14.1-1 Zintuigcellen V5 2223

1 / 32
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

This lesson contains 32 slides, with text slides.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

Slide 1 - Slide

Inhoud hoofdstuk
14.1 Zintuigcellen (plus evenwichtszintuig)
14.2 Gehoorzintuig
14.3 Gezichtszintuig
14.4 Netvlies en de hersenen
14.5 Zintuigen en regeling

Slide 2 - Slide

H14.1 Zintuigcellen





Hoe komt het dat je draaierig wordt als je uit een zweefmolen stapt?

Slide 3 - Slide

H14.1 Zintuigcellen





Hoe komt het dat je draaierig wordt van alcohol?

Slide 4 - Slide

Doel 14.1
Je leert de verschillende typen zintuigcellen
Je leert hoe de zintuigcellen een prikkel omzetten in een impuls 
Je leert hoe het evenwichtszintuig werkt


Slide 5 - Slide

Zintuigcellen
Zintuigcellen moeten een signaal doorgeven aan een sensorisch neuron.

Slide 6 - Slide

Prikkels
druk
warmte (temp)
geur/ smaak (moleculen)
licht (golflengte)

Slide 7 - Slide

Receptoren - adequate prikkel
Mechanoreceptoren: druk
Thermoreceptoren: temperatuur
Chemoreceptoren: moleculen
Fotoreceptoren: licht

Slide 8 - Slide

Receptoren - prikkels
Druk en warmte

Prikkel zorgt direct voor openen 
ion-poort.
Instroom van positieve lading.



Slide 9 - Slide

Receptoren - prikkels
Chemoreceptoren: binding moleculen
aan receptor zorgt voor openen 
ion-poorten

Zowel SMAAK- als REUKZINTUIG

Slide 10 - Slide

Tong

Slide 11 - Slide

Neus

Slide 12 - Slide

Receptoren - prikkels
Licht:

Prikkel zorgt voor signaalcascade die
leidt tot openen ion-poort, instroom
positieve lading.



Slide 13 - Slide

Receptoren - impuls
1. Receptorcel ontvangt de prikkel
2. De prikkel zorgt voor het opengaan van ionpoorten (meestal Na+ poorten) in de zintuigcel
3. Prikkeldrempel bereikt? Neurotransmitter vrij in de synaps met het sensorische neuron
4. Impuls in het neuron
5. Waarneming in het sensorisch deel van de hersenen

Slide 14 - Slide

Harde/ zachte prikkels

Slide 15 - Slide

Evenwichtszintuig
Bevindt zich in het binnenoor.

Registreert de stand van je
hoofd én beweging van je
hoofd.

Slide 16 - Slide

Evenwichtszintuig - vestibulum
Bevat endolymfe (vloeistof)
Bevat 2 maculae (1)
Registreren rechtlijnige
bewegingen (ja-knikken),
vertragen en versnellen
(voortwaarts/ achterwaarts
en naar boven/ beneden)

Slide 17 - Slide

Macula
Geleilaag met kalksteentjes.
Deze geleilaag en de kalksteentjes
reageren op beweging (als gevolg 
van zwaartekracht of versnelling).
Zintuigharen (ciliën) op de
zintuigcellen registreren deze
verandering

Slide 18 - Slide

Macula - horizontaal

Slide 19 - Slide

Macula 2 - verticaal
Registreert ook zwaartekracht
en versnelling omhoog/ omlaag (lift)

Slide 20 - Slide

Evenwichtszintuig - 
Halfcirkelvormige
kanalen

Slide 21 - Slide

Halfcirkelvormige kanalen
Bevatten endolymfe (vloeistof)
In elke basis zit een knobbel met
een cupula (2), een geleiachtige
massa
Registreren bewegingen/ 
versnellingen in de X, Y en Z-
richting

Slide 22 - Slide

Cupula
Cupula klappen om als de
endolymfe gaat stromen
(klapdeur)  

Altijd in tegengestelde
richting van de beweging
(traagheid)

Slide 23 - Slide

Cupulae 
Zijn vooral gevoelig voor veranderingen
in snelheid. Niet voor een constante
snelheid.


Wie wil dit proberen?

Slide 24 - Slide

Cupulae en de zweefmolen
Als je een tijdje ronddraait op dezelfde snel-
heid registreren je cupulae dit niet (meer).
De vloeistof in de kanalen draait dan op
dezelfde snelheid als het lichaam.
Staat je lichaam daarna stil dan slaan de 
cupula wél weer uit, de vloeistof blijft nog
even draaien: duizelig.

Slide 25 - Slide

Cupulae en alcohol
Stap 1 (begin al na 10 minuten)
Alcohol komt via het bloed in de
cupula. Deze wordt dan lichter dan water. 
De cupula in het vertikale kanaal gaat
zweven.
Draaisensatie!

Slide 26 - Slide

Cupulae en alcohol
Stap 2 (na 6 uur):
Alcohol zit óók in de endolymfe.
De cupula heeft dan weer dezelfde dicht-
heid en zweeft niet.

Slide 27 - Slide

Cupulae en alcohol
Stap 3:
Alcohol is uit de cupula maar nog niet 
uit de endolymfe.
De cupula zakt dan juist in de endolymfe.
Draaisensatie.
Wat helpt? Nieuwe alcohol.

Slide 28 - Slide

Doel 14.1
Je hebt de verschillende typen zintuigcellen geleerd
Je hebt geleerd hoe de zintuigcellen een prikkel omzetten in een impuls 
Je hebt geleerd hoe het evenwichtszintuig werkt


Slide 29 - Slide

BINAS 14.1
BINAS 87D Gehoor en evenwicht

Slide 30 - Slide

Begrippen 14.1
zintuigcellen, adequate prikkel, evenwichtszintuig, vestibulum, halfcirkelvormige kanalen, endolymfe, zwaartekracht, versnelling, maculae, haarcellen, ciliën, cupula, receptorcellen, mechanoreceptoren, thermoreceptoren, chemoreceptoren, fororeceptoren, secundaire boodschapperstof, prikkeldrempel, impulsfrequentie, pijnreceptoren, adaptatie

Slide 31 - Slide

Huiswerk
In de online methode.
Maak de opdrachten van 
14.1: Leerroute B (3 t/m 6)


Slide 32 - Slide