V4Les8

• Biologie
• Basisschool
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

§2 Populaties

Herhaling 5.1 + huiswerkvraag

Theorie 5.2

Quiz

Huiswerk 

Video (als tijd)

§2 Populaties

Je kan binnen een ecosysteem vormen van concurrentie en coöperatie onderscheiden en benoemen.

Je kan de dynamiek en het evenwicht in een ecosysteem uitleggen en interpreteren.

Abiotische en biotische factoren

Levende (biotische) en niet-levende (abiotische)  factoren die invloed hebben op organismen.

Invloed op soortensamenstelling

Symbiose

Voorbeeld mutualisme?

Voorbeeld commensalisme?

Vooreeld parasitisme?

Coöperatie

Coöperatie  = samenwerking 

Tussen soort

Binnen soort

Concurrentie & coöperatie

Concurrentie = competitie om bronnen (zoals voedsel, partners, ruimte of licht)

• Een territorium zorgt voor het veiligstellen van deze factoren
• De niche  =  rol die populatie speelt in het geheel van relaties in een ecosysteem

Dynamiek van een populatie

De populatiedichtheid: gemiddelde aantal individuen per oppervlakte- of volume-eenheid 

• Te hoog: uitputting, snelle verspreiding van ziekten 
• Te laag: voortplantingskansen verkleind

Dichtheidsafhankelijke factoren zijn afhankelijk van de populatiedichtheid (predatie/parasitisme/ziekten/voedselconcurrentie) 

Dichtheidsonafhankelijke factoren worden veroorzaakt door het klimaat

Dichtheids(on)afhankelijk?

Dichtheids(on)afhankelijk?

Geboorte, sterfte en migratie

Het geboortecijfer van een populatie geeft aan hoeveel organismen er per tijdseenheid door voortplanting ontstaan

Het sterftecijfer van een populatie geeft aan hoeveel organismen er per tijdseenheid sterven.

De populatiegroei is afhankelijk van het geboortecijfer, het sterftecijfer en de migratie (?)

Draagkracht (1)

De maximale  populatiegrootte die over langere tijd

kan worden gehandhaafd.

• J-curve (exponentiële groei)
• Lijn 1: organismen sterven tot aanv. draagkracht
• Lijn 2: draagkracht verlaagt (kleinere populatie)
• Lijn 3: populatie stort in en herstelt niet (naar 0)

Draagkracht (2)

Stel, dichtheidsafhankelijke factoren tegenwerken, neemt de snelle populatiegroei af.

• Een biologisch evenwicht stelt zich in (dynamisch)
• De populatiedichtheid vertoont een S-curve

Wat is concurrentie in de natuur?

1. Het vermijden van confrontaties
2. Onafhankelijk leven zonder interactie
3. Samenwerking om bronnen te delen
4. Competitie om bronnen zoals voedsel en ruimte

Hoe verandert de populatiedichtheid over tijd volgens een S-curve?

1. De populatiedichtheid stijgt exponentieel.
2. De populatiedichtheid daalt continu.
3. De populatiedichtheid blijft constant over tijd.
4. De populatiedichtheid stijgt, bereikt een maximum, en stabiliseert dan.

Wat is een voorbeeld van commensalisme in de oceanen?

1. Krabben die schelpen bewonen.
2. Zeepokken die zich hechten aan walvissen.
3. Zeeanemonen die vis vangen.
4. Remora vissen die meeliften op haaien.

Wat is een ecologische niche?

1. De grootte van het leefgebied van een soort.
2. De rol van een soortpopulatie in een ecosysteem.
3. De kleur van een bepaalde plantensoort.
4. Het leesgebied van dezelfde individuen van een soort.

Welke abiotische factor beïnvloedt de groei van planten?

1. Temperatuur
2. Mest
3. Geluid
4. Insecten

Welke term wordt gebruikt om de groei van een populatie te beschrijven wanneer deze exponentieel toeneemt?

1. J-curve
2. S-curve
3. L-curve
4. U-curve

Wat zijn de drie belangrijkste factoren die de populatiegroei beïnvloeden?

1. Voedsel, partners, leefruimte
2. Predatie, voortplanting en habitat overwinning
3. Geboortecijfer, sterftecijfer, migratie
4. Geboortecijfer, predatie, migratie

Huiswerk

Maken 5.2 = 18 t/m 30
Bestuderen BiNaS 93D1

De bever 

Castor fiber

https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fnl.pinterest.com%2Famp%2Fpin%2F438115869988178207%2F&psig=AOvVaw0HDXpaNyHXNDCQZJZnAcAW&ust=1713432371737000&source=images&cd=vfe&opi=89978449&ved=0CBIQjRxqFwoTCJDl15D3yIUDFQAAAAAdAAAAABAE

Emergente eigenschappen
op het niveau van het
organisme:

Emergente eigenschappen
op het niveau van
ecosysteem: