5.2: Populaties

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Thema 5: Ecologie

Basisstof 2: Populaties

Planning en leerdoelen

• Huiswerk en herhaling BS 1
• Uitleg BS 2

-Je kunt binnen een ecosysteem vormen van concurrentie en coöperatie onderscheiden;
-Je kunt de dynamiek en het evenwicht in een ecosysteem beschrijven.

Begrippen Basisstof 1

• ecologie                                                            
• environmental DNA
• ecogenomica
• levensgemeenschap
• biotische factoren
• abiotische factoren
• soortensamenstelling
• ecosysteem
• biosfeer/systeem aarde
• emergente eigenschappen

Huiswerk BS 1

9-13-16

Andere opdrachten?

BS 2: Concurrentie

Concurrentie (competitie): de strijd om voedsel, partners, ruimte of licht.

• De niche is de rol die een bepaalde populatie speelt in het geheel van relaties in een ecosysteem

BS 2: Coöperatie

Coöperatie (samenwerking) gebeurt tussen veel soorten: Symbiose

• Mutualisme (beide soorten voordeel)
• Commensalisme (1 soort voordeel, 1 soort geen voor- of nadeel)
• Parasitisme (1 soort voordeel, 1 soort nadeel)

Aan de slag!

Opdracht 18 - 19 - 20 - 21

Klaar?

Begrippenlijst maken van de blauwe woorden van BS 1 en 2

Dynamiek van een populatie

De populatiedichtheid geeft het gemiddelde aantal individuen per oppervlakte- of volume-eenheid aan.

• Te hoog: uitputting, snelle verspreiding van ziekten
• Te laag: voortplantingskansen worden sterk verkleind

Dichtheidsafhankelijke factoren zijn afhankelijk van de populatiedichtheid (predatie/parasitisme/ziekten/voedselconcurrentie). 

Dichtheidsonafhankelijke factoren worden veroorzaakt door het klimaat.

Geboorte, sterfte en migratie

Het geboortecijfer van een populatie geeft aan hoeveel organismen er per tijdseenheid door voortplanting ontstaan;

Het sterftecijfer van een populatie geeft aan hoeveel organismen er per tijdseenheid sterven.

De populatiegroei is afhankelijk van het geboortecijfer, het sterftecijfer en de migratie. 

Draagkracht

De draagkracht is de maximale 

populatiegrootte die over langere tijd

kan worden gehandhaafd.

• J-curve: Exponentiële groei

Vaak bij soorten met een hoog 

geboortecijfer

Draagkracht

Als de dichtheidsafhankelijke factoren tegenwerken, neemt de snelle populatiegroei af.

• Een biologisch evenwicht stelt zich in (dynamisch)
• De populatiedichtheid vertoont een S-curve

Aan de slag!

Opdracht 23 - 24 - 26 - 28

Klaar?

Begrippenlijst maken van de blauwe woorden van BS 1 en 2