Voornaamwoorden pers. aanw. bezit. vr. onbep.

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

 grammatica woordsoorten

 voornaamwoorden

Inhoud van de les

Lesdoelen

Theorie voornaamwoorden

Volgende les

Lesdoelen

Aan het einde van de les kan ik voornaamwoorden benoemen in een zin. 

Aan het einde van de les kan ik uitleggen welke voornaamwoorden er zijn

voornaamwoorden

Ezelsbruggetje

Vervangt of verwijst naar iets of iemand

(mensen = iemand) 

(dieren, planten, dingen, zaken = iets)

 Soorten voornaamwoorden (die we behandelen)

• Persoonlijk voornaamwoord: ‘Ben ik nou zo slim, of zijn jullie zo dom?’

• Bezittelijk voornaamwoord: ‘Onze hond kan allerlei kunstjes.’

• Aanwijzend voornaamwoord: ‘Ik wil die fiets met dat mandje.’

• Vragend voornaamwoord: ‘Welke boeken zullen we meenemen?’

• Onbepaald voornaamwoord: ‘Iedereen kreeg een cadeautje.’

Persoonlijk voornaamwoord

Een persoonlijk voornaamwoord (pers. vnw.) duidt een persoon, dier of ding aan. 

VB. Zij verloren de wedstrijd. Pas op, hij bijt! Ik heb het op tafel gelegd.

Bezittelijk voornaamwoord

Een bezittelijk voornaamwoord (bez. vnw.) geeft aan van wie iets is, een bezit. Het staat altijd vóór het zelfstandig naamwoord waar het bij hoort. 

VB: jullie tuin, ons feest, jouw beste vriend

Maar: de tuin is van jullie > in dit geval is 'jullie' een pers. vnw.

Is 'mij' persoonlijk of bezittelijk:
Dat boek is van mij.

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord

Komen jullie ook naar de kampioenswedstrijd kijken?

'jullie' is een

1. bezittelijk vnw.
2. persoonlijk vnw.

Deze glutenvrije spaghetti is speciaal voor mij gemaakt.

'mij' is een

1. bezittelijk vnw.
2. persoonlijk vnw.

Wat is de juiste spelling?

1. Dat is toch jouw schrift?
2. Dat is toch jou schrift?

Zie vorige dia, wat is het verschil tussen jou en jouw?

Het is fijn dat ik 'm nog even gesproken heb voor z'n vertrek naar Amerika.

Het =

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord

Een bezittelijk voornaamwoord ...

1. zegt iets over een werkwoord
2. geeft aan wie iets doet
3. geeft aan hoe iemand zich voelt
4. geeft aan van wie iets is

Zou u ons werkstuk deze week nog voor ons kunnen nakijken, meneer?

ons =

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord

Zie vorige dia, wat is het verschil tussen ons huiswerk en voor ons?

Aanwijzend voornaamwoord

Wijst iets aan (letterlijk!): 

deze, die, dit, dat, zo'n, zulke, dergelijke, dezelfde. (8)

Deze dag gaat heel leuk worden.

Die leerling heeft goed gescoord!

Staat meestal voor een znw, maar je kan het znw er ook achter denken: 

Deze hond luistert beter dan die (hond).

Aanwijzend voornaamwoord

Deze en die      verwijzen naar de-woord of meervoud

Deze mensen zijn gelukkig - Deze  jongen is gelukkig.

Dit en dat          verwijzen naar het-woord, of iets onbepaalds

                              Het meisje dat daar staat is erg sterk.

Deze en dit      gebruik je bij dingen die dichtbij zijn.

Die en dat         gebruik je bij dingen die veraf zijn.

Aanwijzend voornaamwoord

Let op:

- Dat en die zijn alleen aanwijzend voornaamwoorden als je ze kunt vervangen voor dit en deze.

- Woorden die een plaats of richting aangeven, zijn geen aanwijzend voornaamwoorden (daar, daarheen, daarover, daarlangs)

Benoem het aanwijzende voornaamwoord.

Ik heb dit onderdeel altijd al makkelijk gevonden. 

Hoeveel voornaamwoorden zitten er in de volgende zin:
Jullie moeten hem deze vraag stellen.

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Benoem het aanwijzende voornaamwoord.

Aanwijzend voornaamwoord vind ik zo'n gemakkelijke woordsoort.  

Benoem het aanwijzende voornaamwoord.

Deze vraag vind ik helemaal niet moeilijk. 

Wat is de juiste spelling?

1. Dat potlood is toch van uw?
2. Dat potlood is toch van u?

Jullie paspoorten zijn niet meer geldig.
'Jullie' is een

1. bezittelijk vnw.
2. persoonlijk vnw.

Wie haalt jullie op?

jullie =

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord

Zijn pen doet het niet.

Is 'zijn' een bezittelijk of een persoonlijk voornaamwoord?

1. bezittelijk voornaamwoord
2. persoonlijk voornaamwoord

Benoem het aanwijzende voornaamwoord.

Dergelijke vragen mogen ze me gerust stellen.  

Een persoonlijk voornaamwoord ...

1. geeft aan van wie iets is
2. zegt iets over een situatie
3. duidt een persoon of ding aan
4. zegt aan wie iets gegeven wordt

Vragend voornaamwoord

Dit zijn: wie, wat, welk(e), wat voor (een)

Staan meestal aan het begin van de zin maar dat hoeft niet:

'Wie van jullie wil even een boodschap voor me doen?'

'Hij vroeg wie van ons even een boodschap voor hem wilde doen.'

Vragend voornaamwoord

Pas op:

- Wie en wat zijn geen vragend voornaamwoorden als ze terugverwijzen naar een eerder genoemd woord.

- Woorden die vragen naar een plaats en tijd zijn geen vragend voornaamwoorden (waarheen, wanneer, waar,).

- Het woord 'Hoe' is geen vragend voornaamwoord!

Wat zijn de vragende vnw. in de zin: 'Wat vertelde die jongen aan jou?'

Wat is het vragend vnw. in de zin:
'Vertelde die jongen nou waar het feest was?'

1. waar
2. die
3. nou
4. er is geen vragend vnw

Onbepaald voornaamwoord

Een onbepaald voornaamwoord verwijst naar iets vaags. Het zegt niet precies wie of wat bedoeld wordt. Dat kunnen personen of dingen zijn.

Onbepaalde voornaamwoorden zijn: 

(zo)iets, niets, iemand, niemand, iedereen, menigeen, het, alles, men, wat elk(e), ieder(e), menig(e), wat, ene, (een) zekere, een of ander(e).

Wat voor soort voornaamwoord is 'men'?

1. Vragend voornaamwoord
2. Aanwijzend voornaamwoord
3. Onbepaald voornaamwoord
4. Persoonlijk voornaamwoord

Hoeveel aanwijzende voornaamwoorden zitten er in de zin?

De drie jongeren die gisteren dat kleine winkeltje hebben overvallen zijn gisteren in die straat opgepakt.

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Ik vind deze opdracht niet moeilijk.
welk voornaamwoord is deze?

1. Vragend voornaamwoord
2. Aanwijzend voornaamwoord
3. Persoonlijk voornaamwoord
4. Onbepaald voornaamwoord

Niemand wil nog pannenkoeken.
Welk voornaamwoord is 'niemand'?

Welke zin heeft geen onbepaald voornaamwoord?

1. Niemand weet wat er aan de hand is.
2. Wat is er aan de hand?

Welk woord is geen onbepaald voornaamwoord?

1. Men
2. Derde
3. Ergens
4. Iets

Lesdoelen behaald?

Aan het einde van de les kan ik voornaamwoorden benoemen in een zin. 

Aan het einde van de les kan ik uitleggen welke voornaamwoorden er zijn

Volgende les

Bijwoorden en voorzetsels of spelling