Burgers moeten meer te zeggen krijgen over de inrichting van onze samenleving.

A = GroenLinks

B = SGP

C = CDA

D = SP

In Nederland moet meer gebruik gemaakt moeten worden van bindende referenda.

Machtsdilemma

Machtsdilemma

'Een samenleving inrichten'

'Een samenleving inrichten'

'Een samenleving inrichten'

In Nederland moet meer gebruik gemaakt worden van bindende referenda

1. VOOR
2. TEGEN

Zijn leerlingen anders naar deze stelling gaan kijken na deze les over het machtsdilemma?

Wat heb je geleerd deze les?

Wat heb je geleerd deze les?

Wat vind je nog lastig?

Wat vind je nog lastig?

Wat heb ik deze les geleerd?

Ik leerde...

• wat het machtsdilemma inhoudt.
• welke waarden er in het machtsdilemma tegenover elkaar staan.
• wat het machtsdilemma inhoudt in de praktijk van een land.