Les10 ZH4 27-09-23 paragraaf 2.3 en 3.1

Startklaar:
- Telefoon in Zakkie
- Op tafel:
        - Map
        - Feniksboek
        - Laptop
        - Naambordje
        - Zakkie
Welkom bij de Geschiedenisles ZH4!
1 / 34
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

This lesson contains 34 slides, with text slides and 1 video.

Items in this lesson

Startklaar:
- Telefoon in Zakkie
- Op tafel:
        - Map
        - Feniksboek
        - Laptop
        - Naambordje
        - Zakkie
Welkom bij de Geschiedenisles ZH4!

Slide 1 - Slide

Plan van de les:
Herhaling vorige les
Bespreken huiswerk
Uitleg Hofstelsel
            Pauze
Uitleg Leenstelsel (feodalisme)
Filmpje + vragen Karel de Grote



Slide 2 - Slide

Val West-Romeinse Rijk:
  1. Soldatenkeizers: feesten, ruzies, chaos
  2. Binnenvallende Germanen: bestreden of afgekocht (duur)
  3. Geen nieuwe veroveringen: minder buit, minder inkomsten
  4. Minder geld beschikbaar: minder onderhoud voorzieningen
  5. Groeiende onveiligheid: geen bescherming meer van 1 leger
  6. Steden krimpen: stedelingen zoeken werk en bescherming

Slide 3 - Slide

Crisis van de 3e eeuw: veel gezeik
1. Tussen 235 en 284: Meer dan 50 soldatenkeizers, meer dan de helft vermoord.

--> Feesten
--> Ruzie
--> Chaos

Slide 4 - Slide

Crisis van de 3e eeuw: veel gezeik
2. Germanen vielen steeds
 vaker het Romeinse Rijk binnen
 en moesten worden bestreden
 of afgekocht (allebei duur).

Slide 5 - Slide

Crisis van de 3e eeuw: veel gezeik
3. Geen nieuwe veroveringen, dus geen nieuw buit, dus minder inkomsten voor het Romeinse Rijk.

--> meer belasting voor bevolking
--> Romeinse bevolking armer 
--> minder geld in omloop

Slide 6 - Slide

Crisis van de 3e eeuw: veel gezeik
4. Minder geld beschikbaar? Dan ook minder onderhoud van voorzieningen. Wegen verslechterden bijvoorbeeld, dus minder handel. 

Slide 7 - Slide

Crisis van de 3e eeuw: veel gezeik
5. Niet alleen armer, maar ook onveiliger: geen bescherming meer van 1 Romeins leger. Mensen moesten zich steeds verhouden tot nieuwe Germaanse legers. 

Slide 8 - Slide

Crisis van de 3e eeuw: veel gezeik
6. Steden krimpen. Mensen zoeken bescherming en werk op het platteland. 


Slide 9 - Slide

Crisismanagement
284 nC: splitsing Romeinse Rijk door keizer Diocletianus:
West-Romeinse Rijk
Oost-Romeinse Rijk 

--> minder politiek gedoe, want kleiner Rijk
--> sneller de invallende Germanen bestrijden

Slide 10 - Slide

395 na Christus: 
Definitieve splitsing in West- en Oostromeinse Rijk om bestuur makkelijker te maken

Slide 11 - Slide

Diocletianus wist de periode van 'soldatenkeizers' te beëïndigen en begon met hervormingen die invloed hebben gehad op: laatste gedeelte Romeinse rijk én vroege Middeleeuwen 

1. Erfelijke beroepen
Diocletianus liet beroepen erfelijk worden; van vader op zoon. Dat bleef zo in de middeleeuwen. Dit verminderde de sociale mobiliteit
2. Ontstaan horigheid
landloze boeren moesten vanaf nu werken voor een grondbezitter zonder zelf in aanmerking te komen voor grond of vrijheid. Zij waren gebonden aan het land (mochten niet weg) --> = horigheid
3. Veel zelfstandigheid en macht voor lokale militaire leiders
Om snel te kunnen reageren op aanvallen kregen militaire leiders de ruimte om beslissingen te maken. Dit verzwakte wel de positie van de Keizer als centrale bestuurder,
4. Het rijk splitsen
Bestuurlijk kreeg het rijk meerdere hoofdsteden met eigen keizers. Zo kon de opvolging soepeler verlopen en konden er sneller beslissingen gemaakt worden





Keizer Diocletianus: 284 - 305 n. Chr.
Crisismanagement

Slide 12 - Slide

Toch werd het nog erger:
Vanaf de 5e eeuw vielen de Hunnen aan vanuit het Oosten: Grote Volksverhuizingen

Slide 13 - Slide

Slide 14 - Slide

Jagers & verzamelaars
Landbouwsamenlevingen
Grieken & Romeinen
Vroege Middeleeuwen
Nomadisch
X
Agrarisch
X
X
Agrarisch-urbaan
X

Slide 15 - Slide

Slide 16 - Slide

Slide 17 - Slide

Nieuwe indeling samenleving:
De standenmaatschappij

  • Vechters & Leiders (van kleine gebieden/koninkrijkjes)

  • Bidders  (geestelijkheid) 

  • De rest (boeren en horigen) 


Slide 18 - Slide

West-Europa wordt autarkisch: mensen moeten zelfvoorzienend zijn om te overleven

Slide 19 - Slide

Slide 20 - Slide

Slide 21 - Slide

Hofstelsel
Economisch systeem waarbij het ene deel van een domein direct door de heer wordt gebruikt en het andere deel wordt verpacht aan horige boeren. Komt op vanaf de 5e eeuw. Het hofstelsel is een manier om vorm te geven aan de autarkie die ontstond na de val van het West-Romeinse Rijk.
Schrijf op!

Slide 22 - Slide

5 minuten pauze, terug om 14u!

Slide 23 - Slide

Slide 24 - Slide

Slide 25 - Slide

Slide 26 - Slide

Slide 27 - Slide

Slide 28 - Slide

Slide 29 - Slide

Leenstelsel
(feodalisme)
Politiek systeem, gebaseerd op de band die ontstaat wanneer iemand een persoonlijke eed van trouw aflegt aan een ander in ruil voor een leen, vaak een stuk land. Dit stelsel wordt een wijdverspreid systeem vanaf de 9e eeuw.  
Schrijf op!

Slide 30 - Slide

Slide 31 - Slide

Slide 32 - Slide

Slide 33 - Video

Leerdoelen
Tijdvak 2 Grieken en Romeinen
19. Je weet waarom de Grieks-Romeinse Oudheid een agrarisch-urbane maatschappij was

Tijdvak 3 Monniken en Ridders
20. Je kan uitleggen dat het feodale systeem en het hofstelsel een oplossing vormen voor de problemen van de autarkische agrarische Europese samenleving die ontstond na de val van het Romeinse rijk

Slide 34 - Slide