Zakelijke teksten - theorie Leswijs

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Zakelijk lezen

Lesdoelen

• Je weet wat zakelijke teksten zijn

• Je weet wat een titel, ondertitel en tussenkop zijn en waar ze staan

• Je kent het verschil tussen een zin en een regel

• Je weet wat een alinea is en hoe je die herkent

voorbeelden van
zakelijke teksten
(non-fictie)

Zakelijke teksten

Feitelijke info: krantenartikelen, schoolboeken, verslagen, documentaires

Titel: bovenaan een tekst, vaak dikgedrukt

soms feitelijk, soms nieuwsgierigmakend

Ondertitel: geeft extra informatie

Tussenkopjes: geven info over tekstgedeelten

Informatief of nieuwsgierigmakend?

A. De wolf is terug in Europa

B. Nooit meer rustig wandelen

De wolf is terug in Europa

Stelling:
Dit is een informatieve titel.

1. juist
2. onjuist

Stelling:
Een informatieve titel is hetzelfde als
een zakelijke titel.

1. juist
2. onjuist

Stelling:
Een spannende titel is een informatieve titel.

1. juist
2. onjuist

Nooit meer rustig wandelen

Stelling:
Dit is een nieuwsgierigmakende titel.

1. juist
2. onjuist

Een zin en een regel zijn hetzelfde.

1. juist
2. onjuist

Regels en zinnen

Let op het verschil tussen regels en zinnen! Een regel is een reeks woorden die op één horizontale lijn achter elkaar staan. Een regel loopt van de linkerkantlijn tot de rechterkantlijn. Een zin begint met een hoofdletter en eindigt met een punt of een ander leesteken (vraagteken, uitroepteken, drie puntjes et cetera).

Zinnen lopen dwars door de regelindeling heen. Een lange zin kan dus meer dan één regel omvatten. Ook kan een zin midden in een regel beginnen.

Het blauwe tekstdeel is een:

1. zin
2. regel

Regels en zinnen

Let op het verschil tussen regels en zinnen! Een regel is een reeks woorden die op één horizontale lijn achter elkaar staan. Een regel loopt van de linkerkantlijn tot de rechterkantlijn. Een zin begint met een hoofdletter en eindigt met een punt of een ander leesteken (vraagteken, uitroepteken, drie puntjes et cetera).

Zinnen lopen dwars door de regelindeling heen. Een lange zin kan dus meer dan één regel omvatten. Ook kan een zin midden in een regel beginnen.

Het oranje tekstdeel is een regel.

1. juist
2. onjuist

Wat is een alinea?

Alinea

- begint op een nieuwe regel

- een aantal zinnen

- over 1 onderwerp -> deelonderwerp

- soms een witregel of inspringen vd 1e regel

Opdracht in tweetallen

1. Zoek een zakelijke tekst op internet (bijv: ad.nl, nu.nl, nos.nl)

2. Wat is de titel? Is dit een feitelijke of spannende titel? Waarom?

3. Is er een ondertitel? Hoe herken je deze?

4. Zijn er tussenkopjes? Zo ja, hoeveel zijn er?

5. Hoeveel alinea's zijn er? En hoe herken je deze? 

6. Wat is het onderwerp van de tekst? Waar zie je dat aan in de tekst?

7. Wat zijn de deelonderwerpen? Waarom denk je dat?

8. Klassikaal bespreken: ieder tweetal laat de tekst zien.