PW 1. Lezen + Grammatica zinsdelen

1. Lezen + Grammatica zinsdelen

Lezen §1: strategieën

lees- en luisterdoelen: oriënterend - globaal - precies - zoekend

woordraadstrategieën: synoniem - omschrijving - definitie - voorbeeld - 

tegenstelling - bekend woorddeel - illustratie

Grammatica §1, 3, 5, 7, 9, 11, 13: zinsdelen

persoonsvorm (pv) - werkwoordelijk gezegde (wg) - onderwerp (ow) -   

lijdend voorwerp (lv) - meewerkend voorwerp (mv) - bijwoordelijke bepaling (bwb)

Oriënterend lezen

Globaal lezen

Precies lezen

Zoekend lezen

Je leest de eerste en de laatste zin van iedere alinea.

Je lees de tekst helemaal.

Je bestudeert de titel, de inleiding, de tussenkopjes en het plaatje.

Je let op specifieke woorden en tekens.

Oriënterend lezen

Globaal lezen

Precies lezen

Zoekend lezen

Je wil specifieke informatie vinden.

Je wil weten waar de tekst over gaat.

Je wil weten welke kanten van een onderwerp worden besproken.

Je wil de tekst helemaal begrijpen.

Hoe vind ik de persoonsvorm (pv)?

1. Vraagproef. Zin vragend maken, de persoonsvorm komt dan meestal vooral te staan. Komt er een vraagwoord vooraan? Dan is het tweede woord de persoonsvorm. Ik ga gamen; ga ik gamen?

2. Tijdproef. Verander de tijd van de zin. Het werkwoord dat veranderd, is de persoonsvorm. Ik bak een taart; ik bakte een taart.

3. Getalsproef. Verander het getal van de zin. Het werkwoord dat veranderd, is de persoonsvorm. Ik fiets naar school; wij fietsen naar school.

Hoe vind ik de zinsdelen?

pv (persoonsvorm) = vraagproef    tijdproef  getalsproef

wg (werkwoordelijk gezegde) = alle werkwoorden in de zin

ow (onderwerp) = wie/wat + pv + wg?

Hoe verdeel ik de zin in zinsdelen?

1. streepjes om de pv -> altijd één woord + altijd een werkwoord

2. alle woorden voor de pv zijn samen een zinsdeel

3. verwissel ieder woord dat na de pv staat met het eerste zinsdeel. Wordt de zin raar? Pak dan het volgende woord er ook bij, totdat de zin klopt.

4. ga zo door tot je alle zinsdelen hebt.

Bijvoorbeeld:

We hebben vanochtend lekkere koekjes gebakken in de oven voor de nieuwe buren.

• Hebben we lekkere koekjes gebakken? (vraagproef)
• We hadden lekkere koekjes gebakken. (tijdsproef)
• Ik heb lekkere koekjes gebakken. (getalsproef)

pv = hebben

Hoe vind ik het werkwoordelijk gezegde (wg)?

alle werkwoorden in de zin

We hebben vanochtend lekkere koekjes gebakken in de oven voor de nieuwe buren.

wg = hebben gebakken

Hoe vind ik het onderwerp (ow)?

wie/wat + persoonsvorm?

We hebben vanochtend lekkere koekjes gebakken in de oven voor de nieuwe buren.

• wie hebben (gebakken)? -> we

ow = we

Hoe vind ik het lijdend voorwerp (lv)?

wie/wat + pv + ow + wg?

We hebben vanochtend lekkere koekjes gebakken in de oven voor de nieuwe buren.

• wie/wat hebben we gebakken?
  

lv = lekkere koekjes

Hoe vind ik het meewerkend voorwerp (mv)?

aan/voor wie + pv + ow + lv + wg?

We hebben vanochtend lekkere koekjes gebakken in de oven voor de nieuwe buren.

• aan/voor wie hebben we lekkere koekjes gebakken?
  

mv = voor de nieuwe buren

Hoe vind ik de bijwoordelijke bepaling (bwb)?

tijd, plaats of reden -> antwoord op de vraagwoorden: wanneer, waar, waardoor, waarheen, hoe, hoe lang, hoe ver, etc.

We hebben vanochtend lekkere koekjes gebakken in de oven voor de nieuwe buren.

• wanneer, waar?

mv = vanochtend; in de oven

Hoe vind ik de zinsdelen?

pv = vraagproef, tijdsproef, getalsproef

ow = wie/wat + pv

wg = alle werkwoorden in de zin

lv = wie/wat + pv + ow + wg

mv = aan/voor wie + pv + ow + lv + wg

bwb = tijd, plaats of reden: wanneer, waar, waardoor, hoe, etc.

Wat is de persoonsvorm in de volgende zin:

Ik ga naar huis om huiswerk te maken.

1. Ik
2. ga
3. huiswerk
4. maken

Deel deze zin op in zinsdelen met /.
Ik ga naar huis om huiswerk te maken.

Wat is de persoonsvorm?
Max Verstappen ruziet tijdens de race met Lewis Hamilton.

Deel deze zin op in zinsdelen met /.
Max Verstappen ruziet tijdens de race met Lewis Hamilton.

persoonsvorm (pv)

onderwerp (ow)

eet

Piet

vallen

de stoel

de hond

sliep

de rozen

bloeide

Ajax probeert ieder weekend tevergeefs een voetbalwedstrijd voor de fans te winnen.
- PV? -

Ajax probeert ieder weekend tevergeefs een voetbalwedstrijd voor de fans te winnen.
- zinsdelen? -

Ajax probeert ieder weekend tevergeefs een voetbalwedstrijd voor de fans te winnen.
- OW? -

Ajax probeert ieder weekend tevergeefs een voetbalwedstrijd voor de fans te winnen.
- WG? -

Ajax probeert ieder weekend tevergeefs een voetbalwedstrijd voor de fans te winnen.
- LV? -

Ajax probeert ieder weekend tevergeefs een voetbalwedstrijd voor de fans te winnen.
- MV? -

Ajax probeert ieder weekend tevergeefs een voetbalwedstrijd voor de fans te winnen.
- BWB? -

Fayah heeft de paarden dagelijks voer gegeven.
pv?

Fayah heeft de paarden dagelijks voer gegeven.
wg?

Fayah heeft de paarden dagelijks voer gegeven.
ow?

Fayah heeft de paarden dagelijks voer gegeven.
lv?

Fayah heeft de paarden dagelijks voer gegeven.
mv?

Fayah heeft de paarden dagelijks voer gegeven.
bwb?

Waarom heeft de boze buurman de katten vanochtend geen eten gegeven?
pv?

Waarom heeft de boze buurman de katten vanochtend geen eten gegeven?
zinsdelen?

Waarom heeft de boze buurman de katten vanochtend geen eten gegeven?
wg?

Waarom heeft de boze buurman de katten vanochtend geen eten gegeven?
ow?

Waarom heeft de boze buurman de katten vanochtend geen eten gegeven?
lv?

Waarom heeft de boze buurman de katten vanochtend geen eten gegeven?
mv?

Waarom heeft de boze buurman de katten vanochtend geen eten gegeven?
bwb?

Aan het einde van het schooljaar hebben de leerlingen een chocoladereep voor hun meester gekocht.
pv?

Aan het einde van het schooljaar hebben de leerlingen een chocoladereep voor hun meester gekocht.
zet streepjes

Aan het einde van het schooljaar hebben de leerlingen een chocoladereep voor hun meester gekocht.
wg?

Aan het einde van het schooljaar hebben de leerlingen een chocoladereep voor hun meester gekocht.
ow?

Aan het einde van het schooljaar hebben de leerlingen een chocoladereep voor hun meester gekocht.
lv?

Aan het einde van het schooljaar hebben de leerlingen een chocoladereep voor hun meester gekocht.
mv?

Aan het einde van het schooljaar hebben de leerlingen een chocoladereep voor hun meester gekocht.
bwb?