Wat sleutelprikkels zijn en hoe je ze kan herkennen.
Hoe je gedrag kunt onderzoeken door een ethogram op te stellen en een protocol in te vullen om na te gaan waarvoor het gedrag dient.
1 / 29
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolhavoLeerjaar 1
This lesson contains 29 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.
Lesson duration is: 120 min
Items in this lesson
4.1 Prikkels en Gedrag
Wat gaan we vandaag leren?
Wat gedrag is
Hoe gedrag tot stand komt door prikkels
Dat er Inwendige - en uitwendige prikkels zijn
Wat sleutelprikkels zijn en hoe je ze kan herkennen.
Hoe je gedrag kunt onderzoeken door een ethogram op te stellen en een protocol in te vullen om na te gaan waarvoor het gedrag dient.
Slide 1 - Slide
Programma
Uitleg paragraaf 4.1
Formatieve toets
Afsluiten
Slide 2 - Slide
Waar denk je aan bij gedrag?
Slide 3 - Mind map
Wat is gedrag?
Gedrag = alles wat een mens of dier doet
Dit ontstaat doordat mensen reageren op prikkels
Inwendige prikkels > komt vanuit het lichaam
Honger
Voortplantingsdrang
Overlevingsdrang
Uitwendige prikkels > komt van buiten op je zintuigen
Geluiden
Geuren, etc.
Slide 4 - Slide
Prikkels
Prikkels: Alle veranderingen in je omgeving waar je op kan reageren.
- Inwendige prikkels
- Uitwendige prikkels
Slide 5 - Slide
Sleutelprikkels
Prikkels die altijd leiden tot hetzelfde gedrag zijn sleutelprikkels.
Slide 6 - Slide
Sleutelprikkel
Sleutelprikkel: prikkel die altijd hetzelfde gedrag tot gevolg heeft
De reactie op een sleutelprikkel is aangeboren (je kan er niets aan veranderen)
Slide 7 - Slide
Sleutelprikkels
Bron 3
____
____
Bron 5
Slide 8 - Slide
Gedragsonderzoek
Wat is gedragsonderzoek?
Slide 9 - Slide
Kijken naar gedrag. Hoe doe je dat objectief?
Observeren: Gedrag benoemen (zonder mening) wat zie je?
Elk stukje gedrag een handeling te noemen en hiervan een lijst maken die we Ethogram noemen
Een protocol invullen om gedurende een bepaalde tijd de handelingen bij te houden
Interpreteren: De boodschap van het gedrag benoemen in termen van functies of emoties.
Slide 10 - Slide
Ethogram
Een lijst met beschrijvingen van handelingen
Een deel van een ethogram van het
gedrag "hond komt naar baas".
(bron 8 in je boek)
Slide 11 - Slide
Ethogram
Slide 12 - Slide
Slide 13 - Video
Protocol maken
Slide 14 - Slide
Protocol
Slide 15 - Slide
De resultaten verwerk je in een diagram
Slide 16 - Slide
Bekend voorbeeld:
Hoe train je dieren?
Inwendige prikkel = honger
Uitwendige prikkel = als een dier eten ziet eet hij het op.
Van deze prikkels kun je gebruik maken om kunstjes aan te leren bij dieren.
Uitwendige prikkel = de beloning
Slide 17 - Slide
Wat is een voorbeeld van gedrag
A
In een duiken voor een sneeuwbal
B
Kou voelen
C
Het zien van een sneeuwbal
D
Rillen
Slide 18 - Quiz
Een voorbeeld van een inwendige prikkel is:
A
een beer
B
poep ruiken
C
honger
D
een telefoonmuziekje
Slide 19 - Quiz
Wat is GEEN voorbeeld van een inwendige prikkel
A
Motivatie om iets te doen
B
Enthousiasme voor de toets morgen
C
Reageren op een luchtalarm
D
Hormonen die zorgen voor puberaal gedrag
Slide 20 - Quiz
Een sleutelprikkel is een...
A
Uitwendige prikkel
B
Een prikkel die dezelfde reactie roept
C
Inwendige prikkel
D
Een prikkel die elke keer een andere reactie roept
Slide 21 - Quiz
De sleutelprikkel bij de stekelbaars is
A
Vorm van de vis
B
Kleur van de buik
Slide 22 - Quiz
Meeuwen hebben onder de snavel een rode plekje ( zie afbeelding). Als een baby meeuwtje dit vlekje ziet, gaat ze meteen met snaveltje erop tikken. Ze doen dit waarschijnlijk om voor eten te vragen. Dit gedrag van rode plekje tikken gebeurt alleen als ze het rood plekje zien op een snavel. Het rode vlekje op de snavel is dan een ___________
A
Gedragprikkel
B
Slotprikkel
C
Sleutelprikkel
D
Reactieprikkel
Slide 23 - Quiz
Wat is de sleutelprikkel voor de ouder om de jongen te voeren?
A
De ogen van de jongen
B
Het geluid van de jongen
C
De oranje bekjes van de jongen
Slide 24 - Quiz
Hiernaast zie je een mannetjes en vrouwtjes stekelbaars. Wat zou voor een mannetje de sleutelprikkel kunnen zijn om een ander mannetje wel, maar een vrouwtje niet weg te jagen uit zijn territorium?
A
De stekels op de rug
B
De buikvin
C
De lengte van de vis
D
De rode buik
Slide 25 - Quiz
Sam zegt: "Een ethogram bestaat uit de beschrijving van handelingen van een dier."
Bas zegt: "Een ethogram bevat afkortingen van handelingen van een dier."
A
Beide hebben gelijk
B
Sam heeft gelijk
C
Bas heeft gelijk
D
Beide hebben ongelijk
Slide 26 - Quiz
1. je voelt dat je moet poepen 2. een vogel zingt een lied 3. een baby drinkt melk 4. een kat ziet een muis 5. dorst hebben 6. verliefd gevoel Wat zijn inwendige prikkels ?
A
1, 5 en 6
B
2, 3 en 4
C
1, 2 en 4
D
2, 5 en 6
Slide 27 - Quiz
Formatieve Toets
Wat: de formatieve toets maken
Op welke manier: individueel via LessonUp
Klaar? Opdrachten 4.1 of leren voor de toets van volgende week
Hoe: in stilte; heb je vragen steek je je vinger op
Uitkomst: formatief; telt dus niet mee
Tijd: 20 minuten
Slide 28 - Slide
Afsluiting
Wat vonden we van de les?
Volgende week: toets hoofdstuk 3.1 t/m 3.4 en 4.1!