Interesse in ideeën van denkers en schrijvers uit klassieke oudheid
Culturele en wetenschappelijke beweging vanuit Italië (15e eeuw) → renaissance
Slide 4 - Slide
Veranderingen
Ontdekkingen → veranderd wereldbeeld
Boekdrukkunst
Realistische natuur in de kunst
Schoonheid als kunstideaal
Respect voor de individuele mens (klassieke oudheid)
Slide 5 - Slide
Homo universalis
Iemand die thuis was in vrijwel alle kunsten en wetenschappen
Humanisme
Invloed op het onderwijs → Latijn: internationale taal van geleerden
Culturele elite van schrijvers en geleerden > rederijkers
Literatuur voor geleerde individuen
Slide 6 - Slide
Erasmus (1469-1536)
Humanist, theoloog, filosoof & schrijver
Holland
Priester
Slide 7 - Slide
Werken door dichters: Klassiek naar vorm en inhoud
Tragedies ++
Lofdichten +
Epen ++
Komedie -
Didactische poëzie -
Liefdeslyriek -
Klucht - -
Verhalend proza - -
Slide 8 - Slide
P.C. Hooft (1581-1647)
Schrijver
Geleerde individu
Nederlandsche historiën: geschiedenis van de opstand van Nederland tegen Spanje
Warenar (komedie om de opvoering van een tragedie te bekostigen)
Slide 9 - Slide
Constantijn Huygens (1596-1687)
Dichter
Briljante alleskunner
Schreef meer dan zevenduizend brieven naar andere geletterden en geleerden
Slide 10 - Slide
Joost van den Vondel (1587-1679)
Een van de weinige dichters die niet van hoge afkomst of klassiek geschoold waren
Gijsbrecht van Aemstel
Slide 11 - Slide
G.A. Bredero (1585-1618)
Net als Van den Vondel een 'gewone' Amsterdammer
Klucht van de koe
Spaanschen Brabander
Kroegscènes en vrijpartijen in Bredero's toneelstukken waren geliefd bij een groot publiek.
Slide 12 - Slide
Jacob Cats
Schreef gedichten over hoe je je moest gedragen -> zeer populair
Slide 13 - Slide
Volkstaal
Renaissanceliteratuur in de volkstaal
Nederlands moest op het niveau van het Latijn komen
Basis voor huidige Nederlands
Gelegenheidspoëzie: geleerde gedichten bij een geboorte, een huwelijk of een overlijden
Verruimd begrip literatuur: niet alleen toneel en poëzie, maar ook reisbeschrijvingen en geschiedenisboeken
Slide 14 - Slide
Maak vraag 3, 4 en 5
Slide 15 - Slide
3 Welke klassieke elementen zijn vooral kenmerken van renaissanceliteratuur (denk aan vorm én inhoud)?
De volgende klassieke elementen zijn kenmerken van de renaissanceliteratuur:
Auteurs namen het idee van respect voor de individuele mens over uit de klassieke oudheid.
Veel dichters gingen werken schrijven die klassiek waren naar vorm en inhoud, zoals bijvoorbeeld tragedies, lofdichten en epen. De stof haalden zij vaak uit de Griekse mythologie.
Slide 16 - Slide
4 Het toneel als literair genre nam in de zeventiende eeuw (niet alleen in Nederland) een hoge vlucht. Waarom zou juist het toneel zo populair geworden zijn?
Het toneel werd zo populair omdat de toneelstukken in de volkstaal werden geschreven en opgevoerd. Ze waren vaak levensecht (met vrijpartijen en kroegscènes). Veel steden kregen in de zeventiende eeuw een schouwburg.
Slide 17 - Slide
5 Literatuur was in de zeventiende eeuw een ruim begrip. Leg dat uit.
Literatuur was ‘ter lering ende vermaak’. Daardoor werd het begrip literatuur ruim genomen: niet alleen toneel en poëzie, ook reisbeschrijvingen en geschiedenisboeken behoorden ertoe.
