Nauwkeurig formuleren

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Planning

Dinsdag 15 maart: nauwkeurig formuleren (par 12) 

Vrijdag 18 maart:  bondig formuleren (par 13)

Vrijdag 18 maart: aantrekkelijk formuleren (par 14)

Maandag 28 februari: leesclub 2e boek

Dinsdag 1 maart: stijlfouten

Vrijdag 4 maart: spelling & interpunctie

Vrijdag 4 maart: leesclub

maandag 7 maart: herhaling par 10 - 18

9 maart: proeftoets

11 maart: reserve

In de week van 14 maart: PTA

www.dumpert.nl

Stopwoorden

• Wat is een stopwoord?
  
• Waarom gebruikt iemand stopwoorden?
• Welke stopwoorden vind jij irritant?
• Hoe kom je eraf?

Wees nauwkeurig

Als je een tekst schrijft, hou je in de gaten of je de volgende vragen goed hebt beantwoord:

wie, wat, waar, wanneer en hoe

Schrijf zo dat de lezer geen vragen meer heeft.

Maak het SMART!

S = specifiek  Ik weet precies wat ik wil bereiken

M = meetbaar Ik weet precies waaraan ik kan merken of het resultaat is bereikt

A = acceptabel Ik weet waarom ik dit doel wil bereiken

R = realistisch Ik weet wat ik ga doen om mijn doel te bereiken

T = tijdgebonden Ik weet wanneer ik begin en wanneer mijn doelen zijn bereikt

Voordat je ergens aan begint, kun je de smart-methode gebruiken. Het maakt duidelijk wat je precies gaat doen en met welk doel. 

Eufemisme

Een eufemisme gebruik je om iets wat niet zo prettig of netjes is, op een verzachtende manier / nette manier onder woorden te brengen. Het is indirect taalgebruik. 

Gisteren hebben we opa naar zijn laatste rustplaats gebracht.

Zij werkt daar als interieurverzorgster 

Hoe is het met uw stoelgang?’, informeerde de dokter.

Opdracht

Pak je iPad

Lees de uitleg over verwijswoorden, lege woorden en eufemisme en maak de vragen. 

Verwijswoorden

Verwijswoorden kunnen een tekst onnodig vaag maken. Een bekende maar vage verwijzing is dit jaar. Het woord jaar kan betekenen: ‘kalenderjaar’, ‘cursusjaar’, ‘begrotingsjaar’ of ‘parlementair jaar’. Bovendien verwijst dit woord volgend jaar weer naar een ander jaar.

Nog een paar voorbeelden, waarbij de verwijswoorden cursief staan:

1. Studenten moeten tijdens hun propedeuse harder studeren dan in de jaren daarna. Deze ontwikkeling moet op de volgende vergadering uitvoerig aan de orde komen. 
2. Tegenwoordig heeft de Russische jeugd steeds meer te besteden. Daar zijn nu ook de ‘zegeningen’ van het Westen doorgedrongen. 
3. Vorige week heb ik u gebeld. Daaruit kwam naar voren dat u nog enkele vragen had over het actieplan.

Toelichting

1. Waarop slaat in a. Deze ontwikkeling? Je moet nu het feit uit de voorafgaande zin als een ontwikkeling interpreteren. Dan is het beter om het feit als ontwikkeling te presenteren. 2. Het woord Daar in b. heeft betrekking op ‘Rusland’, maar in de tekst staat alleen de Russische jeugd. 3. In c. moet Daaruit verwijzen naar een telefoongesprek, maar er staat alleen gebeld.

In de volgende zin is de verwijzing niet in orde. Leg uit waar de zin onduidelijk is.

Het is ongebruikelijk om alinea's van één zin te gebruiken. Deze brief voldoet niet aan deze eis.

In de volgende zin is de verwijzing niet in orde. Wijs aan waar. En geef een betere formulering.

Kun je dit even printen? De mijne doet het weer eens niet.

In de volgende zin is de verwijzing niet in orde. Wijs aan waar. En geef een betere formulering.

Palestijnse jongeren willen hun toekomst in eigen hand nemen, maar daar is helemaal geen toekomst.

In de volgende zin is de verwijzing niet in orde. Wijs aan waar. En geef een betere formulering.

Als Europeaan heb ik over 'onze' Europese hoofdstad wel een mening. En die schiet als zodanig ernstig tekort.

In de volgende zin is de verwijzing niet in orde. Wijs aan waar. En geef een betere formulering.

We begrijpen dat vertragingen vervelend zijn, maar we doen er alles aan om de overlast te beperken. We vertrouwen erop dat u hiervoor begrip heeft.

Lege woorden veroorzaken vaak onnauwkeurigheid of nietszeggendheid. Denk aan woorden als:

aspect

component

dimensie

element

functie

gebeuren

mate

positie

sfeer

situatie

naar...toe

Het laatste voorbeeld, naar...toe, kun je vrijwel altijd vervangen door een voorzetsel:

een verwijt naar iemand toe (aan)

een vertaling naar het Frans toe (in)

je houding naar iemand toe (jegens)

een echte ontmoeting naar de ander toe (met)

effecten naar het milieu toe (op)

met een blik naar de toekomst toe (naar)

je verantwoordelijk voelen naar iemand toe (voor)

Vervang in de volgende zin 'gehad' door een synoniem met meer inhoud.

Ik heb een cadeau gehad.

Vervang in de volgende zin 'gehad' door een synoniem met meer inhoud.

Ik heb het gehad.

Vervang in de volgende zin 'gehad' door een synoniem met meer inhoud.


Ik heb het een keer gehad dat...

Vervang in de volgende zinnen 'gehad' door een synoniem met meer inhoud.

Ik heb twee boterhammen met kaas gehad.

Vervang in de volgende zin 'gehad' door een synoniem met meer inhoud.

Ik heb maar twee pilsjes gehad.

Vervang in de volgende zinnen 'gehad' door een synoniem met meer inhoud.

Ik heb een sigaar gehad.

Vervang in de volgende zinnen 'gehad' door een synoniem met meer inhoud.

Ik heb het er met hem over gehad.

Eufemisme

Een eufemisme is een verzachtende omschrijving voor iets wat je liever niet direct bij naam noemt. Je kunt een eufemisme ook gebruiken om de werkelijke betekenis of bedoeling te verhullen. Eufemisme betekent letterlijk 'mooizegging'.

Voorbeelden

• heengaan, inslapen, naar een betere wereld gaan, de ogen sluiten, naar gene zijde gaan (sterven)
  
• een sanitaire stop maken (plassen)
  
• een woordenwisseling (conflict, ruzie)
  
• 'dat is wel een dingetje' (een groot probleem)
  
• (bij een treinreis) extra reistijd (vertraging)
  

Geef een directere formulering voor de volgende zin.

Geachte afgevaardigde, uw betoog is niet geheel in overeenstemming met de werkelijkheid.

Geef een directere formulering voor de volgende zin.

Wij zullen voorlopig een lage prioriteit geven aan uitbreiding van het assortiment.

Geef een directere formulering voor de volgende zin.

Wij zijn als jong bedrijf al enige tijd op zoek naar een strategische partner.

Geef een directere formulering voor de volgende zin.

Deze Kamerleden ontbreekt het aan actueel inzicht in het volume van de arbeidsongeschiktheid.

Herschrijf de zin door zo veel mogelijk woorden te schrappen, zonder dat de betekenis verandert.

Uit dit onderzoek bleek dat er een sterke voorkeur bestaat voor natuurvakanties naar bestemmingen die ver weg liggen.

Herschrijf de zin door zo veel mogelijk woorden te schrappen, zonder dat de betekenis verandert.

Wat mij is opgevallen dat is dat iedereen van harte medewerking verleent.

Herschrijf de zin door zo veel mogelijk woorden te schrappen, zonder dat de betekenis verandert.

Het gaat in feite niet zozeer om rijke buurten maar vooral om achterstandswijken die eigenlijk weinig sociale controle kennen en waar het beveiligingsniveau daardoor in de dagelijkse realiteit daadwerkelijk te laag is.

Herschrijf de zin door zo veel mogelijk woorden te schrappen, zonder dat de betekenis verandert.

De trein zal bij aankomst binnenrijden op perron 1.

Vereenvoudig de zinnen door in woorden overbodige delen te schrappen.

De regelgeving moet worden herzien.

Vereenvoudig de zinnen door in woorden overbodige delen te schrappen.

Zijn gezondheidstoestand verslechterde met de dag..

Vereenvoudig de zinnen door in woorden overbodige delen te schrappen.

Het opleven van de economie kan worden afgelezen aan het aantal bedrijfsmatige verhuisbewegingen.

Herschrijf de volgende teksten zo bondig mogelijk.

Tot op heden ging de vrijroosterregeling ervan uit dat studenten in het eerste semester van jaar drie in het buitenland zouden verblijven. Het nieuwe voorstel voor de vrijroosterregeling houdt in dat studenten in het tweede semester van jaar drie vrij geroosterd worden om naar het buitenland te kunnen gaan.

Herschrijf de volgende tekst zo bondig mogelijk.


NS Reizigers heeft ons opdracht gegeven het bovengenoemde bedrag te incasseren. Uit hun administratie blijkt dat naar aanleiding van de door NS Reizigers toegestuurde acceptgiro en herinnering geen (of te late) betaling heeft plaatsgevonden. Mocht u voor dagtekening van deze brief inmiddels betaald hebben, dan vervalt deze incassobrief.