40 + 41 Hoofdstuk 4 hh

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

PLANNING VAN DEZE LES

1.  Werkwoordspelling: de drie stappen in vogelvlucht

2.  Hoofdstuk 4: herhaling theorie signaalwoorden

3.   Hoofdstuk 4: herhaling theorie verwijswoorden

LESDOELEN

Je weet dat een signaalwoord voorafgegaan wordt door een komma; je (her)kent de signalen; je weet met welk verwijswoord je moet verwijzen; je weet wat een ingesloten lidwoord is en gebruikt die standaard. 

Wat onder werkwoordspelling valt: zwak ww

persoonsvorm tegenwoordige tijd:   nu bel ik 

persoonsvorm verleden tijd:                   vroeger belden zij

voltooid deelwoord:                                  hij heeft me gebeld

gebiedende wijs:                                       bel ze!

bijvoeglijk naamwoord:                           de bellende student

Wat onder werkwoordspelling valt: sterkkkkk ww

persoonsvorm tegenwoordige tijd:   nu lig ik 

persoonsvorm verleden tijd:                   vroeger lagen zij

voltooid deelwoord:                                  hij heeft daar gelegen

gebiedende wijs:                                       lig daar!

bijvoeglijk naamwoord:                           de liggende student

ONTHOUDEN

(stap 1) Je zet de zin in een andere tijd om de pv te vinden. 

'Ik loop daarheen' wordt:  

(stap 2) Je zoekt het hele werkwoord, het infinitief, van de pv.

'Ik loop daarheen' →  

(stap 3) Je haalt -en van het hele werkwoord van de pv af. Nu heb je de stam van het werkwoord. Wat is dat dan? 

HET NEDERLANDS IS GEBASEERD OP KLANKEN

►Hoe klinkt het hele werkwoord? De stam klinkt dan anders.

Dat hoor je terug in de ik-vorm. 

De ik-vorm van ventileren is: 

► harde klanken ook, als typisch Nederlands: zo wordt 

een zachte z een harde s en een zachte v een harde f.  

De ik-vorm van fuiven is: 

HET NEDERLANDS IS GEBASEERD OP KLANKEN

Hierbij klinkt de stam hetzelfde als het hele werkwoord: 

Smijten - de stam 'smijt' is hetzelfde als de ik-vorm smijt.

Worden - de stam 'word' is hetzelfde als de ik-vorm word.

Vinden - de stam 'vind' is hetzelfde als de ik-vorm vind.

Branden - de stam 'brand' is hetzelfde als de ik-vorm brand. 

de regels van de tegenwoordige tijd

Alle werkwoorden zijn of sterk (middeleeuws) of zwak. Voor ALLE werkwoorden gelden de volgende regels in de tegenwoordige tijd:

Het onderwerp is 'ik'. ► Dan krijgt de pv de ik-vorm.
Ik loop de marathon 

Het onderwerp is enkelvoud, maar geen 'ik'. ► Dan krijgt de pv de ik-vorm + t. 

Hij loopt die ook. 

Het onderwerp staat in het meervoud ► dan krijgt de pv het hele werkwoord. 

Jullie lopen allemaal de marathon 

REGELS!

Alle werkwoorden zijn of sterk (middeleeuws) of zwak. Voor ALLE werkwoorden geldt dezelfde regel in de tegenwoordige tijd. 

Handig: ik wil geen t(hee), jij wilt t(hee). 

'Ik word' schrijf je dat met een d of een dt? 

NOG MEER REGELS! (in de verleden tijd)

►Het verschil tussen beide werkwoorden zie je alleen in de vt. 

- Elk sterk werkwoord heeft iets eigens in de verleden tijd.  

Lag, vond, werd, zag, enz. Die moet je uit je hoofd kennen. 

- Elk zwak werkwoord heeft zich aan dezelfde regel te houden in de verleden tijd. Maak het werkwoord langer: is het 'telefoneerde hij of is het 'telefoneerte hij'? En zie je een overeenkomst met 'hij heeft getelefoneerd'?

[tt] De hond van de buren (splenen)

[tt] Hij (saleven) als geen ander.

[tt] Ik (proden) me te pletter.

[vt] Hij (slapen) nog ff door.

Terug naar hoofdstuk 4

1.   Herhaling theorie verwijswoorden

2.  Herhaling theorie samenhang

3.  De opgaven die je moet maken voor de toets

1. VERWIJSWOORDEN

•  Met dit en deze verwijs je naar iemand of iets dichtbij.

Dit hier; deze twee hier

• met dat en die verwijs je naar iemand of iets ver weg.

Dat daar; die drie daar

WAAR VERWIJS JE NAAR? 

Kijk naar het ingesloten lidwoord van het zelfstandige naamwoord waar je naar verwijst. 

Kortom, herhaal het zelfstandig naamwoord en je weet automatisch of het een de- of het-woord is. 

Hoe zat het ook alweer? 

INGESLOTEN LIDWOORD

Het-woorden (enkelvoud)         De-woorden (enkelvoud of                krijgen:                                            meervoud) krijgen: 

Dat                                             Die

3. TEKSTVERBANDEN

Er zijn verschillende tekstverbanden met eigen signaalwoorden. Deze rijtjes kan je onderling uitwisselen!

• de tegenstelling [ maar, hoewel, daarentegen ]  
• de opsomming [ bovendien, ten eerste, ten tweede, ook, eerst...toen ] 
• de toelichting [ zo, bijvoorbeeld, zoals, op deze manier ] 
• de tijd en de volgorde daarin [ gisteren, vervolgens, vroeger, nu, toen, daarna ]  

                     

TEKSTVERBANDEN

• de voorwaarde [ als, indien, in het geval dat ]  
• de reden vanuit mijzelf [ want, omdat, daarom, daardoor ]
• de reden vanuit iets of iemand anders [ doordat, dankzij, als gevolg van, dat komt door, waardoor, zodat ]
• de conclusie [ dus, concluderend, kortom, dat houdt in ]
• het doel-middel of middel-doel [ om te, opdat, door middel van, daarmee, met de bedoeling ]

                     

5. 3F Thema | Bouwstenen H4

Leesleer 4.1 en maak alle opdrachten. De eindopdracht hoef je niet te doen.

4.2 Lezen: alle opdrachten maken, behalve 3, 5, 6, 7, 10e, 12, 13b, 18, 19b, 21, 25, 27

4.3 Schrijven: alle opdrachten maken, behalve 7, 9b, 10, 11, 17, 18;

4.4 Luisteren: alle opdrachten maken, behalve 1, 3, 9d, 15, 17, 18, 21;

4.8 Samengevat: woordtrainer en lesstof (behalve: 'een samenhangende tekst schrijven'). Voor elke paragraaf geldt: inclusief de woordtrainer en lesstof.

Niet

Alles over de vaste tekststructuren. Ook Ik heb deze opdracht uitgevoerd mag je laten schieten. Wil je meer oefenen, dan is Versterk jezelf een goede optie.

WANNEER IS DE TOETS?

Dit staat in Magister: vrijdag 28 maart, het tweede lesuur Nederlands.

Mits je alle vereiste opdrachten afhebt! 

EINDE VAN DE LES