1.5 Transport door membranen


Thema 1: Inleiding in de biologie
1 / 22
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

This lesson contains 22 slides, with text slides.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson


Thema 1: Inleiding in de biologie

Slide 1 - Slide

1.5 Transport door membranen
  • Je kunt de concentratie van een oplossing berekenen.
  • Je kunt uitleggen wat diffusie en osmose is en toelichten welke rol osmose speelt bij de stevigheid van planten.
  • Je kunt beschrijven hoe transport van stoffen via (cel)membranen plaatsvindt.

Slide 2 - Slide

Membranen
  • Fosfolipiden dubbellaag met hydrofiele kop (P) en hydrofobe staart (2 vetzuurmoleculen - 1 verzadigd + 1 onverzadigd)
  • Eiwitmoleculen: transport stoffen in/uit cel
  • Koolhydraatketens: herkenning
  • Cholesterol: stevigheid
binas 79D, 67G2+3

Slide 3 - Slide

Slide 4 - Slide

Concentratie berekenen
  • Oplossing: oplosmiddel (meestal water) + één of meer opgeloste stoffen 
  • Concentratie: hoeveelheid opgeloste stof in een bepaalde hoeveelheid oplosmiddel

Eenheden
  • g/L of g L-1
  • g/dm³ of g dm-3
  • percentage
  • ppm (parts per million) -> 1 ppm = 0,0001%

Slide 5 - Slide

Voorbeeld:


  • Komt in bloedbaan van patiënt
  • Oplossing van 0,9% keukenzout 
  • 9 gram keukenzout oplossen in 991 gram water

Slide 6 - Slide

Celmembranen en membranen van organellen zijn semipermeabel: diffusie en osmose spelen een belangrijke rol bij het transport van stoffen in cellen van organismen.


Slide 7 - Slide

Vormen van transport
Passief
  • Diffusie (klein en hydrofoob = door fosolipidelaag): vet, O2, N2, CO2, H2O (tráág)
  • Gefaciliteerde diffusie (groot of hydrofiel = door uniek eiwitpoortje): Na+, K+ en Ca+ (porie-eiwit), glucose (transporteiwit), H2O (aquaporine)

  • Actief

Slide 8 - Slide

Slide 9 - Slide

Slide 10 - Slide

Diffusie
  • Verplaatsing van een stof van een plaats met een hoge concentratie naar een plaats met een lage concentratie van die stof 

  • De moleculen verdelen zich gelijkmatig (homogeen) over de beschikbare ruimte -> de concentratie wordt overal gelijk

  • Diffusiesnelheid: snelheid waarmee moleculen van een opgeloste stof zich homogeen over de ruimte verdelen (afhankelijk van temperatuur en medium)

  • Permeabel membraan
  • In cellen: CO2 en H2O
  • Kost geen energie (ATP)

Slide 11 - Slide

Osmose
  • Diffusie van water door een semipermeabel membraan

  • Semipermeabel/selectief permeabel membraan: hier kunnen kleine moleculen wel doorheen en grote niet

  • De opgeloste stoffen 'trekken' water aan

  • Watermoleculen verplaatsen van hoge concentratie naar lage concentratie -> hierdoor daalt waterniveau rechts en stijgt waterniveau links in oplossing, waardoor concentratie afneemt totdat LINKS = RECHTS

Slide 12 - Slide

  • Osmotische waarde: de hoeveelheid opgeloste deeltjes per volume-eenheid
  • Water verplaatsing door semipermeabel membraan: van oplossing met lage osmotische waarde naar oplossing met hoge osmotische waarde
  • Osmotische druk: 'aanzuigkracht' door opgeloste deeltjes op het water
  • Hoe hoger de osmotische waarde, hoe hoger de osmotische druk

Slide 13 - Slide

De gevolgen van de verandering van de osmotische waarde in de omgeving van dierlijke cellen (rode bloedcel)

Slide 14 - Slide

Slide 15 - Slide

Slide 16 - Slide

Slide 17 - Slide

De gevolgen van de verandering van de osmotische waarde in de omgeving van plantaardige cellen

Slide 18 - Slide

Slide 19 - Slide

Slide 20 - Slide

Slide 21 - Slide

Het huiswerk:
1.5


Lezen: blz. 34 t/m 44.
Maken + nakijken: opdr 40 t/m 58.


Slide 22 - Slide