Dyslexie

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5

Dyslexie, praktisch bekeken

Virgil Bawits (geen expert, wel docent)

Wat gaan we doen

Compacte inleiding dyslexie (5 minuten)

Samen denken over dyslexie (10 minuten)

• Opdracht belemmerende factoren (2 minuten)
• Opdracht stimulerende factoren (2 minuten)
• Onderwijsbehoeften van deze leerlingen (2 minuten)
• Welke kansen/dillema’s zien jullie binnen jullie eigen docentschap? (2 minuten)

Dyslexie volgens de literatuur

Dyslexie is een hardnekkige stoornis bij het lezen en spellen (van der Leij, 2016). Het SDN (2008) formuleert de definitie van dyslexie als volgt: dyslexie is een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau (Stichting dyslexie Nederland, 2008). 

Dyslexie is...

1. stoornis waarbij je moeite hebt met lezen en schrijven
2. stoornis waarbij je moeite hebt met lezen, schrijven en spellen
3. aandoening waarbij je niet goed kan lezen
4. aandoening waarbij je niet goed kan voorlezen, schrijven en spellen

Dyslexie is...

1. een hardnekkig probleem
2. kan overgaan
3. is gemakkelijk oplosbaar
4. is geen probleem

Dyslexie is...

1. Bij 5% tot 10% gediagnosticeerd
2. Bij 3% tot 5% gediagnosticeerd
3. Bij 10% tot 12% gediagnosticeerd
4. Bij 1% tot 3% gediagnosticeerd

Dit is Thijs

Thijs is top

• Goede cijfers
• Doet mee
• Stelt vragen
• Maakt zelfs huiswerk

Maar ook...

• Lastig lezen en spellen 
• Feiten zijn moeilijk
• Plannen en organiseren tijdrovend
• Vreemde talen vormen obstakel

Aan de slag in groepen :-)

Geef op de volgende 'slide' jouw expertniveau aan:

• NIVEAU 1: kennis van dyslexie maar kan beter
•  NIVEAU 2: voldoende kennis
• NIVEAU 3: zeer UITGEBREIDE kennis!

Wat is jouw expertniveau?

Maak een evenwichtige verdeling!

Oefening

SCHRIJF BELEMMERENDE EN STIMULERENDE FACTOREN

• Werkhouding (bijv. werktempo, luistervaardigheid)
• Concentratie (bijv. afleidbaar, focus)
• Motivatie (bijv. doorzettingsvermogen, inzet)
• Zelfstandigheid (bijv. opstarten taak, hulp vragen)
• Sociaal-emotioneel (bijv. sociale contacten)

Stimulerende factoren

Belemmerende factoren

Onderwijsbehoeften

• Begrip van de 'buitenwereld' 
• Hulpkaarten
• Voorleesprogramma's
• Andere voorbeelden?

Zijn er ook kansen?

• Vaker creatief en vindingrijk blijkt ook uit onderzoek.
• Ondernemerd omdat ze vanaf jonge leeftijd andere manieren moeten bedenken om dingen op te lossen.
• Geduldige doorzetters want het leren van spellingregels en lezen van een tekst gaan niet vanzelf. 

Bronnen

Ley, A. van der, & van der Leij, D. A. V. (2016). Dit is Dyslexie / druk 1: Achtergrond en aanpak. Lannoo

Stichting Dyslexie Nederland. (n.d.). https://www.stichtingdyslexienederland.nl

Maatregelen voor Dyslexie

Compenserende maatregelen: ondersteunen de leerling 

Dispenserende maatregelen: sterkere ondersteunde middelen

Remediërende maatregelen: begeleidng en oefening met een remedial teacher

Een leesbuddy tijdens de les is een..

1. Dispenserende maatregel
2. Remediërende maatregel
3. Compenserende maatregel
4. Al het bovenstaande

Inhoud 

- wat is dyslexie?

- wat zijn de uitingsvormen van dyslexie?

- welke maatregelen zijn er voor dyslexie?

- wat doen wij op school om leerlingen met dyslexie te helpen?

- wat kun je zelf doen in de les met leerlingen met dyslexie?

www.expertisecentrum-dyslexie.nl

uitingsvormen van dyslexie

- moeite met automatiseren

- Begrijpend lezen: tekst lezen en begrijpen is lastig voor de leerlingen en dit kost veel tijd. 

- Spellen, dyslectici spellen woorden zoals zij ze horen of maken regelfouten.

- Vreemde talen.

- Aandacht en concentratie (door de extra tijd en energie).

- Sociaal emotionele problemen 

Zou je een leerling met dyslexie een voorleesbeurt geven?

Dyslexie op mavo SchravenlantXL

- een dyslexieprotocol

- twee toetsen in klas 1 (dyslexiedictee en stilleestoets)

-docenten Nederlands kijken deze na

-Wanneer er vermoedelijk sprake is van dyslexie gaan de leerlingen naar een onderzoeksbureau

Doel van de opdracht:

Praktische tips en tools ontwikkelen om deze te kunnen gebruiken in je lessen voor leerlingen met dyslexie.

wat: bedenk in groepjes van vier een plan van aanpak voor een leerling met dyslexie.

hoe: verzin 3 dispenserende/compenserende en 2 remediërende maatregelen.

Duur: 15 min

wat daarna: klassikaal bespreken en delen

Wat hebben jullie geleerd over dyslexie?