B1 t/m 4 herhalen 4H

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

thema Evolutie

B1 Indeling van de levende natuur

B2 Prokaryoten

B3 Eukaryoten

B4 De evolutietheorie

deze les:

• herhalen van de theorie B1 t/m 3
  
• oefenen van de theorie met vragen tussendoor
  
• opdrachten online maken
• leerdoelen: begrippen leren kennen
  

les woensdag

huiswerk bespreken

B4 Evolutie kort herhalen (als dat nodig is)

B5 Onderzoek naar evolutie

B6 Evolutie in populaties

het indelen van organismen

• gebaseerd op kenmerken

• 3 domeinen: bacteriën, archaea, eukaryoten
• prokaryoten = bacteriën + archaea    (geen celkern)
  
• eukaryoten (wel celkern): 3 rijken --> schimmels, planten, dieren
• rijk --> stam --> klasse -->orde --> familie --> geslacht --> soort
  

welke 3 domeinen zijn er?

anorganische stoffen

Uit de levenloze natuur

kleine moleculen

Anorganische stoffen bevatten GEEN energie

organische stoffen

groot molecuul, ingewikkeld gebouwd

gemaakt door een organisme

er zit altijd C, H en O in

en ook vaak N (stikstof), P (fosfor), S (zwavel)

het zijn eiwitten en vetten, koolhydraten en suikers, alle plantaardige materialen, DNA, hout, vezels,

Wat voor soort stof is zuurstof?

1. Organisch
2. Anorganisch

Autotroof     (de groene planten en cyanobacteriën)

De meeste planten zijn autotroof (= zelfvoedend) 

Fotosynthese

koolstofdioxide + water + zonlicht --> glucose + zuurstof

an-organische stoffen --> organische stoffen

Heterotroof

Organismen die:

• organische stoffen omzetten in andere organische stoffen
  
• afhankelijk zijn van andere organismen voor hun voeding
• bacteriën, schimmels en dieren zijn heterotroof
• zij kunnen NIETS met anorganische stoffen
  

Welk van de organismen hiernaast is autotroof?

1. De radijs
2. Het konijn
3. De uil

Binaire naamgeving

Geslachtsnaam + soortsaanduiding (+ ontdekker)

2 soorten madeliefjes:

Bellis perennis L.

Bellis azorica L.

uit hetzelfde geslacht

uit de familie van de composieten

Carolus Linnaeus

bacteriën

• geen kernmembraan (DNA los = geen celkern)
• grote en (soms) kleine kringvormige chromosomen zonder eiwit
• schadelijk en nuttig
• 
  

Archaea

• Geen kernmembraan
• heeft zweepharen
• Extremofiel
• Bodem, oceanen, darmen
• methaangas = rotte eierlucht
• lijken meer op eukaryoten dan bacteriën

Eukaryoten

• rijken:  schimmels, planten, dieren, eencellige eukaryoten
• wel een celkern en organellen
• met een celwand: schimmels en planten
• zonder celwand: dieren en eencellige eukaryoten
• autotroof of heterotroof

Prokaryoten

Eukaryoten

Bacteriën

Archaea

Eencelligen

Schimmels

Planten

Dieren

gisten

cyanobacterien

Wat is een pantoffeldiertje?

1. Een eencellige eukaryoot
2. een bacterie
3. Een schimmel die vooral in pantoffels en schoenen woont

Het Pantoffeldiertje

Ga nu naar deze website: https://biologiepagina.nl/Oefeningen/cellen4rijken/cellen4rijken.htm, maak de oefening en voer je score in. Neem je tijd en gebruik je boek erbij.
Als je klaar bent ga je verder met de andere oefeningen op biologiepagina.nl

huiswerk

B1: 2 t/m 10 en 12

B2: 13 t/m 21

B3: 26 t/m 36

B4: 39 t/m 45

Geef hele duidelijke antwoorden en kijk streng na!

Moet woensdag voor de online les af zijn.

Bestudeer ook de basisstoffen. Veel succes!

einde les

• zijn er vragen over de theorie?
  
• evaluatie van de werkwijze
• tot de volgende les