Schrijven: Verslag 2 + Taalverzorging 3.4 Tussenletters

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Lesdoelen

Herhaling

Je gebruikt hoofdletters juist.

Je gebruikt leestekens juist.

Je spelt het meervoud van zelfstandige naamwoorden juist.

Taalverzorging:

• Je gebruikt de juiste tussenletters.

Schrijven in de praktijk: Verslagen

• Je schrijft een objectief verslagen (verslag 2)

Met of zonder hoofdletters?

1. havo
2. HAVO

Kloppen de hoofdletters in deze zin?

'S ochtends moet Tim vroeg opstaan.

1. ja
2. nee

Zaterdag/zaterdag

1. Zaterdag
2. zaterdag

januari/Januari

1. januari
2. Januari

Wat is juist gespeld?

1. Tweede Kamer
2. tweede kamer
3. Tweede kamer

Wat is het meervoud van
REE

1. reën
2. reeën

Wat is het meervoud van
CHEMICALIE ?

1. chemicaliën
2. chemicalieën

Wat is het meervoud van
FANTASIE?

1. fantasiën
2. fantasieën

Wat is het meervoud van
PROCINCIE?

1. provinciën
2. provincieën

Wat is het meervoud van
MOSKEE?

1. moskeën
2. moskeeën

Nieuwe theorie

Het gebruik van een tussenletter

Theorie over het gebruik van een tussenletter.

Een samenstelling is een combinatie van twee of meer woorden. Om die woorden aan elkaar te plakken worden er vaak tussenletters gebruikt. Je kiest de tussenletter -en of -s door naar de meervoudsvorm van het eerste deel te kijken.

Bijvoorbeeld:

tomaat + soep= tomatensoep

station + plein = stationsplein

-e of -en als tussenletter?

Sommige woorden hebben dubbele meervoudsvorm:

• ziektes/ziekten = ziektebeeld
• hoogtes/hoogten = hoogtevrees
• groentes/groenten = groentesoep
•  boekes/ boeken = boekenkast
• stoels/ stoelen =  stoelendans

Uitzondering (1)

Wanneer er leesproblemen ontstaan, plaats je een koppelteken: 

• mee-eter, 
• radio-omroep, 
• achttiende-eeuwse
• contra-aanval

Uitzondering (2)

Een samenstelling krijgt geen tussenletter als het eerste deel van de samenstelling een zelfstandig naamwoord is dat al -en als uitgang heeft.

Bijvoorbeeld:

• Keukenraam (ook al heeft keuken als meervoud -s)
• Havenmeester  (ook al heeft haven als meervoud -s)

Uitzondering (3)

Wanneer het eerste deel van de samenstelling de stam van het werkwoord betreft, gebruik je een -e als tussenletter.

Bijvoorbeeld:

• Wiegelied (wieg is de stam van het werkwoord wiegen)
• Spinnewiel (spin is de stam van het werkwoord spinnen)

Uitzondering (4)

Wanneer van het eerste deel van de samenstelling er maar één van bestaat.

Bijvoorbeeld:

• Maneschijn (wij hebben maar één maan)
• Zonnebank (wij hebben maar  één zon)
• Koninginnedag (we hadden maar  één koningin)

Uitzondering (5)

Wanneer van het eerste deel van de samenstelling het deel dat erna komt versterkt.

Bijvoorbeeld:

• Beresterk
• Apetrots
• Stekeblind

Uitzondering (6)

Wanneer van het eerste deel van de samenstelling een ouderwetse samenstelling is. 

Bijvoorbeeld:

• bakkebaard
• bruidegom
• ledematen
• zinnebeeld

Welke samenstelling is correct geschreven?

1. groentepakket
2. groentenpakket
3. groentespakket

Welke samenstelling is correct geschreven?

1. pannenkoek
2. pannekoek

Welke samenstelling is correct geschreven?

1. zakenreis
2. zakereis

Welke samenstelling is correct geschreven?

1. stekenblind
2. stekeblind

Welke samenstelling is correct geschreven?

1. geboortecijfer
2. geboortencijfer

Welke samenstelling is correct geschreven?

1. nachtegaal
2. nachtengaal

Welke samenstelling is correct geschreven?

1. koninginnesoep
2. koninginnensoep

Welke samenstelling is correct geschreven?

1. boordenvol
2. boordevol

Welke samenstelling is correct geschreven?

1. huilebalk
2. huilenbalk

Taalverzorging 3. 4 Tussenletter

opdr. 3 (80%)

Verslag 2 krijg je op papier. Bekijk de beoordelingscriteria!