This lesson contains 35 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.
Lesson duration is: 90 min
Items in this lesson
Geschiedenis vakatelier 6: Wereldwijd web
Slide 1 - Slide
Slide 2 - Video
Wereldtentoonstelling
Parijs, 1889
Slide 3 - Slide
tentoonstellen van ...
Slide 4 - Mind map
.
maar ook tentoonstellen van ...
Slide 5 - Slide
Slide 6 - Slide
Slide 7 - Slide
De VOC: Handel over zee / Overzeese expansie
De Atlas Maior van Blaeu: De wereld in kaart
Michiel de Ruyter: Zeehelden en de macht (brede armslag) van de Republiek
Slavernij: Mensenhandel en gedwongen arbeid
De eerste spoorlijn : De opkomst van machines / De versnelling
Max Havelaar: Onrecht in Nederlands-Indië / Aanklacht tegen wantoestanden in Indië
Indonesië: Een kolonie vecht zich vrij
De televisie: Venster op de wereld / De doorbraak van een massamedium
Haven van Rotterdam: Poort naar de wereld
Suriname en de Nederlandse Antillen: De koloniën worden zelfstandig / De kolonisatie van de West
Srebrenica: Een mislukte vredesmissie
Veelkleurig Nederland: De multiculturele maatschappij (samenleving)
Europa: Nederlanders en Europeanen
Slide 8 - Slide
Wat hebben deze canonvensters met elkaar te maken? Welk verhaal vertellen ze samen?
Slide 9 - Open question
Globalisering
Slide 10 - Slide
Leerdoelen
Je kunt aan het einde van dit vakatelier ….
verwoorden op welke wijze Nederland invloed gedurende de 19e en 20e eeuw in de overzeese gebieden (Nederlands Indië, Suriname en de Antillen) hebben laten gelden;
de toenemende globalisering in de wereld verklaren;
tijdvaknaam ‘televisie en computer'’ verklaren;
canonvensters verbinden met actuele nieuwberichten (volgens de indeling actualiteit als overblijfsel / als gevolg / als overeenkomst)
Slide 11 - Slide
Hoe zat het ook al weer? Sleep de begrippen naar de goede plek.
de 'West'
de 'Oost'
VOC
Zuid-Oost Azië
Kaap de Goede Hoop
Batavia
specerijen
cultuurstelsel
herendiensten
Japanse overheersing
WIC
driehoekshandel
kaapvaart
Antillen & Suriname
slavenhandel
contractarbeiders
marrons
plantage
katoen
gjkhgk
Chinezen, Hindoestanen en Javanan
KNIL
factorij
ethische politiek
Slide 12 - Drag question
Factorij
Slide 13 - Slide
Inter-Aziatische handel
De VOC bracht goud & zilver mee en kocht in China zijde, thee en porselein -> deel v.d. zijde werd verkocht in Japan voor zilver.
In India kochten ze katoen in voor Indonesië -> daar kochten ze specerijen.
Door factorijen was het niet nodig om grote gebieden te veroveren; de VOC sloot verdragen met plaatselijke vorsten (vrijwillig of onder dwang).
Slide 14 - Slide
Nederlands-Indië
tijdens Franse tijd VOC ontbonden
Hollandsche Handel-Maatschappij (koning Willem I)
periode van modern imperialisme
Nederlands-Indië werd buitengewest (kolonie)
cultuurstelsel: 1/5 deel oogst en herendiensten
1860
Slide 15 - Slide
Ethische politiek
vanaf 1900
inlossen van de 'ereschuld'
Hoofddoel:
Beschaving en cultuur bijbrengen
'Opvoeden' tot meer zelfstandigheid
Slide 16 - Slide
Bezet Indonesië
De Indonesische bevolking zagen de Japanners in eerste instantie als bevrijders van de Nederlanders
Maar al snel bleken de Japanners wrede bezetters
De bevolking moest hard werken aan vliegvelden en spoorlijnen, ook kwamen veel mensen in zogenaamdejappenkampen terecht
Deze soldaten zijn zojuist uit een jappenkamp bevrijd.
Slide 17 - Slide
driehoekshandel = de handel tussen Europa, Afrika en Amerika. Vanuit Europa namen ze wapens, alcohol en textiel mee; in Afrika werd dit geruild tegen slaven; die werden naar Amerika gevoerd om op de plantages te werken als slaaf. Van de plantages werden producten als koffie, cacao, suiker en katoen naar Europa vervoerd.
Slide 18 - Slide
Suriname en de Antillen
Antillen: slavenmarkt
Suriname: plantages
Slide 19 - Slide
Abolitionisme
To abolish betekent in het Engels 'afschaffen'
Abolitionisten willen slavernij afschaffen
'Slavernij' past niet bij de ideeën van de Verlichting: mensen zijn gelijkwaardig.
Slide 20 - Slide
Slavenhandel afgeschaft
Frankrijk 1794 (maar opnieuw vanaf 1802)
Engeland 1807
VS in 1808
Nederland 1814
Slavernij afgeschaft
Engeland 1833
Frankrijk 1848
Nederland 1863
VS 1865 (na burgeroorlog noord-zuid)
Slide 21 - Slide
Kleurrijk Suriname
slaven vervangen door contractarbeiders
uit Azië: India, Ned. Indië (Java), China
Slide 22 - Slide
globalisering ...
Slide 23 - Slide
Waar staan televisie en computer symbool voor?
Slide 24 - Open question
anti gezag
jongerencultuur
wereld de huiskamer in
wederopbouw
natuurramp
Slide 25 - Slide
dekolonisatie
Indonesië
Suriname en de Antillen
Verenigde Naties
Slide 26 - Slide
welvaart
globalisering
multiculturele samenleving
samenwerking
Slide 27 - Slide
Actualiteiten zoeken bij geschiedenis
Waarom?
als didactische truc
aansluiten bij leef- en belevingswereld
verbinding maken tussen verleden - heden - toekomst
het heden beter leren begrijpen
maar is nog best lastig... hoe kun je het heden en verleden verbinden?
Slide 28 - Slide
1. Actualiteit als overblijfsel
Uitleg van het verleden door directe verbanden aan te geven
(iets is er nog steeds)
Voorbeelden:
monumentaal grachtenpand op de Prinsengracht in Amsterdam brandt af;
een sjeik uit Dubai koopt voor 50 miljoen een schilderij van Rembrandt;
Archeologen vinden een Koggeschip op de bodem van de IJssel;
Slide 29 - Slide
2. Actualiteit als gevolg
Als we nog letterlijk iets merken van het verleden.
Voorbeelden:
discussie over zin en/of onzin van het dure koningshuis -> waar komt ons koningshuis vandaan?
discussie over ongelijkheid tussen groepen, plaatsen en landen -> waar komt de ongelijkheid vandaan?
Slide 30 - Slide
3. Actualiteit als overeenkomst
Aangeven dat dingen op elkaar lijken
-> geen directe oorzakelijk verband maar wel gelijkenis.
Als je de dieperliggende thema's van het canonvenster ook goed bij de actualiteit passen.
Voorbeelden:
van aandelenhandel toen naar aandelenhandel nu;
van staatsinrichting toen naar staatsinrichting nu;
van heldenverering toen naar heldenverering nu;
Slide 31 - Slide
De piraten voor de kust van Afrika hebben niets met de Hanze te maken. Toch kunnen ze je helpen de Hanze uit te leggen....
Slide 32 - Slide
Opdracht: koppeling met actualiteit
maak groepjes van drie of vier
zoek op internet naar actualiteiten die aansluiten bij de behandelde canonvensters.
schrijf je actualiteit op
schrijf erbij welk verband je ziet
hoe zou je de actualiteit inzetten in de les?
Slide 33 - Slide
Resultaten bespreken
actualiteit als overblijfsel / gevolg / overeenkomst?