Leerpad adolescentie

• Opvoedkunde
• Secundair onderwijs

Leerpad adolescent/puberteit

Een woordje uitleg...

Beste leerling

Je zal zo meteen een leerpad doorlopen om een stukje nieuwe leerstof te verwerven. Ik ben er echt van overtuigd dat jij dit kan! Volg alle stapjes en instructies goed op. Keer terug indien je iets nog eens wil bekijken of beluisteren. Neem je tijd. Want die heb je nu...

Dit leerpad bestaat uit leerstof uit de cursus, aangevuld met extra informatie, afbeeldingen, video's en vragen.

Weersta aan de verleiding om gewoon zaken over te schrijven.

Sta genoeg zélf stil bij de fouten die je misschien maakt.

Verbeter en stuur zelf bij.

Als je het volledige leerpad hebt doorlopen, dan zou je de leerstof onder de knie moeten hebben. Je zal hierop getest worden, maar we komen er ook nog kort op terug tijdens de les.

Geraak je er echt niet uit? Stuur mij maar een bericht of spreek mij aan en ik zal je helpen!

Wat heb je nodig?

• Cursus ontwikkeling & levensloopfases (Google Classroom), vanaf pag. 43
• pen en papier

Voorziene tijd:

50 minuten

Wat heb je nodig?

• Cursus ontwikkeling & levensloopfases (Google Classroom), vanaf pag. 43
  
• Pen en papier om zaken te noteren 

Voorziene tijd:

50 minuten

Doelstellingen:

Je kan de kenmerken van de ontwikkeling van de adolescent/puber geven op gebied van fysieke ontwikkeling, cognitieve ontwikkeling en socio-emotionele ontwikkeling.

Ontwikkelingsfases (herhaling)

• Prenatale fase: bevruchting - geboorte
• Baby   0-1 jaar
• Peuter 1-3 jaar
• Kleuter 3-6 jaar 
• Schoolkind  6-12 jaar 
• Adolescent  12-20 jaar
  
• Vroege volwassenheid 20-30 jaar

Adolescentie en puberteit

"Onze jeugd heeft tegenwoordig een sterke hang naar luxe, heeft slechte manieren, minachting voor het gezag en geen eerbied voor ouderen. Ze geven de voorkeur aan kletspraatjes in plaats van training... jonge mensen staan niet meer op als een oudere de kamer binnen komt. Ze spreken hun ouders tegen, houden hun mond niet in gezelschap... en tiranniseren hun leraren."

WANNEER WERD DIT GESCHREVEN DENK JE? JE MAG ER 10 JAAR NAAST ZITTEN ;-)

 "De jeugd van tegenwoordig"

• het citaat dateert uit de 5de eeuw vóór Christus!
• pubergedrag is dus van alle tijden
• de manier waarop het tot uiting komt verandert wel 
  
• adolescentie is een overgangsperiode (tussen kind en volwassene)
• tieners moeten op zoek naar een eigen identiteit

De ontwikkelingsgebieden herhalen:

Op de volgende slides vinden jullie nog eens het overzicht van alle ontwikkelingsgebieden. Neem deze eerst nog eens grondig door alvorens verder te gaan.

Adolescentie algemeen:

• Meisjes zijn meestal 2 jaar eerder in de puberteit dan jongens. 
• Meisjes kunnen vanaf hun 11 jaar in de puberteit komen, jongens eerder vanaf 13 jaar. Hierdoor nemen we het gemiddelde van 12 jaar voor de start van de adolescentiefase/puberteit.
• Bij jongens en het meest bij meisjes vind een groeispurt plaats.

We staan even stil bij:

• Fysieke ontwikkeling van de adolescent
• Cognitieve ontwikkeling van de adolescent
• Sociaal-emotionele ontwikkeling van de adolescent 

1. Fysieke ontwikkeling

Lees de tekst in de cursus op pagina 43 (Google Classroom)

Op welke leeftijd wordt de definitieve lengte van de tiener bereikt?

10 tot 15 jaar

18 tot 23 jaar

Ik slaap gemiddeld 10 uur per nacht.

Ik zou een uur na het avondeten terug kunnen eten. Ik heb altijd wel honger.

Ik ben sinds vorige zomer niet meer gegroeid.

Ellie kampt met hevige pijn in de knieën. Dit komt omdat ze het laatste half jaar in een korte tijd 4 cm is gegroeid.

Lees onderstaande tekst en vul daarna de vragen in:

OESTROGEEN

TESTOSTERON

vrouwelijk geslachtshormoon

wordt o.a. in de eierstokken geproduceerd

mannelijk geslachtshormoon

wordt o.a. door de teelballen geproduceerd

Welke lichaamsdelen ontwikkelen eerst bij de adolescent?

1. Romp, armen&benen, hoofd, handen&voeten
2. Hoofd, handen& voeten, armen&benen en romp
3. Handen&voeten, hoofd, romp, armen&benen

De groeiende adolescent eet:

1. Weinig tot niets
2. Normale hoeveelheden
3. Heel veel

De lichaamsdelen groeien niet allemaal gelijk. Hierdoor kan de adolescent zich vreemd gedragen.

1. Slungelig
2. Emotioneel
3. Afstandelijk

2. Cognitieve ontwikkeling

Lees de tekst op pagina 44 in de cursus rond de cognitieve  ontwikkeling van de adolescent. Vul daarna de vragen in op de volgende slides...

Veranderingen in het denken

1. Het intellectuele vermogen wordt groter
2. Het lange termijn geheugen wordt groter
3. Vergroting van de leerpotentie
4. Fantasie over seksualiteit
5. Bewustwording van eigen identiteit
6. Vorming van waarden en normen
7. Toename van abstract denken
8. Toename van concentratie en focus 

MORELE ontwikkeling

Voor wie klopt deze stelling: ik ben veel kritischer dan vroeger.

Zeker

Helemaal niet

Een beetje

Adolescenten kunnen loskomen van de realiteit en bedenken wat er 'zou kunnen' gebeuren. 

Ze denken niet meer zwart/wit, maar wegen ethische principes tegenover elkaar. 

Het denken wordt genuanceerder met benadering vanuit meerdere standpunten.

Men is veel kritischer en gaat graag in discussie, soms gewoon voor de discussie zelf.

Voor wie klopt dit?

Ik ben ongeduldiger als iets niet loopt zoals het zou moeten.

Zeker

Een beetje

Klopt niets van

Er is een grotere vorm van idealisme bij adolescenten en ze worden snel ongeduldig als iets niet loopt zoals zou moeten. 

Hun groter vermogen tot kritisch denken maakt hen vooral gevoelig voor de vermeende tekortkomingen van ouders en docenten. 

Ze proberen de waarden en de rechtvaardigingen waarmee ze in hun leven geconfronteerd worden op een actieve manier te begrijpen.

3. Socio-emotionele ontwikkeling

1/ De sociale ontwikkeling

Wat is typerend aan deze fase?

• de adolescent wil meer en meer zelfstandig behandeld  worden.
• de adolescent verzet zich vaak tegenover zijn ouders.
• de adolescent heeft een drang naar risico's nemen en intense ervaringen beleven.
• de adolescent wil zich populair opstellen tegenover leeftijdsgenoten

Wat klopt niet over adolescenten?

1. Ze zijn egocentrisch: zien zichzelf als middelpunt van het universum.
2. Ze hebben snel commentaar op het gedrag van anderen.
3. Ze zijn weinig bereid om zelf kritiek te incasseren.
4. Ze denken dat hun ervaringen iedereen ook overkomen.

Het egocentrisme is één van de redenen dat adolescenten vaak denken dat zij in het middelpunt van de belangstelling staan. Soms creëren ze zelfs een zogenaamd imaginair publiek voor zichzelf: fictieve toeschouwers die net zoveel aandacht aan het gedrag van de adolescent besteden als hijzelf. Het imaginaire publiek richt zich in de meest gevallen op datgene waar de adolescent het meest mee bezig is: zichzelf. Helaas kleeft er ook een nadeel aan zijn imaginair publiek. Zo kan hij ervan overtuigd zijn dat er in de klas een leraar specifiek op hem zit te letten of kan hij het gevoel hebben dat iedereen om hem heen naar de puist op zijn kin kijkt.

RELATIE met ouders

Hoe is jouw relatie met je ouders?

Heel goed

Matig

Slecht

De sociale wereld van adolescenten is veel groter dan die van kinderen. Naarmate hun relaties met mensen buiten het gezin belangrijker worden, krijgen de interacties met andere gezinsleden een ander, soms moeizamer, karakter.

Ondanks hun zoektocht naar zelfstandigheid voelen adolescenten veel liefde en respect voor hun ouders. Hoewel er uitzonderingen is de meerderheid van de ouder-kind relaties overwegend positief. Deze positieve relaties helpen adolescenten zich te wapenen tegen druk van leeftijdgenoten.

 De emotionele ontwikkeling

Wat klopt niet over adolescenten?

1. Ze kunnen zich goed beheersen.
2. Ze nemen meer risico's.
3. Ze zijn impulsief, doen dingen zonder nadenken.
4. Ze kunnen moeilijker emoties lezen bij anderen.

De prefrontale cortex is ook het gebied van de hersenen dat zorgt voor de beheersing van impulsen. Een impuls is een ingeving die een mens zomaar ineens spontaan kan krijgen.

De hersenen zijn volop in ontwikkeling, maar sommige gebieden lopen voor op andere en als het om gebieden gaat die moeten samenwerken levert dat problemen op. Zo wordt het puberbrein sneller getriggerd door beloning op korte termijn (emotie) en is het minder gevoelig voor waarschuwingssignalen over risico’s (ratio, verstand).

Wanneer de prefrontale cortex volledig is ontwikkeld ben je in staat om emoties niet zomaar de vrije loop te laten. Dit biologische feit (=het nog niet ontwikkeld zijn van de prefrontale cortex) is verantwoordelijk voor het risicovolle en impulsieve gedrag.

Ook positieve gevolgen: emotionele intensiteit, knuffelen, het hartstochtelijk omarmen van idealen en verhoogde creativiteit.

Wat hoort er niet bij?
Door de seksueel getinte contacten met anderen kan de adolescent :

1. zijn seksuele oriëntatie ontdekken
2. een eigen seksuele moraal opbouwen
3. leren omgaan met zijn eigen gevoelens van liefde, genegenheid en affectie
4. leren praten met zijn ouders over seksualiteit

Hij leert hiernaast ook nog:

- het belang van vertrouwen in een intieme relatie kennen

- de gevoelens van de partner te respecteren…

Het verwerven van zelfstandigheid verloopt niet altijd
zonder slag of stoot. Waar heb je zoal ruzie
over met je ouders?

De kans op conflicten tussen ouders en kinderen is het grootst in de vroege adolescentie. Vaak is dit het gevolg van verschillende opvattingen over gepast en ongepast gedrag zoals huiselijke corvees, zakgeld, het zelf kiezen van kleren en haardracht, uitgaan, vrijheid in de keuze van vrienden, gedragingen…

Zijn de conflicten met je ouders negatief of positief?

1. ze hebben alleen negatieve gevolgen
2. ze hebben alleen positieve gevolgen
3. er zijn negatieve en positieve gevolgen
4. de conflicten zijn nodig om zich te ontwikkelen

De conflicten zijn leerervaringen die de jongere telkens een stap dichterbij de volwassenheid brengen. In het oplossen van deze conflicten leert de adolescent een aantal belangrijke sociale vaardigheden zoals luisteren, rekening houden met de mening van anderen, onderhandelen, inzien van fouten bij zichzelf, zich kunnen excuseren, zich inleven in de anderen enz…

Hoeveel uur slaap jij per nacht gemiddeld?

5u

6u

7u

8u

9u

Hoe komt het dat jij
soms te weinig slaapt?

Je hebt in principe 9u nodig om uitgerust te zijn. Uit onderzoek is gebleken dat vooral jongens die ‘s avonds nog gamen, op internet surfen

of met hun mobiele telefoon bezig zijn, een slaaptekort riskeren.

Wat is meestal geen gevolg van te weinig slaap?

1. lagere cijfers op school
2. anorexia
3. stemmingswisselingen
4. lage concentratie

Bekijk de video op de volgende slide goed en vul daarna de vragen in.... 

Welke grote vraag stellen adolescenten zich vooral?

Geef 1 lichamelijke verandering bij de jongens en 1 lichamelijke verandering bij de meisjes

Op gebied van de cognitieve ontwikkeling komen volgende zaken aan bod in de adolescentiefase:

1. Een betere concentratie, is onzeker, is vaak angstig
2. Een betere concentratie, voelt zich vaak eenzaam
3. Een betere concentratie, kan de aandacht beter verdelen over verschillende zaken

Op sociaal-emotioneel gebied zijn volgende kenmerken van toepassing gedurende de adolescentie:

1. De jongere geeft meer uiting aan zijn emoties en doet een poging om zijn gedrag aan te passen aan de omgeving.
2. De jongere is constant erg emotioneel en gaat moeilijke situaties uit de weg.
3. De jongere vertoeft niet meer graag bij zijn ouders en wordt steeds snel kwaad.
4. De jongere heeft te kampen met constante stemmingswisselingen en kan hierdoor geen vrienden maken.

Hoe heet de fase waarin jongeren bepaalde zaken gaan uittesten (drugs, alcohol, roken, gamen, ...)

extra videomateriaal

Goed gedaan!